ماجرای یک جشن بی‌هویت

همه مهمانان وقتی دور میز بادکنک‌آرایی شده می‌ایستند شمارش معکوس را آغاز می‌کنند و همان زمان زن‌و‌شوهر جوان بادکنک بزرگ را می‌ترکانند تا کاغذ‌های صورتی داخل بادکنک نشان دهد که جنسیت نوزادی که قرار است به دنیا بیاید دختر است. همین که کاغذ‌های رنگی رقص‌کنان روز زمین می‌ریزند اشک شوق از چهره زوج جوان سرازیر می‌شود. حالا سؤال این است که اگر فرزندشان پسر بود، آیا فرقی می‌کرد؟ چند سالی می‌شود که فیلم‌ها و کلیپ‌هایی از جشن تعیین جنسیت در فضای مجازی دیده می‌شود. جشن بی‌پایه و اساس که رنگ تجمل و خرج‌های زیادی که برای آن انجام می‌شود بر وجه فرزند‌آوری آن می‌چربد.

ماجرا اینجاست که هیچ مبنای درستی برای برگزاری جشن تعیین جنسیت وجود ندارد و افرادی هم که در این جشن حاضر می‌شوند لذتی از آن نخواهند برد و حتی ممکن است روابط برخی از زن و شوهر‌ها بعد از این مراسم به خاطر چشم و هم‌چشمی و مقایسه‌ها دچار آسیب شود.

جشن‌هایی که هیچ مبنایی ندارد

از زمانی که پای فضای مجازی در زندگی افراد باز شد و اینفلوئنسر‌ها به الگویی برای برخی خانواده‌ها درآمدند این جشن‌ها نیز به زندگی مردم راه پیدا کردند. این در حالی است که این جشن‌ها می‌توانند آسیب‌های زیادی را برای این قبیل خانواده‌ها و به تبع آن جامعه ایجاد کند. برگزاری چنین جشن‌هایی هم پرهزینه است و هم پر زحمت. شاید پدر و مادری که چنین جشنی را برپا می‌کنند تصورشان این است که در دید دیگران این زوج به‌عنوان یک پدر و مادر نمونه به نظر می‌آیند که قبل از به دنیا آمدن بچه برای او جشن گرفته‌اند.

بدعتی جدید و دست‌و‌پاگیر

تا پیش از این وقتی زنی جوان خبر بارداری‌اش را به خانواده می‌داد، خانواده در فکر تدارک سیسمونی و مخارج بیمارستان بر‌می‌آمد. بماند که ماجرای سیسمونی هم کلی خرج روی دست خانواده‌ها می‌گذارد، اما حالا رسم دست‌و‌پا‌گیر تعیین جنسیت و فیلمبرداری و هزینه پذیرایی در این مهمانی کذایی نیز به آن اضافه شده است. مهمانی‌ای که از خانه‌های پر تجمل اینفلوئنسر‌ها شروع و در شبکه‌های مجازی دست‌به‌دست شد حالا به‌عنوان یک نیاز در طبقات متوسط و ضعیف جامعه نیز خودنمایی می‌کند و گاهی آن‌قدر برگزاری چنین جشنی اهمیت می‌یابد که زوج‌های جوان را وادار به قرض و بدهی می‌کند و حتی برخی قید بچه‌دار شدن را می‌زنند، زیرا تصور می‌کنند، نمی‌توانند خواسته‌های خود و فرزندان‌شان را تامین کنند.

هزینه جشن تعیین جنسیت چقدر می‌شود

هزینه برگزاری یک مهمانی ساده برای جشن تعیین جنسیت کم نیست و در این شرایط که همه در مشکلات اقتصادی غوطه‌ور هستند، می‌تواند فشار زیادی به خانواده‌ها وارد کند. بسته به نوع مهمانی و تعداد مهمان‌ها قیمت‌ها متغیر است. در یک مهمانی ۱۰نفره با هرینه شام و فیلمبرداری و میز مهمان به همراه دو مدل آبمیوه باید زوج جوان برای آن‌که دیگران جنسیت فرزندشان را بدانند چیزی حدود ۱۵ میلیون تومان هزینه کند.

بدعت‌های اشتباه در بچه‌دار شدن

محمد حسن‌نیا، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با جام‌جم با اشاره به این موضوع که خانواده‌هایی که چنین جشن‌هایی را برگزار می‌کنند در واقع نه برای کودک که برای خودشان چنین مراسمی را برگزار می‌کنندمی‌افزاید: بهترین کار در این زمان می‌تواند شکرگزاری و فراگیری مهارت‌های لازم برای مراقبت از فرزند و یادگیری سبک‌های درست فرزند‌پروری باشد. به نظر این استاد دانشگاه این روز‌ها بچه‌ها دستمایه‌ای برای فخرفروشی پدرومادر شده‌اند و خانواده‌ها تلاش می‌کنند هر اقدام فرزند خود را به رخ دیگران بکشند و آن را مدام در چشم دیگران بزرگ کنند؛ این در حالی است که این آسیب بزرگی برای کودکان به‌شمار می‌رود و در این میان کودکان قربانی چشم و هم‌چشمی بزرگ‌تر‌ها می‌شوند.

حسن‌نیا با تاکید بر این‌که در چنین خانواده‌هایی فخرفروشی‌ها از همین جشن‌های بی‌اهمیت آغاز و گاهی تا انتخاب رشته دانشگاهی آن‌ها ادامه پیدا می‌کند، ادامه می‌دهد: «در واقع در این شرایط بچه‌ها احساس می‌کنند که به آن‌ها به‌عنوان ابزاری برای خودنمایی والدین نگاه شده و این می‌تواند کودکان را به‌شدت از خانواده دور کند. چنین کودکانی وقتی به سنی برسند که خودشان بتوانند برای خود تصمیم بگیرند، دیگر از خانواده حرف‌شنوی نداشته و چه‌بسا قدم‌های اشتباهی نیز در این مسیر بردارند.»

او با اشاره به این‌که برگزاری چنین مراسمی و انتشار آن در فضای مجازی در شرایطی که مردم با مشکلات معیشتی و اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌تواند خشم برخی از افراد را برانگیزد، تاکید می‌کند: «این ماجرا باعث آسیب‌های اجتماعی و موجی از سرخوردگی و فشار روانی در برخی از افراد می‌شود که توان برگزاری چنین مراسمی را ندارند. البته این سخن به منزله مخالفت با شادی و دورهمی نیست، بلکه استفاده از روش‌های منطقی‌تر و کم‌آسیب‌تر مثل دورهمی‌های کم‌حاشیه و صمیمی‌تر در مناسبت‌های ملی، فرهنگی و مذهبی که ریشه در تاریخ کهن و غنی ایرانی دارد، بیشتر می‌تواند موجبات شادی جمعی را فراهم کند.»
او می‌افزاید: «در این‌که هر کسی می‌تواند برای زندگی‌اش سبک زندگی خاصی را انتخاب کند هیچ بحثی نیست، اما باید این موضوع را مد نظر قرار داد که برای انجام هر کاری باید مبانی و اصول اخلاقی و اجتماعی را نیز در نظر گرفت.»

در هیچ‌کدام از منابع علمی و پژوهش‌های معتبر روان‌شناسی، این‌گونه اقدامات و هزینه‌ها به‌عنوان معیار‌های ارزیابی والدین خوب و موفق ذکر نشده است؛ بنابراین نمی‌توانیم بگوییم پدر و مادر‌هایی که این جشن‌ها را برای تعیین جنسیت فرزندان خود برگزار می‌کنند، خیلی پدر و مادر‌های خوبی هستند یا کسانی که این کار را نمی‌کنند، والدین خوبی نیستند. برای آن‌که پدر و مادر خوبی باشیم راهکار‌های بهتری هم وجود دارد.

روزنامه جام جم