استانهای غربی کشور آنقدر از روزهای آخر شهریور خاطره دارند که بتوانند شاهنامهای در مورد جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و دفاع جانانه مردم و ارتش و سپاه از خاک پاک وطن برای جهانیان بنویسند تا الگو شود. مردمی که درگیر انقلاب ۱۳۵۷بودند و هنوز ایران به ثبات داخلی نرسیده بود، یکباره دیدند مورد هجوم قدرتهای بزرگ به سرکردگی عراق، کشور همسایه قرار گرفتهاند.
اگر قرار باشد از جنگ با عراق نوشت، باید ابتدا از دفاع مردم مناطق مرزی گفت که بهصورت خودجوش و با سلاحهای محلی و شخصی، به دفاع از آب و خاک و ناموس ایرانی پرداختند. شهامتی که موفق شد هجوم ارتش بعثی را متوقف کند و صد البته در این راه، شهدای زیادی را تقدیم وطن کرد.
بیشک مهمترین عامل در دفاعمقدس، مردم نواحی مرزی بودند که مردان آنها در خط مقدم با ارتش عراق درگیر بوده و خانوادههایشان در پشت جبهه و آن هم نه در خانههای مستحکم و ویلاهای دلنشین، بلکه بهصورت آواره در کوهها و دشتها چادر زده و استتار کرده و نقش پشتیبان داشتند.
حمله و بمباران توسط هواپیماهای عراقی، گرمای طاقتفرسای تابستان و سرمای استخوانسوز زمستان، کمبود امکانات، حمله حیوانات وحشی و مار و عقرب و دهها عامل دیگر، سبب بروز سختترین شرایط برای مردم این استانها شده بود. نیمهتعطیل شدن مدارس و ادارات از دیگر آسیبهای آن دوران بود که دانشآموزان را مجبور کرد دروس خود را یا در سنگرهای جبهه یا زیر چادرهای استقرار یافته در کوهها بگذرانند.
نه آنها که در خط مقدم بودند آرامش داشتند و نه خانوادهها در پشت جبهه خیالشان راحت بود.
کمتر روزی در دوران مقدس وجود دارد که در آن فرزندی از این آب و خاک به شهادت نرسیده باشد و هر روز شاهد تشییع پیکر مطهر این شهیدان راه وطن در کوچه و خیابان شهرها و روستاها نبوده باشیم.
اما پس از پایان جنگ و دوران سازندگی هم، مرزنشینان مشکلات فراوانی داشته و مرارتهای زیادی را تحمل کردند تا شهر و روستاهایشان بازسازی شود.
حالا با گذشت سالهای متمادی از پایان جنگ، ساکنان روستاهای مرزی نشان دادهاند همچنان آماده ارائه خدمت به هموطنان خود هستند و برگزاری راهپیمایی اربعین و پذیرایی از زائران با هزینههای شخصی، یکی از بهترین و بزرگترین سندها برای اثبات این ادعاست.
همانهایی که روزی تفنگ بر دست گرفته و مقابل متجاوزان از جان خود دریغ نمیکردند، حالا با سینیهای مملو از آب و غذا و دعوت از عاشقان سیدالشهدا برای اسکان و استراحت در منازلشان، یک بار دیگر نقش انسانیت و گذشت و ایمان را برای جهانیان طراحی کرده و به تصویر کشیدند. پس شایسته است دولتمران هم با تامین نیازهای این مناطق و رفع کمبودها و محرومیتها ثابت کنند، ایران فقط با یک کلمه تعریف میشود و آن هم اتحاد و کنار هم بودنهاست.