ماجرای آن 11 نفر

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم؛ اما بررسی نام ۱۱ ابربدهکار بانکی نشان می‌دهد این افراد قبلا توسط دولت‌های وقت به قوه‌قضاییه معرفی شده‌اند و پرونده برخی از آن‌ها مختومه شده است. ۱۱ ابربدهکاری که توسط برخی نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح شدند، کسانی هستند که نام آن‌ها برای همه مردم آشناست. کسانی که گفته می‌شود ۹۰ هزار میلیارد تومان به نظام بانکی بدهکار هستند. از این رو، جام‌جم گزارشی در موضوع ابربدهکاران بانکی که طی دو مناظره قبلی به آن پرداخته شد، تهیه کرده که مشروح آن در ادامه آمده است.

موضوع بدهکاران در مناظرات

در جریان مناظره دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، علیرضا زاکانی به عنوان یکی از نامزد‌ها اعلام کرد ۱۱ ابربدهکار بانکی حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان به نظام بانکی بدهکار هستند و در مناظره سوم عبدالناصر همتی، اسامی بدهکاران را روی یک دستنوشته به حجت‌الاسلام ابراهیم رئیسی، دیگر نامزد انتخابات تحویل داد. همتی در زمان تحویل دستنوشته اعلام کرد تسهیلاتی که این افراد دریافت کردند برای دوران پیش از او بوده و ارتباطی با این موضوع ندارد. البته این موضوع را هم گفت که حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان آن نیز در زمان ریاست وی بازگردانده شده و اگر رئیس قوه قضاییه صلاح می‌داند آن‌ها را بخواند. اقدامی که حساسیت جامعه را برانگیخت که این افراد چه کسانی هستند و چرا نامشان فاش نمی‌شود. تا این‌که چند ساعت پس از مناظره، این دستنوشته از سوی مدیر روابط‌عمومی قوه قضاییه منتشر شد.

رسول دانیال‌زاده، عظام (عباس ایروانی)، صدر هاشمی‌نژاد، العقیلی، اقدامیان، فلاحتیان، شفیعی، گرامی، ایزدپناه، رستمی‌صفا و ریخته‌گران. این ۱۱ نفر کسانی هستند که پیشتر پرونده قضایی داشته و محکوم شده‌اند یا منتظر محاکمه هستند یا قبلا نامشان در رسانه‌ها به عنوان بدهکار بانکی آمده است.




سلطان فولاد، پشت میله‌های فولادی

رسول دانیال‌زاده یکی از چهره‌های جنجالی اقتصادی سال ۹۸ بود. دانیال‌زاده به سلطان فولاد معروف است و پرونده او در قوه‌قضاییه به دلیل فساد اقتصادی و اختلاس تشکیل شده و همچنان پیگیری در این زمینه ادامه دارد. برخی رسانه‌ها پس از فاش شدن نام سلطان فولاد او را به نام سلطان رشوه هم معرفی کردند. رسول دانیال‌زاده، واحد‌هایی از برج لاکچری روما رزیدنس کامرانیه را به اکبر طبری بخشیده بود تا بخشی از اتهامات اقتصادی‌اش را چشم‌پوشی کند، اما پس از دستگیری طبری و محاکمه وی، دانیال‌زاده هم تحت پیگرد قانونی قرار گرفت.

دانیال‌زاده، سلطان فولاد ایران، مالک برج‌های روما رزیدنس و فلورا، تسهیلات کم بهره فراوانی از شعب بانک ملت و بانک ملی داخل و خارج از کشور کسب کرده و با پرداخت رشوه به مدیران بانکی و برخی نزدیکان مقامات، ثروت هنگفتی به جیب زد. صنایع لوله گالوانیزه روی‌پوشان در قزوین و شرکت کارخانجات نورد سمنان و لوله گالوانیزه ماهان سمنان و مجتمع فولاد گیان و فولاد کاویان، شرکت‌های دانیال‌زاده است که برخی از آن‌ها به نام خود و بعضی دیگر به نام فرزندانش است. پرونده او سال ۹۵ به جریان افتاد و اتهامش این بود که به نام چند کارخانه فولادی ال‌سی‌هایی باز می‌کرد و از این طریق ارز مورد نیاز خود را در اختیار می‌گرفت. وی به منظور فرار مالیاتی و پرداخت بدهی‌های بانکی و استهمال چند باره بدهی، به شبکه بانکی کشور رشوه می‌داد. تسهیلاتی که وی با رانت گرفته بود، تبدیل به املاک و مستغلات زیادی در داخل و خارج از کشور مثل شرکت گلد فیرو در امارات و شرکت ال‌سی‌اس در هامبورگ آلمان شد. آبان ۱۳۹۸ قوه قضاییه خبر استرداد رسول دانیال‌زاده را از آلمان به ایران منتشر کرد و پلیس اینترپل در این پرونده با ایران همکاری کرد. در نهایت، ۲۲ آبان ۱۳۹۸ پس از گذشت یک ماه از علنی شدن موضوع فرار دانیال‌زاده به صورت رسمی قوه قضاییه اعلام کرد با کمک سربازان گمنام امام زمان (عج) دانیال‌زاده در کشور آلمان شناسایی و به کشور بازگردانده شد. رسول دانیال‌زاده به جرم تشکیل شبکه ارتشا و به دلیل آن‌که بعد از تشکیل پرونده به کشور بازگشت، با لحاظ تخفیف به ۱۵سال حبس تعزیری محکوم شد.


عباس ایروانی (عظام)

نفر دومی که در فهرست دستنوشته عبدالناصر همتی به عنوان عظام نوشته شده بود، عباس ایروانی است. عباس ایروانی، مالک و سهامدار اصلی گروه سرمایه‌گذاری عظام است که در حوزه‌های مختلفی مانند تولید قطعات خودرو و صنعت گردشگری مشغول به فعالیت اقتصادی بوده است. گروه قطعات خودروی عظام از ۱۲شرکت تولیدی (سازه پویش، استام صنعت، پایاکلاچ، والاقطعه، فراکلون و...) تشکیل شده و سهم بالایی در تامین قطعات شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا داشت و سالانه بیش از ۱۰۰۰میلیارد تومان به این دو شرکت خودروساز قطعه می‌فروخت. وی به عنوان تامین قطعات خودرو در چند کارخانه تولیدی، عملیات ریخته‌گری و تراشکاری به منظور تولید کلاچ، میل لنگ و سایر قطعاتی که نیاز به کار‌های ریخته‌گری دارند، انجام داده، ولی قطعات خودرویی مربوط سیستم مدیریت موتور (EMS) مانند سنسورها، عملگر‌ها و واحد کنترل الکترونیکی (ECU) و... را از کشور‌های کره، چین، آلمان و... وارد می‌کرده است. گروه عظام با هدایت و راهبری عباس ایروانی به منظور کسب حداکثر سود ممکن در واردات این قطعات، از شگرد‌های مختلف مانند جعل اسناد گمرکی، اظهار خلاف و... استفاده می‌کرده است. پرونده اتهامات مالی ایروانی به همراه شش نفر دیگر در سال ۹۸ به دادگاه رفت. ایروانی متهم به بدهی ۳۰۰۰ میلیارد تومانی بانکی و فساد ۷۶۴ میلیون دلاری بود. اتهام اولیه ایروانی افساد فی‌الارض بود، اما بعد از جلسات محاکمه، دادگاه این اتهام را به اخلال در نظام اقتصادی تقلیل داد.

بانکدار متهم

کارآفرین برتر ایرانی، امپراتور مالی و رهبر کارآفرینی در ایران. این‌ها القابی است که روزی برچسب نام صدر هاشمی‌نژاد بود. صدر هاشمی‌نژاد، فرزند بنیانگذار بانک اقتصاد نوین، اولین بار نه در ایران بلکه در جهان به عنوان متهم نامش برده شد. فایننشال تایمز سال ۱۳۹۷ در گزارشی ادعا کرد صدر هاشمی‌نژاد مدیرعامل بانک ایرانی - مالتایی پیلاتوس متهم به پولشویی است. در این گزارش مشخص شده بود صدر هاشمی‌نژاد با دولت‌های مختلف در ایران رابطه نزدیکی داشته است. هاشمی‌نژاد همان سال، در ویرجینیا بازداشت و جلسات دادگاه او برگزار شد، اما در نهایت دادگاه رای به برائت او داد. در این سوی جهان، در ایران نیز او متهم به عدم پرداخت معوقات کلان بانکی خود است.

لیست ابربدهکاران بانکی نکات عجیب و غریب زیادی دارد، از جمله این‌که این لیست آن‌قدر بیات شده که برخی از اسامی در آن را غیرقابل دسترس کرده است. محمدسعید العقیلی یکی از آنهاست که حالا از دنیا رفته و اصلا در قید حیات نیست که از افشای نامش ترسی داشته باشد. العقیلی یکی از همدستان بابک زنجانی بود و به عنوان دلال نفتی شهرت داشت. نزدیک شدن به مقامات بلندپایه در دولت‌های گذشته، باعث شد تا با وی در مورد پرداخت تسهیلات مساعدت شود و پس از این‌که از دنیا رفت، ایران نیز نتوانست به پول پرداخت‌شده دست پیدا کند.

 

محمدجواد اقدامیان، مالک برند‌های مشهوری همچون «ویستابست و ینابست» هفتمین دریافت‌کننده بیشترین تسهیلات از بانک سرمایه است. اقدامیان با هشت شرکت وینابست، ویستابست، آتیه‌سازان سارا، پارت پولاد، ساران کالا، مهندسی همراهان فناوری اطلاعات، پلیمر پلاست پارس و تهران تولید توانسته طی سال‌های ۸۶ تا ۹۱ هشت فقره وام از بانک سرمایه دریافت کند که براساس آخرین صورت مالی بانک سرمایه، وی در پایان سال ۹۷ درمجموع حدود ۵۱۱ میلیارد و ۴۰۳ میلیون تومان به بانک سرمایه بدهکار بوده است. اقدامیان درمجموع ۱۹۵ میلیارد تومان وثیقه نزد بانک سرمایه دارد که ۹۸ میلیارد تومان آن چک بانکی، ۸۷ میلیارد تومان سفته و ۱۰ میلیارد تومان نیز سند ملکی است.

 

مهدی فلاحتیان، متهم به مشارکت در اخلال عمده در نظام ارزی کشور از طریق عضویت در شبکه کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع به میزان ۳۸۹ میلیون درهم از بانک ملت و تحصیل نامشروع مبلغ ۲۲۰ میلیون درهم از نظام بانکی است. فلاحتیان ۲۲۰ میلیون درهم تسهیلات از بانک ملت دریافت کرده و بانک در ازای آن حتی کپی شناسنامه هم از او نخواسته بود. او با مجید سعادتی، کارمند ۴۷ ساله بانک ملت تبانی کرده و تسهیلات کلان ارزی بدون تودیع وثیقه دریافت کرده است. فلاحتیان، هشت شرکت داشته و در سال ۱۳۸۸، ۳ درصد از کل سهام بانک صادرات ایران را خریداری می‌کند. او به دلیل عدم وصول مطالباتش، قادر به پرداخت دیون به شبکه بانکی نبوده و در فاصله سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰، دو دستگاه آپارتمان ۵۰۰ متری در دوبی خریداری می‌کند. عمده تسهیلات دریافتی نامبرده، برای واردات ورق گالوانیزه و تیرآهن از چین و هندوستان بوده است. مهدی فلاحتیان در حال حاضر در زندان است.

هفت الماس خانواده ایزدپناه

خانواده ایزدپناه که صاحب شرکت هفت الماس هستند، جزو بدهکاران بزرگ بانک اقتصاد نوین هستند و مدیران وقت این بانک، بی‌حساب و کتاب میلیارد‌ها تومان وام به آن‌ها داده و این خانواده هم زحمت بازگشت منابع را به خودشان نداده‌اند. هنوز مشخص نشده که آیا آن‌ها بدهی خود را پرداخت کرده‌اند یا نه.

در میان وام‌گیرندگان کلان، نام برخی گروه‌ها بسیار برجسته است. یکی از این گروه‌ها، خانواده گرامی است که از دهه ۱۳۳۰ به‌عنوان اولین تاجران چای با برند گلستان شناخته می‌شوند. طبق جدول تسهیلات و تعهدات کلان بانک‌های کشور، مانده تسهیلات و تعهدات خانواده گرامی به پنج بانک اقتصادنوین، پاسارگاد، خاورمیانه، سامان و گردشگری تا پایان سال ۹۷ حدود ۳۳۹۳ میلیارد و ۲۸ میلیون تومان (رقمی نزدیک به ۳۴۰۰ میلیارد تومان) است. بررسی جزئیات این تسهیلات و تعهدات نشان می‌دهد بالاترین رقم مانده تسهیلات خانواده گرامی، مربوط به بانک پاسارگاد با ۲۴۴۳ میلیارد تومان است. پس از پاسارگاد، نزدیک به ۵۲۱ میلیارد از مانده تسهیلات و تعهدات خانواده گرامی مربوط به بانک اقتصادنوین است. در رتبه سوم اعطای تسهیلات به خانواده گرامی، بانک سامان قرار دارد که در پایان سال ۹۷ مانده تسهیلات و تعهدات این بانک از خانواده گرامی حدود ۲۱۶ میلیارد تومان است. بانک خاورمیانه چهارمین بانکی است که مانده تسهیلات و تعهدات خانواده گرامی به این بانک، رقمی نزدیک به ۱۳۷ میلیارد تومان (دقیقا ۱۳۶ میلیارد و ۹۱۶ میلیون تومان) است. در ردیف پنجم، بانک گردشگری (بانک وابسته به مهدی جهانگیری برادر معاون اول رئیس‌جمهوری) قرار دارد که مانده تسهیلات و تعهدات خانواده گرامی به این بانک در پایان سال مالی ۹۷، حدود ۷۵ میلیارد و ۷۸۰ میلیون تومان بوده است. براساس اطلاعاتی که در بخش تسهیلات کلان بانک‌ها درج شده، مانده تسهیلات و تعهدات ۳۴۰۰ میلیارد تومانی خانواده گرامی به پنج بانک از طریق اطلس‌خودرو، آسان‌موتور، گلستان، صنایع غذایی پردیس، کیفیت فنون، محور ماشین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای اوشانک (موسس فروشگاه‌های تخفیفی هفت) دریافت شده است.

بهروز ریخته‌گران

اوج داستان ریخته‌گران از خرید بخش قابل‌توجهی از سهام بانک سرمایه شروع می‌شود. او در اسفند سال ۸۶، برای خرید بانک سرمایه اقدام می‌کند. شهرداری تهران در آن زمان، مالک ۳۸ درصد از سهام بانک سرمایه بود. آن‌طور که در رسانه‌ها گفته می‌شود، او یک قرارداد با شهرداری تهران امضا می‌کند که در ازای تأمین ۸۰ هزار تن میلگرد برای ساخت تونل توحید، بلوک ۳۸ درصدی سهام بانک سرمایه به او واگذار شود. دادستان گفته ریخته‌گران بدون پرداخت هیچ مبلغی و با ارائه یک حواله جعلی انبار آهن، مالک ۳۸ درصد سهام بانک سرمایه می‌شود و شهرداری تهران وقتی برای گرفتن میلگرد مراجعه می‌کند، تنها با یک انبار خالی در شورآباد تهران روبه‌رو می‌شود. بنا به گفته نماینده دادستان، در جلسات دادگاه بانک سرمایه، این بانک در ۱۴ هزار میلیارد تومان از اموال فرهنگیان خیانت در امانت کرده است. ۴۷ درصد از سهام بانک سرمایه مربوط به صندوق ذخیره فرهنگیان و ۳۸ درصد از سهام مربوط به گروه ریخته‌گران (برادران ریخته‌گران) بوده است. بنابر کیفرخواست صادره برای متهمان بانک سرمایه، این سهامداران اصلی در مجموعه بانک سرمایه به منظور پرداخت تسهیلات کلان اعمال نفوذ کرده‌اند که در نتیجه آن، خسارت زیادی به اقتصاد کشور تحمیل شده است. در نهایت بهروز و فیروز ریخته‌گران به ۱۵ سال حبس تعزیری محکوم می‌شوند و اکنون نیز در زندان به‌سر می‌برند.

ابر بدهکار به بانک پارسیان

محمد رستمی‌صفا، بنیانگذار گروه صفا و بدهکار بزرگ بانک پارسیان است. او از پیمانکاران قدیمی شرکت ملی گاز است که در دوران کاری خود نیز مرتکب تخلفات مالی از جمله پرداخت رشوه و گردش غیرقانونی وجوه در سیستم بانکی برای دریافت وام شده بود. محمد رستمی‌صفا ۲۸ شهریور ۸۵ موفق شد ۲۸/۸ درصد سهام بانک پارسیان را که در مالکیت ایران‌خودرو بود، به ارزش حدود ۲۹۳ میلیارد تومان بخرد. این معامله نام دومین معامله بزرگ آن زمان بورس ایران پس از معامله صدرا را به خود گرفت، اما ۱۳ روز بعد یعنی ۱۰ مهر، بورس معامله یادشده را به دلیل دیر رسیدن ضمانتنامه لغو کرد. نکته جالب اینجاست که رستمی‌صفا از بدهکاران سنگین بانک پارسیان بوده و هست و با اخذ وام از این بانک مبلغ ۲۹۳ میلیارد تومان از وجوه خود بانک را برای خرید بانک هزینه کرد. رستمی‌صفا به تحمل سه سال حبس تعزیری محکوم شد، اما به دلیل فقدان پیشینه کیفری، دادگاه تجدیدنظر مجازات حبس او را به جزای نقدی یک میلیارد تومانی تقلیل داد.