تاثیر محیط بر رشد کودکان

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تبیان ،یکی از عوامل مهم رشد کودکان، محیط می باشد
از عوامل مهم و تاثیر گذار درشکل گیری شخصیت و رشد کودکان ، وراثت و محیط می باشد.

محیط و همچنین وراثت در رشد کودکان تاثیر زیادی دارد، اما هنوز مشخص نشده است که کدام یک اثر بیشتری در رشد کودک می گذارد.

 والدین باید با آگاهی بیشتر محل زندگی خود را انتخاب کنند و و محیط مناسب برای رشد کودک‌شان را فراهم کنند.

 عواملی که بر رشد کودکان تاثیر می گذارد را می توان به عوامل محیطی و عوامل فردی تقسیم کرد. عواملی مانند نور، طبیعت، صدا، آلودگی صوتی و بصری . همچنین عواملی که شامل سرزندگی در فضاهای بازی، تنوع در چیدمان وسایل بازی هستند و فضاهایی برای نشستن دارند ،هم  از جمله این عوامل محیطی و فردی است که هر کدام براساس میزان کارکرد و تاثیرگذاری در دسته بندی عوامل فردی یا محیطی قرار می‌گیرند.

 تاثیر عوامل محیطی بر رفتار کودکان

تحقیقات نشان داده است که محله و مکانی که کودک در ان رشد می کند تاثیر قابل توجهی در رفتار‌هایی که کودک  در سال‌های اولیه و حتی دوره‌ نوجوانی و بلوغ از خود نشان می‌‌دهد دارد.

 این تحقیات نشان داده است ،مشکلات رفتاری کودکانی که در محله های فقیر نشین و با کیفیت سطح نامطلوب و پایین جامعه زندگی می کنند ،در مقابل کودکانی که در محله های مرفه نشین و ثروتمند زندگی می کنند ،بیشتر است.

 همین طور، مشکلات کودکانی که در مناطق با سطح کیفیت بالاتر و بهتر جامعه زندگی می کنند ، در اثر کشمکش‌های داخلی خانواده‌‌ها است و مربوط به محله و مناسبات همسایگی آن‌‌ها نمی‌باشد.

 از طرف دیگر خانواده ، خود می تواند دررفتارهای کودکان در مناطق با سطح کیفیت پایین ، تاثیر بگذارد و اثرات منفی محله و محیط را در رفتار های کودک ، کمتر کنند. اما هر چه کودکان زمان بیشتری را در این محیط‌‌ها بگذرانند، احتمال نفوذ عوامل نامطلوب در شخصیت آن‌ها بیشتر می‌شود.

 تاثیر محیط بر یادگیری کودک

محیط زندگی کودک علاوه بر اینکه در شکل گیری رفتار و شخصیت کودک تاثیر بسزایی دارد ، می تواند در یادگیری او هم موثر باشد.در واقع دوران کودکی یکی از مهم ترین  دوران های زندگی انسان می باشد ، به همین خاطر توجه به محیط مناسب در رشد کودک ، اهمیت زیادی دارد.

 از این رو محیط فیزیکی در فرآیند یادگیری کودک اهمیت زیادی دارد و حتی می تواند وآن را تقویت و یا تضعیف کند .

 در واقع محیط می‌تواند تاثیر زیادی در آموزش و یادگیری کودکان داشته باشد.

 برای اینکه فضای  آموزشی خوب و مطلوب را برای کودکان فراهم کنیم باید ویژگی‌ها و نیازهای کودکان در سنین مختلف را بشناسیم و بر اساس آن به عوامل تاثیرگذار بر محیط بپردازیم.

 عوامل محیطی در محل آموزشی مانند روشنایی، رنگ، صدا، راهرو و محل عمومی، کلاس و حیاط ،تاثیر زیادی بر یادگیری و فرآیند آموزشی کودکان دارد.

تاثیر محیط بر خلاقیت کودکان

رفتار نگرها کسانی هستند که محیط را در روابط کودک موثر می دانند و مخالف وراثت هستند.آنها محیط را عاملی مهم برای شکل گیری رفتار می دانند.

تحقیقات نشان داده است که عوامل گوناگونی برای پروش خلاقیت کودکان تاثیر گذار هستند و علاوه بر این عوامل ، محیط هم نیز در این زمینه موثر واقع می شود.

 فضای درون شهر مانند پارک ها می توانند بیشترین تاثیر را در پرورش خلاقیت کودکان داشته باشند.

این مکان های عمومی علاوه براینکه مکانی برای تفریح را فراهم می‌کنند، می‌توانند تا حد زیادی سطح تعامل اجتماعی کودکان را بهبود بخشند.

روانشناسان  معتقدند که عوامل رشد کودکان و پرورش خلاقیت آن‌‌ها،رابطه مستقیمی  با فضای باز عمومی و فضاهایی که شرایط فیزیکی و روانی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌‌دهند، دارد.

امروزه  گسترش شهر و افزایش وسایل نقلیه باعث شده است که کودکان از امکانات و زمین های بازی محروم بمانند.

یادگیری سریع و تفکر منطقی و عینی کودک بین سال های 6 تا 12 می باشد .یعنی سالهایی که قوه تخیل کودک ، کاشته می شود.

در این دوران  قابلیت ها و خلاقیت کودکان پایه گذاری می شود ، در نتیجه با فراهم کردن محیط و شرایط مناسب و همچنین تقویت و آموزش کودک می توان فرصت هایی را از همان دوران کودکی برای شکوفایی خلاقیت کودکان فراهم آورد.

محیط به صورت های مختلفی بر کودک و شخصیت او و بر افزایش خلاقیت او تأثیر می گذارد. همچنین کودکان دانش و فهمیدن را از طریق اثر متقابل با محیط فیزیکی ،می آموزند. برای این دوران ویژگی هایی ذکر می شود که با تحریک و اثرگذاری بر روی آن می توان خلاقیت را در کودک افزایش داد.

تخیل، کنجکاوی ، انعطاف پذیری عملکردها ، تحریک کنندگی و بازی کردن از ویژگی ها قدرت تخیل کودک است و در امر یادگیری تاثیر زیادی دارد.

 حضور کودکان در مکان های عمومی

اصلی‌ترین عامل محیطی که بر شکل گیری شخصیت فردی و اجتماعی کودکان به شکل مستقیم وغیرمستقیم تاثیر می‌گذارد شامل امنیت، فضای سبز، هوای پاک و سرزندگی است.

 کودکان با حضور در مکان های عمومی، می‌توانند تاثیرات زیادی بر ابعاد اجتماعی و هیجانی خود داشته باشند و به لحاظ هیجانی و اجتماعی پیشرفت کنند. رشد اجتماعی کودکان در محیط و محله‌های مختلف باعث شکل گیری متفاوت شخصیتی در آن‌ها شده و هیجانات‌شان را متفاوت از هم شکل می‌دهد.

راه حل‌هایی برای بهبود شرایط محیط کودکان

راه حل هایی وجود دارد که شرایط محل زندگی کودکان را بهتر می کند. از جمله این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمک هزینه‌های تحصیلی و رفاه اولیه برای کودکان

تاسیس مراکز کانون فرهنگی و تربیتی برای جذب کودکان

جلوگیری از مشکلات خانوادگی بین کودکان و خانواده‌ها و اطلاع رسانی از طریق نصب تابلو و بنر

آموزش‌های حضوری لازم برای کودکان و خانواده‌ها

از بین بردن عوامل تهدید کننده کودکان

رسیدگی و ریشه ‌یابی موارد بروز خشونت خانگی توسط مسئولین مجرب و متخصص

ویژگی‌های محیط مناسب برای رشد کودکان

یک محیط مناسب برای رشد کودک باید شرایطی داشته باشد.جو آن محیط باید آرام باشد.همچنین آن محیط امکانات برای پیاده روی ، ورزش ، تفریح و بازی کودکان را داشته باشد و امکانات آموزشی و کسب تجارب جدید در آن وجود داشته باشد. وسایل نقلیه در حریم عابر پیاده کنترل شود.

از دیگر ویژگی های محیط مناسب برای رشد کودک این است که  تصویر ذهنی مناسب از محیط  و همچنین پویایی و هیجان برای او ایجاد شود.

 پارک ها را می توان از عوامل افزایش کیفیت سلامت جسمانی و روانی کودکان دانست.