سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
با اعلام رسمی و البته همراه با تفاخر چهرههای سرشناس به مبتلا شدن و انتشار ویدئوهایی از آنها که عنوان میشد درگیر این ویروس شدهاند و البته اخبار مرگ چهرههای سرشناس در جهان و سیاستمداران هم این گزاره تقویت شد. اینکه دیگر انگار راهی وجود ندارد که بتوان با پول مسیر ابتلای ویروس را از سمت آنها که توانایی مالی بیشتری دارند، چرخاند و به سمت تهیدستان کشاند.
اما حالا که چندماهی از شیوع این ویروس گذشته، راههایی هم شکل گرفته تا حداقل تفاوت سبک زندگی افراد در مقابله با ویروس با دیگران مشخص شود. نشانههای ابتدایی آن از تبلیغ ماسکهای اشرافی چند صد هزار تومانی در فضای مجازی آغاز شد.
ماسک های زربافت که با لباس خانگی مرفهان سِت شده بود. شیلد و عینکهای متفاوت هم ادامه همان ماسک های زربافت بود. حالا که از ویروس، گریزی نیست حداقل میتوان تفاخر به ابزاری کرد که در دسترس همگان نیست.
این رفتار را میشد به پای عقدههای فروخورده نوکیسههای اقتصادی این سالها نوشت که حداقل آسیبی به دیگرانی نمیزد که توانایی خرید چنین ماسکهایی را نداشتند که اگر تواناییاش را هم داشتند نیازی به چنین تفاخر بیارزشی از سوی آنها نبود.
گام بعدی این دسته اما آسیبش به دیگران هم میرسید و به نوعی به سخرهگرفتن قرنطینه خانگی بسیاری از شهروندانی بود که گاهی معیشت اقتصادیشان را پای این رعایت جمعی بهداشتی گذاشته بودند. گامی که نامش را گذاشته بودند کروناپارتی.
روش کار هم مشخص بود، انجام تست خصوصی کرونا از شرکتکنندگان در جشن با کیتهای تشخیصی که مدتهاست مسوولان از کمبود و گاهی نبودش گلایه دارند،کیتهایی که رسیدن و نرسیدنش پای شیطنتهای دولت سعودی بود و تحریمهای ظالمانه این روزها. همان تعدادی هم که بود اما انگار خرج مهمانیهای دلبازکنِ از ما بهتران میشد. این روزها پورشههای طلایی و کاخهای سربه فلک کشیده تفاخری ندارد، وجه تمایز این روزها برای این قشر اسمش «کیت تشخیص» کروناست.
کروناپارتی، ادامه دیگر مهمانیهای بالانشینان است، ژنهای خوب و از ما بهتران! ادامه اکسپارتی، استخرپارتی،خزپارتی، بالماسکهپارتی، رنگپارتی، سوئیچ پارتی و هالووینپارتی است با این تفاوت که این بار سهم بیماران و مبتلایان به این ویروس خرج خوشگذرانیهای این افراد میشود.
صورت قضیه مشخص است، عدهای با انجام تستهای خصوصی کرونا به برگزاری جشنهای شلوغ خود اقدام میکنند. انتشار ویدئویی در چند روز اخیر نشان میدهد اتفاقا بازار این کار حالا دارد رونق هم میگیرد و آگهیهای بسیاری در فضای مجازی در دسترس است که همه مراحل راه افتادن چنین جشنهایی را با تضمین سلامت انجام میدهد.
این ویدئوها آنقدر فراگیر شد که حتی به حرفهای فرمانده ستاد مقابله با کرونای تهران هم رسید و واکنش او را هم به همراه داشت. واکنشی که البته فقط «سلامت انجام آزمایشها»را زیر سوال میبرد. علیرضا زالی هشدار داده بود «در تستهای کنونی منفی کاذب نسبتا بالاست، بنابراین هیچ تضمینی برای ایمن شدن مهمانی با اخذ تست کرونا، پیش از ورود به مهمانی وجود ندارد».
او اخذ تست کرونا پیش از ورود به مهمانی را «به شدت خطرناک» خواند، چرا که به گفته او «این اقدام یک امنیت کاذب گذرا ایجاد میکند» و «به شیوع و انتقال بیماری دامن میزند.» کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت هم درباره تستهای خصوصی کرونا که درخانهها انجام میشود، هشدار داده و گفته «جواب آزمایش به این سرعت مشخص نمیشود و حتی اگر جواب منفی بود، اعتماد به نفس کاذب به فردمیدهد.» او این آزمایشها را «کاسبکاری و حتی شیادی» خواند و گفت انجام آن هیچ کاربردی ندارد.
«کاسبکاری و شیادی» در ساحت قانون جرم است، هشدار نمیخواهد، نظارت و برخورد میطلبد. با یک جستوجوی معمولی به فهرستی از آزمایشگاههایی میرسید که وعده انجام تست کرونا دادهاند، همه با ضریب اطمینان بالا و کیتهای آلمانی! نکته در اینجاست که اغلب آنها وعده انجام چنین تستهایی را در محل منزل شما هم میدهند.
در ویدئوی منتشر شده هم فردی ادعا میکند در روز حداقل پنج تا ده آزمایش را در محل از افراد درخواست دهنده صورت میدهد. در حالی که کیانوش جهانپور آن را شیادی میداند و علیرضا وهابزاده مشاور رسانهای وزارت بهداشت و درمان در توییتی مینویسد: «هیچ آزمایشگاه خصوصی امکان انجام تست کرونا ۲۰۱۹ را ندارد و هرگونه ادعا در این خصوص کلاهبرداری و فریب است.»
با یکی از این آزمایشگاهها تماس میگیریم و خیلی زود هم طرح مساله میکنیم. اینکه میخواهیم یک جشن 10 تا 15 نفره بگیریم و نیاز به انجام تست خصوصی کرونا داریم. با موسیقی متن «بازی تاج و تخت» خیلی حماسی وصل میشویم به اپراتور خانمی که مسؤول همین کار است.
لحن پاسخگوییاش وقتی متوجه میشود تست برای برپایی یک جشن است تفاوتی نمیکند و خیلی زود تعرفه قیمتها را اعلام میکند: «بین یک تا سه نفر 800 هزارتومان، تا هفت نفر 500 هزار تومان، از هفت تا 10 نفر 350 هزار تومان و از ده نفر به بالا نفری 250 هزار تومان» از چالشهای برپایی پارتی میگوییم! این که هر کسی در محل خودش باید تست بدهد و اگر منفی بود دو روز بعدش به مهمانی بیاید و این کار را کمی سخت میکند! اپراتور آزمایشگاه تجربه کافی برای حل این دغدغهها هم دارد.
پیشنهاد جالبی هم میدهد: « شما جشنتان را با همان ده پانزده نفر مورد نظرتان با استریلیزه کردن محل انجام بدهید، بعد از اتمام مهمانی به ما اطلاع بدهید تا تست را در محل از افراد بگیریم. چون اگر پیش از مهمانی این کار را انجام بدهید باید به ازای هر نفر 800 هزار تومان بدهید در حالی که در محل این رقم به 250هزار تومان میرسد ضمن اینکه مهمانها هم بعد از دو روز امکان دارد به ویروس آلوده شوند بنابراین فرقی نمیکند بعد یا قبل از مهمانی تست بگیرید. تنها تفاوت آن در قیمت انجام تست است» که البته با توجه به این گفتهها این تفاوت رقم قابل توجهی است.
«کیتهای آلمانی» حالا در کار راه انداختن آنها که خواهان تست خصوصی کرونا هستند همان کارکردی را دارد که جمله کلیشهای «این ماشین متعلق به یک خانم دکتر است» برای دلالان خودرو دارد. مهسا نام مستعار دختری است که با واسطه یک دوست حاضر است با ما حرف بزند. او هم حرفهایش را با تضمین سلامت مهمانی با همین کیتهای آلمانی آغاز میکند.
کارش راه انداختن یا آنطور که خودش میگوید: «هندل کردن» مهمانی است و برخلاف خیلی از کسب و کارها، کرونا تنها چند هفتهای باعث کسادی شده و حالا با شدت بیشتری ادامه پیدا کردهاست. مهسا میگوید: «پارتیها با زمانه رنگ عوض میکند وگرنه همان است که بود. فرقی نمیکند. خزپارتی و رنگپارتی و کرونا پارتی تفاوتش فقط روزگاری است که در آن جشن انجام شده وگرنه کار خاصی برای آن انجام نمیدهند.
مثل مواد مخدر است! همهشان یکی است ولی برای پیدا کردن بازار اسمهای مختلفی روی آن میگذارند!» از او درباره وضعیت کرونا و جشنها میپرسیم؛ «فرق این روزها هم همان کیتهای تشخیص آلمانی است! ما برای هندل کردن جشن یک ورودیه داریم. این ورودیه پیش از شیوع از 400-300 هزار تومان شروع میشد تا نهایتا نفری یک میلیون تومان. بسته به محل جشن و افراد حاضر در آن و البته فاکتورهای دیگری که در مهمانی بود این ورودیه تعیین میشد.
حالا همه آنها هست با این تفاوت که یک تست خصوصی کرونا هم به آن اضافه شده است و حدود 900 تومان هزینه آن بالا رفته است» درباره اینکه این تست چگونه انجام میشود، نمیتوانیم اطلاع درستی از او بگیریم. یکبار میگوید به واسطه آشنایی این کار را انجام میدهد و در ادامه حرفهایش میگوید همه آزمایشگاهها این کار را میکنند و او هم با یکآزمایشگاه خصوصی حرف زده و کارش را راه انداختهاست.
او برای توجیه این کار در روزهایی که مدام هشدار به رعایت فاصلهگذاریها میشود نقل قولی از سازمان بهداشت جهانی میآورد.
نقل قولی که اتفاقا معتبر است و در یکی از بیانیههای این سازمان موجود. مهسا میگوید: «خود سازمان بهداشت جهانی هم گفته با ویروس کرونا باید زندگی کنیم».
این چکیده همان تفاوتی است که نامش را فاصله طبقاتی گذاشتهاند. مفهومی به نام «زندگی» که با توجه به جیب شما تعابیر گستردهای دارد.
میثم اسماعیلی - جامعه / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد