موسیقی احساس در «برادرجان»

بدون شک عوامل زیادی در موفقیت یک سریال تاثیرگذارند که مهم‌ترین آنها فیلمنامه، کارگردانی و هنرنمایی بازیگران است اما یکی دیگر از مقوله‌هایی که می‌تواند تاثیر زیادی روی موفقیت یک سریال بگذارد، موسیقی متن و تیتراژ است که طی سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته، آن‌چنان که گاهی موسیقی و تیتراژ یک فیلم تا سال‌های سال شنیده می‌شود و شاید گفت ماندگارتر از خود سریال شده است!
همین امر باعث شده بسیاری از سازندگان با وسواس خاصی نسبت به انتخاب آهنگساز اثر اقدام
کنند.
یکی از محبوب‌ترین سریال‌های ماه مبارک رمضان امسال سریال برادرجان است که از شبکه سوم سیما پخش می‌شود. این سریال یکی دیگر از نوشته‌های خوب حمید نعمت‌ا... با کارگردانی محمدرضا آهنج و بازی‌های درخشان علی نصیریان، حسام منظور، کامران تفتی و... است که توانسته نگاه‌ها را به خود جلب کند.
تیتراژ اولیه سریال برادرجان و همراهی یک موسیقی دلنشین با سازبندی خاص، شروع خوبی برای آماده ‌کردن ذهن مخاطب است و نشان می‌دهد موسیقی می‌خواهد یکی از ارکان مهم سریال برای انتقال احساس به مخاطب باشد.
آهنگساز این سریال فرید سعادتمند است، متولد شهر یزد که در خانواده‌ای هنرمند پرورش یافته و پدرش مرحوم استاد حسین سعادتمند یکی از بزرگان موسیقی آوازی در آنجا بوده است.
فرید سعادتمند با ساخت موسیقی سریال «ارمغان تاریکی» بیشتر شناخته شد، سریالی که با وجودی که چند سال از تولید و پخش آن گذشته اما موسیقی متن و خصوصا تیتراژ پایانی‌اش با صدای محمد اصفهانی همچنان شنیده می‌شود. او روند موفق و رو به رشدش را در موسیقی‌های متن سریال «پروانه» و تیتراژش با صدای «مانی رهنما»، «نفس» و چند فیلم سینمایی به خوبی نشان داد.
تداوم همکاری با «سالار عقیلی» منجر به خلق آثاری ماندگار در فضایی متفاوت شد.
«چه بگویم» که تیتراژ سریال «بازی نقاب‌ها» شد، «هانیه»، تیتراژ سریال هانیه و «سرو زیر آب» که آنونس فیلم سینمایی سرو زیر آب بود. با «محمد معتمدی» هم قطعه «حالا که می‌روی» را ساخت که در تیتراژ ابتدایی سریال «لحظه گرگ و میش» شنیده شد.

سعادتمند در مسیر رو به رشدش علاوه بر بهره‌گیری از استادان برجسته موسیقی مانند فرهاد فخرالدینی و آشنایی با اصول و تکنیک‌های موسیقایی، به لحاظ شخصیتی هم دارای ویژگی‌های احساسی و عاطفی خاص است و همواره در تولید آثارش به خوبی توانسته تکنیک و احساس را با هم تلفیق کند و در فضایی متفاوت با ترکیبی از الکترونیک، ارکستر و سازهای ایرانی، تم‌های خود را بسط و گسترش دهد.
سریال‌های حمید نعمت‌ا... ویژگی‌های‌ خودش را دارد، دیالوگ‌محوری، موقعیت‌های غیرمنتظره، هیجانی، پرفرازونشیب و سرشار از احساسات متفاوت که همین مقوله، کار آهنگساز را سخت می‌کند که سعادتمند تا حد زیادی توانسته پا به پای اتفاقات پیش‌رفته و ضمن درگیر کردن احساسات مخاطب، لحظات خاص سریال را به‌واسطه موسیقی خاص‌تر و شنیدنی‌تر کند.
بهره‌گیری از عناصر موسیقی ایرانی یکی دیگر از اتفاقات خوب سریال برادرجان است که آهنگساز بخش زیادی از موسیقی را با سازهای ایرانی و به صورت اکوستیک ضبط کرده است. تیتراژ پایانی سریال هم قابلیت ماندگاری دارد، با شعری از حسین قیاسی و صدای سالار عقیلی هر چند به نظر می‌رسد بهتر بود این کار با صدای خواننده دیگری مانند همایون شجریان، محمد معتمدی یا علیرضا قربانی خوانده می‌شد، چرا که به نظر می‌رسد جامعه و مخاطبان از صدای عقیلی اشباع شده‌اند!
به هرحال پیش‌بینی می‌شود سریال برادرجان در پایان ماه رمضان نمره قابل قبولی از مخاطبان بگیرد و موسیقی این سریال را هم می‌توان یکی از عوامل موفقیت آن قلمداد کرد و به طور کلی می‌شود امیدوار بود که توجه به موسیقی فیلم و سریال بیش از گذشته مورد‌توجه عوامل و سازندگان قرار بگیرد. ‌

حمید حیدرپناه

دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی، پژوهشگر موسیقی