توریست‌‌ها در حوزه

اگر تا همین چند سال پیش، عبارت مدرسه علمیه ناصریه یا ناصری را در گوگل جست‌و‌جو می‌کردید، مثل هر بنای تاریخی دیگری در این سرزمین، مشخصاتی از معماری و قدمت بنا و موقعیت جغرافیایی آن روی مانیتور ظاهر می‌شد؛ مشخصاتی از این دست که مدرسه ناصریه، بنایی است زیبا مربوط به دوران صفویه در گوشه جنوب خاوری صحن مسجد امام در میدان نقش‌جهان اصفهان که روزگاری محل رفت و آمد طلاب علوم دینی و حوزوی بوده و یکی دو دهه‌ای می‌شود که دیگر خبری از درس و بحث و تدریس و تردد طلاب در آن نیست و شده بخشی از آثار تاریخی و دیدنی میدان جهانی نقش‌جهان. حالا اما اگر همین عبارت مدرسه ناصریه یا ناصری را سرچ گوگل کنید، عبارت اولین مرکز گردشگری اسلامی هم به آن افزوده شده و اولین صفحه‌ای که بالا می‌آید تصویری رنگی و جذاب از گردشگران خارجی از نژادهای مختلف است که در یک اتاق با حال و هوای سنتی، مزین به در و پنجره‌های چوبی، تاقچه‌هایی با رومیزی‌های قلمکار و کف‌پوش گلیم و قالی دستباف، نشسته‌اند و رد نگاه کنجکاوشان به روحانی خوش‌سیما و بشاشی می‌رسد که درحال گفت‌وگو با آنهاست.
مدرسه علمیه ناصریه، که بنایی است تاریخی با معماری بسیار زیبا از دوران باشکوه صفویه و مرمت‌شده در دوران قاجار تا دو دهه پیش محل تحصیل علوم دینی بود. از ده سال پیش هم بخشی از مجموعه تاریخی و جهانی میدان نقش‌جهان شد که گردشگرانی از داخل و خارج تنها به صرف تماشای یک بنای زیبای تاریخی، سری به آن می‌زدند. اما از حدود چهار سال پیش که پای گردشگران خارجی بویژه مو بورها و چشم‌آبی‌های اروپایی و آمریکایی و ... به کشورمان بیش از هر زمانی باز شد، این مدرسه هم کاربری جدیدی پیدا کرد. گردشگران خارجی که پیش از رسیدن به ایران، ذهن‌شان پر شده از تبلیغات سوء و نادرست و عجیب و غریب رسانه‌های غربی صهیونیستی درخصوص ایران، اگر با وجود همه این ذهنیات مسموم، باز عزم‌شان را جزم کنند برای رسیدن به ایران، دل‌شان می‌خواهد در کنار تماشای این سرزمین کهن و آشنایی با جاذبه‌ها، مردم و آیین و فرهنگ‌شان، بی‌دغدغه ذهنیات خود را هم جایی بازگو کنند و جوابی قانع‌کننده بشنوند. شاید همین نیاز بوده که مدیران حوزه علمیه اصفهان و متولیان مدرسه ناصریه را بر آن داشته تا از چهار پنج سال پیش به طور برنامه‌ریزی‌شده و مدون برنامه‌ای برای پاسخ دادن به سؤالات گردشگران ورودی درخصوص اسلام حقیقی تهیه و اجرا کنند. حجت‌الاسلام محمد‌رضا زمانی، مسؤول دفتر تبلیغ و ارتباطات بین‌الملل مدرسه ناصریه که خود به دو زبان انگلیسی و فرانسوی مسلط است در این باره به ما می‌گوید: «فراوانی مخاطبان ما در طول پنج ماه گذشته به ترتیب از کشور فرانسه، ایتالیا، آلمان، انگلیس، اسپانیا، آمریکا،‌ چین، اتریش، هلند، روسیه، سوئیس، لهستان و کشورهایی مانند پرتغال، مکزیک، بلژیک، تایلند، یونان، استرالیا، مراکش، ژاپن، صربستان و... بوده است؛ گرچه که از کشورهای دیگر دنیا نیز مهمانانی داشته‌ایم.
جالب این است که گردشگران خارجی وقتی وارد مدرسه می‌شوند، در ابتدا از برخورد ساده و صمیمی روحانیون و طلاب آن ‌هم مسلط به زبان خودشان متعجب شده و تازه متوجه می‌شوند که جایی برای پاسخگویی به سؤالات ایجاد شده در ذهنشان پیدا کرده‌اند، سؤالاتی که به اشتباه متوجه شده‌اند یا به صورت غلط بر آنها دیکته شده است، لذا شروع به پرسیدن سؤالات متفاوت و بسیاری می‌کنند به‌خصوص که مبنای تبلیغی مدرسه بر گفت‌وگویی دوستانه بدون تعصب، آزادانه و دو طرفه است.
گردشگران راحت و بی‌پرده هر سؤالی داشته باشند، می‌پرسند و جواب می‌گیرند. حجت‌الاسلام زمانی به جام‌جم می‌گوید «بیشترین سؤالی که گردشگران و مراجعه کنندگان می‌پرسند، سؤالاتی مثل اسلام‌شناسی، مقایسه دین اسلام با سایر ادیان الهی، قوانین و احکام اسلام، تفاوت شیعه و سنی، تفاوت زن و مرد از منظر اسلامی، حجاب و حقوق زن، دستورات اسلام در حیطه مسائل حقوقی مثل ارث، قصاص، دیه، تروریست و جهان اسلام انقلاب اسلامی ایران و... است. ما پاسخ همه این سؤالات را تهیه کرده‌ایم چون معمولا می‌دانیم چه سؤالاتی می‌پرسند، اما اگر سؤالی باشد که براساس مسائل سیاسی روز باشد و نتوانیم جواب بدهیم، آدرس ایمیل می‌گیریم و برایشان می‌فرستیم.»

انگار آمده‌اند پاسخ انبوه پرسش‌هایشان را بگیرند
از نگاه‌های مشتاق و کنجکاوشان می‌شود حس کرد که دل به شنیدن حرف‌هایی داده‌اند که انگار سال‌هاست به دنبال پاسخش بوده‌اند. این خانم‌ها و آقایانی که زیر آفتابِ کم حال، اما دلچسبِ حیاط مدرسه ناصریه نشسته و گوش به سخنان واعظ داده‌اند، گروهی از اساتید دانشگاهی و کشیش‌های کلیساهای آلمان هستند. معمولا هر گروه از گردشگران خارجی که وارد مدرسه می‌شوند، در کنار برنامه‌های متعدد و متنوع تفریحی، سرگرمی و عقیدتی، یک دوره آموزشی 20 دقیقه‌ای هم برایشان برگزار می‌شود. این دوره با پرسش و پاسخ همراه است. حجت‌الاسلام زمانی به ما می‌گوید گردشگران پرسش‌های زیادی دارند؛ پرسش‌هایی درخصوص اسلام و حکومت اسلامی ایران، حق و حقوق زنان در اسلام و ایران، فلسفه حجاب و پوشش زنان، آزادی‌های مدنی و سیاسی در ایران و... برخی از آنها اصلا به این مدرسه می‌آیند تا جواب سؤالات بی‌شمارشان را بگیرند؛ حتی برخی‌شان از مبدا و توسط دوستانشان و شبکه‌های مجازی باخبر شده‌اند که چنین جایی در ایران وجود دارد که می‌توانند آزادانه هر سؤال سیاسی، اجتماعی، مدنی و مذهبی که دارند بپرسند و جواب بگیرند، برای همین یکی از مهم‌ترین مقاصدشان در سفر به ایران، آمدن به مدرسه ناصریه اصفهان است.

گردشگران در مکتب امام حسین‌(ع)
غیر از گردشگران کنجکاو معمول، شخصیت‌های علمی، اساتید دانشگاهی و شخصیت‌های رسانه‌ای از کشورهای اروپایی، بخش دیگری از مهمانان مدرسه گردشگری ناصریه هستند که در کنار بازدید از نمایشگاه‌های مدرسه در مناسبت‌های مختلف (‌در این تصویر، مناسبت اربعین)، در نشست علمی و تخصصی شناخت اسلام و مسلمین هم شرکت می‌کنند.
معمولا در ایام محرم و صفر، نمایشگاه‌های متعدد و متنوعی در مدرسه و همچنین مسجد شیخ لطف‌ا... و نقاط گردشگری اصفهان با محوریت آشنایی با امام حسین‌(ع) و قیام عاشورا (همراه با پخش بروشورهای حاوی مضامین عاشورایی به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ...) برگزار می‌شود که عمده مخاطبانش، گردشگران خارجی هستند.

نشاط دینی کودکانه
مدرسه ناصریه غرفه‌ای هم مخصوص کودکان دارد؛ کودکانی که به همراه والدینشان به اصفهان سفر کرده و سری هم به مدرسه زده‌اند. در این غرفه کودکان می‌توانند نقاشی بکشند و طرح‌هایی را رنگ‌آمیزی کنند که هم شاد و سرگرمشان کرده و هم آنها را به طور غیرمستقیم به مضامین دینی نزدیک می‌کند.

روزی که چادر سر کردم
روسری‌های گلدار و ساده رنگی، سر می‌گذارند و رویش هم چادر می‌کشند. در تمام این مدت اما لبخند از لبانشان نمی‌افتد. گاهی هم ریز ریز می‌خندند. خنده‌هایشان به دل می‌نشیند. پر از شادی است، پر از حس خوب؛ حس خوبی که اول در وجود خودشان جاری می‌شود و بعد هم آن را به شما منتقل می‌کنند. شاید که نه، حتما اولین تجربه روسری سر کردنشان است؛ تجربه‌ای که دوستش دارند. اصلا خودشان از راهنمای خانمی که در مدرسه همراهی‌شان می‌کند، می‌خواهند برایشان حجاب بگذارد. لحظات خاطره‌انگیزی که تجربه می‌کنند، در قاب دوربین ثبت می‌شود، و می‌شود تصویری از عمارت تاریخی ناصریه که وجود چند خانم چادری خندان از نژادهای مختلف به آن روح تازه بخشیده است.

گردشگرانی که مسلمان می‌شوند
تشخیص چهره یک چینی در تصویر بالا کار سختی نیست. این آقای چینی یک تاجر است؛ تاجری که در اصفهان و در همین مدرسه ناصریه مسلمان شده. حجت‌الاسلام زمانی، مسؤول دفتر تبلیغ و ارتباطات بین‌الملل مدرسه ناصریه به ما می‌گوید خارجی‌های زیادی از سراسر اروپا و آمریکا و آسیا در این مدرسه مسلمان شده‌اند افرادی مثل استاد دانشگاه ملی پرو یا همین گردشگر و تاجر ۴۰ ساله چینی که پس از دو سال تحقیق درباره اسلام شیعی، در مدرسه ناصریه اصفهان مسلمان شد و نامش را به محمد تغییر داد. حجت‌الاسلام زمانی می‌گوید ما مسبب اصلی مسلمان شدن این افراد نبوده‌ایم و اصلا هدف و تمرکز ما در این مرکز مسلمان کردن گردشگران خارجی نیست، اما قطعا مرکز ما یا تاثیر اول را در مسلمان شدن این افراد داشته یا آخرین تاثیر و گام نهایی را. بی‌شک آنچه باعث جذب امثال تاجر چینی به اسلام می‌شود، ویژگی‌های بارز اخلاقی و معنوی این دین است، کمااین‌که حسن خلق، صدقه و احترام به والدین مواردی بوده که جانی ۴۰ ساله را به دین اسلام جذب کرده است.

ایستگاه صلواتی برای خارجی‌ها
از گردشگران در نشست‌ها و دورهمی‌های مدرسه پذیرایی هم می‌شود. این پذیرایی در ایام محرم و صفر شامل برپایی ایستگاه‌های صلواتی است با انواع شربت‌ها و دمنوش‌های ایرانی که با استقبال خارجی‌ها هم روبه‌رو می‌شود. در اعیاد مذهبی مثل اعیاد ماه‌های رجب و شعبان هم گردشگران با دریافت گل و شربت و شیرینی پذیرایی می‌شوند.

آموزش دوست‌داشتنی نماز
بسیاری از خارجی‌ها دوست دارند علاوه بر آشنایی با فلسفه نماز، چگونگی اجرای آن را هم بیاموزند. بنابر این ضرورت، اولین نرم‌افزار آموزش نماز شیعی به زبان فرانسوی شامل آموزش وضو و احکام وضو و آموزش نمازهای پنجگانه با طراحی محیطی جذاب و شاد و به صورت تعاملی متناسب با گروه سنی کودک و نوجوان و همچنین برای خارجی‌های فرانسوی زبان روی سیستم عامل اندروید تولید شده که به‌زودی از طریق فروشگاه گوگل پلی با عنوان Comment prier به صورت رایگان در دسترس عموم قرار می‌گیرد.

فاطمه مرادزاده

ایران