قاتلی به نام کلسترول!

به گزارش جام جم، سطح بالای کلسترول برای سلامت مضر است، امـا مقـدار طبیعی آن برای ساخته شدن غشاء سلولی و هورمـون‌ها ضروری است.

28 درصد افراد 15 تا 64 سال کشورمان کلسترول بالا دارند. کلسترول رژیم غذایی به طور عمده در گوشت، جگر، مغز، تخم مرغ و غذاهای لبنی به بدن می‌رسد. غذاهای گیاهی کلسترول ندارند. پس از صرف غذا کلسترول از طریق روده جذب و سپس همراه با تری گلیسیریدها درون پوششی پروتئینی بسته‌بندی می‌شود. این ترکیب چربی ـ پروتئین شیلومیکرون نام دارد. کبد هم می‌تواند کلسترول را از خون بردارد و هم آن را تولید کرده و به درون خون بریزد. پس از صرف غذا کبد شیلومیکرون را از خون برداشته و در مدت زمان میان‌وعده‌های غذایی کلسترول را تولید کرده و درون گردش خون می‌ریزد.

معمولا چربی خون بالا علامتی ایجاد نمی‌کند و ممکـن اسـت فـرد مـدت‌ها کلسترول بالا داشته باشد، اما متوجه آن نشود. مقدار زیاد کلسترول خون با بیماری‌های عروق قلب در ارتباط است. در حقیقت مقادیر بالای کلسترول خون موجب رسوب آن روی دیواره رگ‌ها و شکل‌گیری ماده سخت و ضخیمی که همان پلاک کلسترول است می‌شود. با گذشت زمان پلاک کلسترول موجب ضخیم‌شدن دیواره رگ و نازک‌شدن مجرای عبور خون می‌شود. این فرآیند تصلب شرائین (آترواسکلروسیس) نامیده می‌شود. اگر عروق کرونر (عروق تغذیه‌کننده قلب) بیمار شود منجر به حمله قلبی و درصورتی که عروق مغز درگیر شود باعث سکته مغزی خواهد شد. لذا کنترل همیشگی میزان کلسترول خون از اهمیت بالایی برخوردار است.

بررسی سطوح چربی خون با آزمایش خون انجام می‌شود. توصیه می‌شود افراد سالم هر پنج سال پس از سن 20 سالگی آزمایش چربی خون انجام دهند. آزمایش چربی خون به‌صورت ناشتا صورت می‌گیرد. آزمون اندازه‌گیری سطح چربی معمولا در چهار گروه گزارش می‌شود: کلسترول کل که مقدار طبیعی کمتر از 200 میلی‌گرم در دسی لیتر است، LDL با مقدار طبیعی کمتر از 130 میلی‌گرم در دسی لیتر، HDL با مقدار طبیعی کمتر از 200 میلی گرم در دسی‌لیتر و تری‌گلیسیرید با مقدار طبیعی کمتر از 150 میلی‌گرم در دسی لیتر. مقدار کلسترول کل بیشتر از 200 میلی گرم در دسی‌لیتر نشان‌دهنده در معرض خطر بیماری قلبی بودن است. با این حال، سطح LDL پیش‌بینی‌کننده بهتری از بیماری‌های قلبی بوده و تعیین می‌کند که چگونه کلسترول بالای شما باید درمان شود .

تغییرات در شیوه زندگی به‌عنوان درمان اولیه در بسیاری از بیماران مبتلا به چربی خون بالا توصیه می‌شود. امروزه ثابت شده رژیم غذایی و ورزش می‌تواند اثرات مفیدی روی سطح چربی خون داشته باشد. ورزش منظم هوازی، بخصوص برای دو ساعت یا بیشتر در هفته، با بهبود سطح چربی همراه است. باید آگاه بود که بهترین ورزش برای کنترل سطح چربی خون پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا است. زرده تخم مرغ کلسترول بالایی دارد به همین دلیل نباید در هفته بیش از 2 وعده مصرف شود. همچنین بهتر است به جای مصرف روغن‌های جامد، روغن‌های نباتی مایع که چربی‌های اشباع نشده دارند مانند کانولا، ذرت، زیتون، بادام زمینی، کنجد، دانه سویا و آفتابگردان را انتخاب کرده و حتی الامکان کره نباتی یا مارگارین را جایگزین کره معمولی کنید .

به یاد داشته باشید در صورتی که با تغییر شیوه زندگی چربی بدن به حالت مطلوب نرسد باید همراه با تغییر شیوه زندگی دارو نیز مصرف شود و برای انتخاب داروی متناسب با سطح و نوع کلسترول خون حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

دکتر کاوه سالارمند

دکتری داروسازی