هنر به وقت شب‌های قدر

از همین‌رو، در ماه مبارک رمضان امسال نیز برنامه‌های مختلفی در رابطه با هنر و ادبیات برای این روزها و شب‌ها برپا خواهد بود. در این گزارش، به برخی از این برنامه‌ها سری می‌زنیم.

تلاش کشوری برای تبیین «قدر»

طبعا نخستین جغرافیایی که می‌تواند بالقوه و بالفعل، محل برگزاری برنامه‌های مختلف در گرامیداشت شب‌های قدر باشد، مساجد است. امسال نیز ستاد عالی کانون‌های فرهنگی مساجد کشور، برگزاری ویژه‌برنامه‌هایی را به مناسبت شب‌های قدر در برنامه گنجانده است و مهم‌تر این‌که این برنامه‌ها در سطح گسترده‌ای در 22هزار مسجد در سراسر کشور برگزار می‌شود. البته این مساجد از چند روز اخیر به استقبال شب‌های قدر رفته‌اند و امروز و فردا، برنامه‌های بیشتری را نیز اجرا خواهند کرد. برنامه‌هایی که ستاد عالی کانون‌های فرهنگی کشور، امسال برای مساجد در نظر گرفته، متشکل از برنامه‌های قرآنی است.

مهم‌ترین برنامه‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در این شب‌های قدر، تشکیل حلقه‌های قرآنی با عنوان «تبیین سوره مبارکه قدر» است. در واقع در این شب‌ها، به مسأله قرآن‌شناسی توجه ویژه‌ای می‌شود.

از همین‌رو است که محمدرضا جعفری، معاون آموزش و پژوهش ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور جزئیات این برنامه‌ها را این‌گونه فهرست می‌کند: «جزءخوانی، آموزش روخوانی و روان‌خوانی قرآن، تفسیر قرآن کریم، سخنرانی با موضوع قرآن‌شناسی‌و...». او از آنجا که یکی از چالش‌های مورد استفاده استکبار جهانی را برداشت‌های سطحی از قرآن کریم عنوان کرده، گفته: «شایسته است از منظر قرآن ناطق یعنی امیرالمومنین(ع) به سراغ قرآن کریم برویم و از این پنجره به شناخت قرآن کریم بپردازیم.نتیجه برگزاری چنین جلسات و محافلی باید به تقویت بنیه معارفی و اعتقادی جوانان و نوجوانان در بحث فردی و همچنین وحدت اسلامی منجر شود.»

سلوک علی(ع) با نقل مرشد

یکی از هنرهایی که همواره وظیفه حفظ و پاسداشت آیین‌ها و سنت‌های ما را بر دوش کشیده، نقل‌خوانی است؛ هنری خاطره‌انگیز که هنوز و همچنان هرچند کم‌فروغ و نیمه‌جان به حیات کم‌رمق خود ادامه می‌دهد. بنابراین اگر دلتان برای تماشای یک نقل‌خوانی حسابی تنگ شده است، در شب‌های بیست‌ویکم و بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان مصادف با امروز پنجشنبه 25 و ‌شنبه 27 خرداد ساعت 22:45 خودتان را به محوطه باغ هنر خانه هنرمندان ایران برسانید که آیین شب‌های قدر خانه هنرمندان ایران که هر سال برگزار می‌شود، امسال با نقل‌خوانی همراه است. این مراسم همزمان با شب ضربت‌خوردن مولای متقیان حضرت علی(ع) مصادف با نوزدهم ماه مبارک رمضان نیز، همچون سال‌های گذشته در باغ هنر خانه هنرمندان ایران برگزار شد و امشب و شنبه‌شب نیز ادامه خواهد داشت. اما برنامه این است که در این مراسم پس از تلاوت آیاتی از قرآن کریم، مرشد میرزاعلی صحنه‌هایی از فضایل معنوی و سلوک علی(ع) را برای حاضران نقل‌خوانی خواهد کرد و سپس مراسم مداحی و سخنرانی نیز از دیگر برنامه‌های شب‌های قدر خانه هنرمندان خواهد بود. در ادامه این مراسم قرائت دعای جوشن کبیر توسط کربلایی امیراسلامی خوانساری و آیین برسرگرفتن قرآن، برگزار می‌شود. این مراسم بخصوص برای مراجعه‌کنندگان ثابت خانه هنرمندان که به نوعی به آن به عنوان پاتوقی فرهنگی می‌نگرند، می‌تواند یک تیر باشد با دو نشان؛ هم در مراسم شب‌های قدر شرکت می‌کنند و هم پاتوق‌شان را خالی نمی‌گذارند!

معرق و نقاشیخط برای شب‌های ارزشمند

در ماه رمضان، مصلای بزرگ تهران، پایتخت هنر مذهبی است؛ جایی که نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در حال برگزاری است و اغلب برنامه‌های هنری مربوط به امور مذهبی را نیز تحت‌الشعاع خود دارد. غرفه هنر این نمایشگاه در شب‌های قدر نیز به فعالیت خود ادامه می‌دهد. اما امسال مشهد، پایتخت فرهنگی جهان اسلام است و از این رو بخش عمده‌ای از فعالیت‌های هنری ـ قرآنی در آنجا رخ می‌دهد. در تازه‌ترین رویداد، از دو اثر هنرمندان افغانستان با عنوان «یتیم‌نوازی حضرت علی(ع)» و «شب قدر» در غرفه هنرمندان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن و عترت مشهد، رونمایی شده است. تابلوی نقاشی «یتیم‌نوازی حضرت علی(ع)» کار زینب حسینی و تابلوی معرق فلز «شب قدر» اثر فاطمه حسینی است که هر دو هنرمند، مهاجر افغانستانی هستند. برای تماشای این دو اثر و نیز بقیه آثار می‌توانید به غرفه هنرمندان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن و عترت مشهد سری بزنید.

از سوی دیگر، نمایشگاهی هم از آثار نقاشیخط و خوش‌نگاری در نگارخانه آفتاب تهران به مناسبت شب‌های قدر برپا شده است. این نمایشگاه نقاشیخط و خوش‌نگاری حاصل کارگاه‌های یکروزه نقاشیخط به سرپرستی پیمان پیروی و خوش‌نگاری به سرپرستی اسحاق حنیفه است. این آثار مزین به آیات کلام‌الله مجید است و با تکنیک‌های گوناگون خلق شده‌اند. از سایر هنرمندان شرکت‌کننده در این کارگاه، می‌توان علی بامداد، وحید شیخ‌حسنی، سمیرا سرلک و بهارک سریری را نام برد. برای بازدید از این نمایشگاه می‌توانید امروز پنجشنبه از ساعت 9 صبح تا 18 به نشانی خیابان دکتر شریعتی، روبه‌روی خیابان دولت، خیابان امام‌زاده، فرهنگسرای آفتاب مراجعه کنید.

مجلس تئاتری‌‌ها برای امام علی (ع)

اهالی تئاتر نیز در این شب‌ها بیکار ننشسته‌اند. همزمان با شب‌های قدر و شهادت امیرالمؤمنین علی(ع) مجالس تعزیه تا 30 خرداد در محوطه پردیس تئاتر تهران برگزار خواهد شد. این تعزیه‌ها در حالی برگزار می‌شود که نمایش‌های پردیس تئاتر از سه‌شنبه گذشته تعطیل هستند و تا فردا جمعه هم روی صحنه نخواهند رفت. مجموعا پردیس تئاتر تهران ده مجلس تعزیه را برای این روزها برنامه‌ریزی کرده است. چهار مجلس از این ده مجلس از 21خرداد تا شب گذشته بر پا شده است و امروز نیز مجلس «عمرابن عبدود» به سرپرستی علیرضا کیا دربندی از دربندسر برگزار می‌شود.

برنامه دیگر روزها به این شرح است: 26 خرداد مجلس «شهادت موسی بن‌جعفر» به سرپرستی علیرضا کیادربندی از دربندسر، 27 خرداد مجلس «فضل وفتی» به سرپرستی علیخانی از میگون، 28 خرداد مجلس «ذبح اسماعیل» به سرپرستی علیخانی از میگون، 29 خرداد مجلس «شهادت حمزه» به سرپرستی عباسی فر از شهر کرج و 30 خرداد مجلس «شهادت امام رضا (ع)» به سرپرستی حسن اوره‌ای از شهر خوانسار.

این مجالس هر شب بعد از افطار و از ساعت 21و30 دقیقه برگزار می‌شود. اگر به تعزیه علاقه دارید به پردیس تئاتر تهران در اتوبان امام علی(ع)، خروجی شهید محلاتی شرق، خیابان شهید شاه‌آبادی، بعد از میدان مالک‌اشتر، خیابان شهید بقایی، جنب فرهنگسرای‌ خاوران بروید.

عطر این شب‌ها لابه‌لای اوراق

به مناسبت شب‌های قدر، فرهنگسرای خاوران اقدام پسندیده‌ای را صورت داده و در رکود برنامه‌های مرتبط با شب‌های قدر و کتاب، نمایشگاه کتابی درباره شخصیت امام علی (ع) برپا کرده است. آن‌طور که در اهداف برگزاری این نمایشگاه آمده، نمایشگاه کتاب امام علی(ع)، در راستای معرفت‌افزایی مخاطبان درباره زندگانی امام اول شیعیان برگزار شده ؛ نمایشگاهی که «قدر این شب‌ها» نام گرفته است.

برای بازدید از این نمایشگاه، امروز و فردا از ساعت 10 صبح وقت دارید که خودتان را به فرهنگسرای خاوران به نشانی میدان خراسان، خیابان خاوران، سه‌راه هاشم‌آباد برسانید.

اما مثل بخش هنرهای تجسمی که به مشهد رفتیم، می‌خواهیم اینجا هم شما را از پایتخت به پایتخت فرهنگی جهان اسلام ببریم؛ جایی که به مناسبت شب‌های قدر و شهادت مولا علی(ع)، نمایشگاهی فرهنگی معرفتی با عنوان «قرآن ناطق» در کتابخانه مسجد جوادالائمه(ع) مشهد برگزار شده است. این نمایشگاه‌ به منظور اعتلای مفاهیم دینی و ترویج فرهنگ مطالعه با تأکید بر آشنایی بیشتر مراجعان کتابخانه‌ها با آداب ماه مبارک رمضان، فضیلت شب‌های قدر، کرامات و سیره حضرت علی(ع) و منابع مرتبط با این موضوعات در این دو کتابخانه وابسته به آستان قدس رضوی برپا شده است.

نمایشگاه کتاب قرآن ناطق تا 29 خرداد ماه، در دو شیفت مجزای خواهران و برادران از ساعت 7و15 دقیقه تا 19و30 دقیقه در کتابخانه مسجد جوادالائمه(ع) مشهد در بلوار هاشمیه، هاشمیه33، پذیرای اهل کتاب و کتابخوانی است.