رمضان ایرانی

رمضان زیبای ترکمن‌ها

با حلول ماه مبارک رمضان، مردم مسلمان ایران با اجرای آیین‌ها و سنن مختلف به استقبال این ماه می‌روند. ساکنان استان گلستان و بویژه قوم ترکمن نیز با اجرای آداب و سنن مخصوص به خود، بر حلاوت و شیرینی این ماه مبارک می‌افزایند. از جمله این مراسم می‌توان به مراسم «کر»، «الله یلی»، «سلالیک»و «یارمضان» اشاره کرد.
کد خبر: ۱۰۳۸۳۷۶
رمضان زیبای ترکمن‌ها

ترکمن‌های جعفربای و آتابای در مناطق ترکمن نشین استان گلستان، مراسمی به نام «کر» دارند که سه روز پیش از ماه رمضان آغاز می شود و زنان و دختران جوان به نظافت آلاچیق‌ها و نظافت منازل می‌پردازند و می‌خواهند همزمان با ورود این ماه مبارک، همه آلایش‌ها و آلودگی‌ها را از خانه و محل زندگی خود پاک کنند. برخی خانواده‌ها نیز سجاده‌هایی از جنس قالیچه و نمد که به آن «نمازلیق» می‌گویند، به مسجد هدیه می‌کنند.

ماه رمضان در بین قوم ترکمن به «اراز آی» مشهور است و چند روز قبل از فرا رسیدن ارازآی، ترکمن‌ها به کشتن گوسفند و بز اقدام می‌کنند و گوشتش را بین فقرا، نیازمندان و همسایه‌ها تقسیم می‌کنند یا این‌که با همان گوشت غذایی پخته و مهمانی می‌دادند که با آن «الله یلی» می‌گفتند.

ترکمن‌ها برای اعلام زمان افطار در گذشته‌هایی که امکانات و تجهیزاتی مانند رادیو، تلویزیون و ... نبود، مراسمی به نام «آغاز آچلی» به معنای افطاری کردن، داشتند و پس از ساخت مساجد در این مناطق، مراسم افطاری دیگری از فراز پشت بام این مساجد اعلام می‌شد. درخصوص مراسم یارمضان هم می‌توان گفت که در شب‌های 14 و 15 ماه مبارک رمضان بین ترکمن‌ها رسم است که یک طلبه یا غزل‌خوان خوش‌صدا در روستا به راه می‌افتاد و اشعاری را می‌خواند که مضمونش این بود که «ای روزه داران ماه رمضان به نیمه رسید، مقاومت کنید تا نصف دیگر را روزه بگیرید» و پس از هر مصرع جمعیتی که پشت سر این طلبه به راه می‌افتادند ' الاو' یا ' الله' می‌گفتند که به صورت منادایی بود. مراسم یارمضان تا پاسی از شب ادامه داشت و مردم، وسایل و خوراکی‌ها و نذری‌های زیادی را به جمعیتی که در کوچه‌های روستا به راه افتاده بودند، می‌دادند که پس از پایان مراسم بین نیازمندان تقسیم می‌کردند.

رویت هلال ماه رمضان «آی گوزمک» نیز در میان این قوم از هیجان خاصی برخوردار است و معتقدند هرکس زودتر ماه را رویت کند، از ثواب بیشتری بهره مند شده و بینایی چشم او نیز افزایش می‌یابد. فردی که هلال ماه را رویت می‌کند آیه 189 سوره بقره را قرائت می‌کند و دست خود را به سوی ماه دراز کرده و به پیشانی می‌مالد که این کار سه بار انجام می‌شود تا دیدن ماه در سال آینده هم نصیب آن شخص شود.

یکی دیگر از سنت‌های حسنه این قوم پیش از ماه مبارک، مراسم آشتی کنان است که ریش‌سفیدان هر محله که به آنها «یاش اولی» می‌گویند، کسانی را که با هم قهر هستند، (بدون اطلاع از ماجرا) به صرف چای به منزل خود دعوت کرده و آنها را آشتی می‌دهند.

خواندن نمازهای مستحبی در مسجد نیز از سنت‌های حسنه قوم ترکمن و اهل سنت استان است. نماز «تراویح» و «نماز ختم» از جمله این نمازهاست که در مساجد اهل ترکمن در ماه مبارک به صورت جماعت خوانده می‌شود. علاوه بر این، در ایام و مناسبت‌هایی چون روز 15 ماه مبارک رمضان یا شب‌های قدر، غذاهایی چون چکدرمه، بیشمه و بورک که غذاهای سنتی قوم ترکمن است، پخته و با نام «صدقه» به ساکنان محله خیرات می‌شود.

فاطمه عبدی

جام‌جم گلستان

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها