خاطره ‏بازی با «سرود انقلاب»

پدر، از حفظ برایم نوشته بود و روایت دیگر سرودهای انقلابی را هم به سینه داشت، اما از آن روز به بعد، من کتابی داشتم که همه سرودها را در خود داشت. برای خودم می​خواندم و چون ملودی​ها را نمی​دانستم، گاهی به تنظیم و کوک اختصاصی هم می​رسیدم؛ منتظر دهه فجر می​ماندم تا ریتم و ملودی اصلی را بشنوم و با آنها هماهنگ شوم. هنوز هم برای من، دهه فجر، یعنی سرود... یعنی «ای ز شرار ستم، شعله به عالم زده»، یعنی «امن و امان جهان یکسره بر هم زده»، یعنی «عقرب جراره​ای، روبه مکاره​ای»، یعنی «گوش جهان خسته از طبلِ بدآهنگ تو»، یا «رسم تو عصیانگری، کار تو ویرانگری» و... حتی اگر مثل این دو تای آخری، زیادی گل​درشت باشد. هنوز هم گوش​سپردن به اینها، مهم‌ترین بزنگاه​های خاطره​بازی با مدرسه برای ما 30​ساله​هاست، حالا کمی کمتر یا بیشتر؛ سرودهایی که حالا مدت​هاست جز حسی خاطره​انگیز، حیات و نمودی ندارند، اما انتشار یک خبر، معادله​ها را کمی عوض می​کند؛ این که می​خواهند اولین جشنواره و جایزه بزرگ موسیقی انقلاب اسلامی راه بیندازند و ازقضا این جشنواره بخش سرود هم دارد.

جشنواره​ای که نخستین دوره برگزاری​اش را سپری کرد و جمعه​شب گذشته به اختتامیه رسید. محسن تهرانی دبیر اولین دوره برگزاری این جشنواره بود؛ کسی که در اختتامیه، تا توانست از گنجاندن بخش سرود و ساز و کارهای اجرای جشنواره دفاع کرد، اما به همین پرسش مهم پاسخ نگفت؛ این‌که سرود، چه حیاتی را سپر می​کند که می​تواند برای خودش صاحب جشنواره​ای باشد؟ مگر نه این است که اختصاص​دادن جشنواره​ به موضوعات مختلف، مستلزم موجودیتی پویاست؟ این در حالی است که مدت​هاست سرود، جزو تولیدات موسیقایی و ادبی ما نیست. شاید از آغازین سال​های دهه 70 که موسیقی پاپ به شکل امروزی پا گرفت، سرودها، از هر دو ساحت، کنار کشیدند. حالا کمتر کسی هم هست که به ترانه​هایی که می​نویسد، «سرود» اطلاق کند.

تهرانی البته در شب اختتامیه گفت که از فروردین​ سال آینده قرار است بخش شعر و ترانه، از اردیبهشت​ماه بخش موسیقی و نیز از خردادماه بخش بین​المللی و موزیک​ویدئوی جایزه موسیقی انقلاب هم برگزار شود. هیچ شکی نیست که برگزاری جشنواره و جایزه برای همه این هنرها ارزشمند است، اما پس اصل و اساس برگزاری جشنواره​ها چه می​شود؟ جشنواره​ای که دچار انجماد تاریخی و صرفا نوستالژیک باشد، چه حرکتی می​خواهد به راه بیندازد، جز این‌که به خاطره​بازهایی مثل من یادآوری کند با سرودهای انقلابی در کودکی، چه لذت​ها که نبرده​ایم. بدیهی است اگر قرار است ماهیت سرود را یادآوری و احیا کنیم، مهم‌ترین فعل، تولید است آن هم تولید باکیفیت؛ الا برگزاری جشنواره برای سرودهای نوستالژیک، جز خاطره​بازی چه فایده​ای خواهد داشت.

صابر محمدی