سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
به همین دلیل صفحه امروز مشاوره را به این موضوع اختصاص دادیم.
در چه مواردی شوک به کار میآید؟
شوک مغزی گرچه در بسیاری از بیماریهای روانپزشکی میتواند تاثیر قابل توجه و ملموسی داشته باشد، اما مشخصا در چند مورد بهطور جدی پزشکان از آن استفاده میکنند. مهمترین مورد در این شرایط این است که فرد به طور فوری نیازمند بهبود باشد. داروهای روانپزشکی در اکثر موارد چند هفته طول میکشد تا اثرات خود را شروع کند، اما شوک مغزی معمولا خیلی زودتر اثر میکند، مشخصا در شرایطی که فرد به حدی بد حال است که ممکن است هر لحظه به خود یا دیگران آسیب بزند. مورد دیگری که ممکن است توسط روانپزشک شوک مغزی برای آن تجویز شود، وقتی است که با وجود مصرف داروها با زمان و میزان کافی، بیمار بهبود مناسبی پیدا نکند.
شوک مغزی در درمان خودکشی
خانوادههایی که بیمارشان به دلیل خودکشی در بیمارستان بستری میشود با احتمال زیاد ممکن است با پیشنهاد تجویز شوک مغزی توسط روانپزشک مواجه شوند. به این دلیل که بیماری که افکار خودکشی به صورت جدی دارد همانگونه که ذکر شد نیازمند درمان فوری است. گاهی خانوادهها از این پیشنهاد استقبال نمیکنند ولی این مخالفت گاهی ممکن است به قیمت جان فرزندشان تمام شود. چرا که این بیماران ممکن است حتی در زمان بستری در بیمارستان هم اقدام به خودکشی کنند و چند هفته طول میکشد تا داروها اثر کند.
آیا شوک، درمان قطعی بیماریهاست؟
خیر. شوک مغزی گرچه احتمال درمان فرد در شرایط حاد و اورژانس را بیشتر میکند، اما حتما باید پس از پایان شوک، بیمار داروهای خود را بموقع مصرف کند تا اثر درمان شوک باقی بماند. این در حالی است که بعضی خانوادهها به اشتباه فکر میکنند با تجویز شوک، دیگر نیازی به مصرف داروها نیست.
شوک مغزی یک روش جدید است؟
این روش با وجود باور عدهای از مردم یکی از قدیمیترین روشهای درمان در روانپزشکی است که همچنان استفاده میشود. تاریخچه این روش به حدود 400 سال یا بیشتر بر میگردد. البته این روش در طول زمان تغییرات زیادی پیدا کرده و همه این تغییرات در راستای کم کردن عوارض و افزایش تاثیر آن بوده است. به همین دلیل تقریبا تمامی اثرات مثبت و عوارض احتمالی آن در طول زمان بخوبی شناخته شده است.
شوک مغزی چگونه انجام میشود؟
در صورت صلاحدید پزشک و روانپزشک، بیمار پس از انجام مشاورههای مختلف از جمله مشاوره بیهوشی، قلب و دندانپزشکی در حضور حداقل دو پزشک متخصص بیهوش میشود و در حالی که ضربان قلب و فشار خون وی مرتب کنترل میشود چند لحظه جریان برق کنترلشده از جمجمه وی رد میشود و بیمار به مدتی کوتاه تشنج میکند و معمولا به سرعت مجددا هوشیار میشود و البته مدتی پس از شوک هم از وی مراقبت دقیق و سپس وی به بخش منتقل میشود.
عوارض جانبی
این روش نیز مانند همه روشهای دیگر میتواند عوارض داشته باشد، اما با مراقبت دقیق که هم اکنون از بیماران میشود احتمال آسیب جدی به افراد بسیار کم است. یکی از معروفترین عوارض شوک مغزی فراموشی است که موجب نگرانی بسیاری از بیماران و خانواده آنها میشود. خانوادهها باید بدانند فراموشی ناشی از شوک مغزی تقریبا در تمام موارد گذراست و در نهایت یک تا دو ماه بعد از آخرین شوک برطرف میشود. از طرف دیگر شوک مغزی بر تواناییهای هوشی فرد و حافظه تحصیلی شغلی و فردی او تاثیر نمیگذارد، اما در بعضی موارد شوک مغزی باعث میشود که فرد صرفا چند هفته پیش از شوک را فراموش کند؛ هفتههایی که اغلب با تجربه بیماری و درگیری با اطرافیان همراه بوده است و فراموشی آنها برای بسیاری خوشایندتر از یادآوری آنهاست.
دکتر محمدرضا شالبافان - روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد