«آب باریکه» چه زمانی وارد فرهنگ ایران‌ شد؟!

به گزارش جام جم آنلاین، بررسی اجمالی مشکلات مالی و نوسان درآمد کشاورزان خرده مالک و پیشه وران و صاحبان کسب و کارهای کوچک در زمان‌های گذشته و اکنون نشان می‌دهد که در برخی از مقاطع و ماه‌های سال سطح درآمد صاحبان مشاغل خویش فرما خوب و مساعد است و علاوه بر تکافوی هزینه‌های زندگی، آنان قادر به پس انداز نیز هستند اما در برخی از دوره‌ها و ماهها نسبت درآمد به هزینه کاهش می‌یابد و در تامین هزینه جاری زندگی دچار مشکل می‌شوند.

به عبارت دیگر؛ نوسان درآمد صاحبان مشاغل خویش فرما به علل مختلف مانند از رونق افتادن یک حرفه و یا اختلافات مالی و یا حوادث فیزیکی مثل از کارافتادگی موقت یا دایم فرد ایجاد می‌شود زیرا آنها در شغل خویش بطور عادی ابقا هستند ولی عواملی دیگری مثل تورم و کاهش قدرت خرید مشتریان و یا تغییرات فصلی و رکود ناشی از آن خطرساز است.

یک مدرس و مشاور بیمه می‌گوید: از گذشته‌های دور، این نوسانات درآمدی مشکل صاحبان مشاغل کوچک در سرتاسر دنیا و در کشور ما رایج بوده و هست. از چند دهه گذشته در ایران با استقرار نظام اداری در کشورمان واستخدام کارکنان دولت و بعدها تاسیس سازمان تامین اجتماعی بخشی از مردم کارمند دولت و از جمله کارکنان شرکت‌های مختلف شدند. این افراد حقوق نسبتاً پایین که نسبت به صاحبان درآمدهای بالا در جامعه بسیار کمتر است دریافت می‌کردند و می‌نمایند اما از ثبات، امنیت و نظم خاصی درآمد آنها برخوردار است. به همین دلیل اصطلاح آب باریکه و تمایل مردمی که قرنها در سابقه تاریخی ذهنی خود از نوسان درآمد رنج برده اند به یک توصیف جامع از مشکلات افراد خویش فرما تبدیل شد و توسط دو کلمه می‌توان یک کتاب مفهوم استخراج کرد.

حمیدرضا حاجی اشرفی معتقد است: اکنون نیز علی رغم تلاش دولت‌ها برای کارآفرینی و تشویق جوانان و جویندگان کار به سرمایه گذاری و ورود به عرصه فعالیت‌های خود اشتغالی، تمایل خانواده‌ها و جوانان برای ورود به این مشاغل پایین است. گوشه‌ای کوچک از دلایل این عدم تمایل و علاقمندی ایرانیان به «آب باریکه» و استخدام در یک سازمان دولتی و خصوصی را بطور اجمال اشاره شد.

بنابراین اگر دولت محترم بخواهد از طرح های کارآفرینی روستایی و مناطق کمتر توسعه یافته و نیز توانمندسازی شغلی در شهرها استقبال شود لازم به طراحی و برنامه ریزی مقابله با ریسک «نوسانات درآمد» ادواری در مشاغل خویش فرما ودر کسب و کارهای نوپا میباشد .این پیشنهاد به مفهوم پرداخت یارانه و یا حمایت‌های دولتی از بخش خصوصی نیست و بلکه فقط اجرای مدیریت ریسک وآموزش مدیریت هزینه و درآمد در مشاغل و در زندگی روزمره صاحبان مشاغل آزاد نوپا تلقی نماییم و برای رفع این مشکل اگر بخواهیم ضریب اشتغال و بهره وری کل در اقتصاد ملی ارتقا یابد لزوم چاره اندیشی به شدت احساس می‌شود.