آمریکا و دشمن فرضی

آنها در عین حال در تلاشند خود را از ناتوانی در خواندن صحنه انتخابات ریاست جمهوری 2016 مبرا کنند و با توجه به شکست‌های داخلی و ناتوان از مدیریت آن، خود را آنچنان حقیر یافته‌اند که تنها با سیبل قرار دادن ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، منزلت خود را در بحران‌های بین‌المللی قابل استحصال می‌دانند.

باراک اوباما با نادیده انگاشتن ملاحظات تاریخی و دغدغه‌های موجود حاضر در صحنه از زمان پترکبیر برای روسیه، از یک سو با شدت تمام اوکراین را تشویق و ترغیب کرد که به ناتو سازمان نظامی تحت رهبری آمریکا ملحق شود و از سوی دیگر از تمام اهرم‌های در اختیار استفاده کرد تا به قدرت رسیدن حکومت غرب‌گرا در کی‌یف را تسهیل کند.

تحریکات واشنگتن که در بطن محاسبات غلط در خصوص واکنش‌ها و پیامدها بود این فرصت و توجیه را به روسیه داد که بر خلاف تمام قواعد و مقررات بین‌المللی و با نقض حق مالکیت کشور همسایه، شبه جزیره کریمه را به خاک خود ضمیمه کند.

ابهام استراتژیک آمریکا در بحران سوریه که برخاسته از فقدان جهان‌بینی یکپارچه باراک اوباماست، این فرصت را برای روسیه پدید آورده که به مهره‌ای تعیین کننده در معادلات سوریه تبدیل شود و آمریکا را در موضع بشدت تدافعی قرار دهد.

خبط‌های استراتژیک آمریکا شرایطی را به‌وجود آورده که این امکان برای روسیه فراهم شود تا به فرصت‌های شکل گرفته چنگ زند. رهبران حزب دموکرات و فعالان حزبی با شروع مبارزات انتخاباتی 2016 تاجگذاری هیلاری کلینتون را انجام دادند و پیروزی او در هشت نوامبر را اجتناب‌ناپذیر قلمداد کردند. به سبب همین خوشبینی که بیشتر نظرسنجی‌ها، الگوهای انتخاباتی و شواهد تاریخی آن را تقویت شده می‌یافتند، غول‌های مالی در سیلیکون ولی، وال استریت و هالیوود حجم وسیعی از منابع مالی را دراختیار کاندیدای حزب دموکرات قرار دادند؛ به‌طوری که این امکان برای هیلاری کلینتون به‌وجود آمد با هزینه یک میلیارد و دویست میلیون دلاری به رکوردشکنی تاریخی در تاریخ انتخابات آمریکا دست زند. با وجود این مجموعه از امتیازات و برتری‌ها، فردی به کاخ سفید راه یافت که مخالف شدید سلسله مراتب حزبی، ضدیت روشنفکران محافظه کار و مبارزه خصمانه بسیاری از رسانه‌ها را در برابر خود با تنها 500 میلیون دلار بودجه انتخاباتی داشت.

حزب دموکرات تحقیرآمیزترین شکست را در انتخابات ریاست‌جمهوری یکصد سال اخیر تجربه کرد. حال دموکرات‌ها و رسانه‌های لیبرال بیان می‌کنند روس‌ها در انتشار پست‌های الکترونیک کاندیدای حزب دموکرات از دوران حضور او در وزارت خارجه دست داشته اند و از سوی دیگر این روس‌ها بودند که در پست‌های الکترونیک کمیته ملی حزب دموکرات که از تلاش آنان برای حذف برنی سندرز پرده بر می‌داشت، نقش داشتند. رهبران و اعضای حزب در کنگره آمریکا حتی صحبت از این می‌کنند که روس‌ها کامپیوترهای حوزه‌های انتخاباتی را در روز رای گیری مورد حمله سایبری قرار دادند. جان مک کین سمبل عقاب‌های حزب جمهوریخواه و چاک شومر رهبر دموکرات‌ها در سنای آمریکا، در شرایطی که بعضی از اعضای کنگره آمریکا ادعای دخالت روس‌ها را در قواره‌های یازده سپتامبر 2001 ترسیم ساخته‌اند، خواهان تحقیقات رسمی شده‌اند. بدون شک رفتار سیاستمداران آمریکایی کمترین ارزش افزوده‌ای را برای کشور رقم خواهد زد، هر چند بیشترین توانمندی‌های ناخواسته را برای ولادیمیر پوتین به صحنه خواهد آورد.

حسین دهشیار

استاد دانشگاه علامه طباطبایی