با سکوت آزاردهنده همسر چه کنیم؟

واقعیت این است که مردان هم دوست دارند درباره امید‌ها و آرزو‌ها، ترس‌ها و افکار، احساسات و عواطف خود حرف بزنند. شما سعی می‌کنید ساعتی را با همسرتان و به دور از جار و جنجال بچه‌ها تنها بمانید و کمی هم درباره خودتان و زندگی مشترکتان با هم گفت‌وگو داشته باشید اما اغلب مثل مجسمه ساکت می‌ماند.

آن وقت است که از خودتان می‌پرسید:

چی شده؟ چرا چشم از تلویزیون بر نمی‌دارد؟

چرا از خودش، روابطمان یا مسائل و مشکلات مالی که داریم حرفی نمی‌زند؟

چرا به سر و وضع خانه نمی‌رسد؟

چرا نمی‌تواند ده دقیقه، فقط ده دقیقه، از خودش، کارهایش و از خودمان برایم بگوید؟!

در واقع، از هر پنج زن، یکی از این که همسرش با او ارتباط کلامی خوبی ندارد، گله‌مند است.

30 در صد آقایان هم مهم‌ترین دلیل اختلاف در زندگی مشترکشان را ناتوانی در ایجاد ارتباط کلامی با همسرانشان می‌دانند. براستی چرا؟

پاسخ این است: حتی مردانی که علاقه‌مند هستند در باره احساسات و عواطف و خواسته‌های خود با همسرانشان حرف بزنند یا درد دل کنند؛ یعنی با آنها رابطه کلامی برقرار کنند، این را کاری ساده و راحت نمی‌بینند.دبورا تانن، زبان‌شناس می‌گوید در آغاز رابطه، مرد بیشتر صحبت خواهد کرد تا خواسته‌های خود را اعمال کند. سپس بتدریج صحبت‌های او کمتر و کمتر می‌شود. اما زن هنگامی که با مردی احساس راحتی کند، بیشتر صحبت می‌کند.

ممکن است کم‌حرفی همسرتان ناشی از عوامل زیر باشد:

ـ محصول فرهنگ خانواده‌ای است که در آن افراد خانواده کمتر ارتباط برقرار می‌کنند.

ـ تجربه مثبت از گفت‌وگو با همسر خود ندارد. زنان، همیشه در صحبت کردن گوی سبقت را از دیگران می‌ربایند. البته آقایان این را بخوبی می‌دانند و نیز می‌دانند که بیش از یک‌سوم زنان عقیده دارند مردها بکلی نمی‌توانند با همسرانشان رابطه کلامی خوبی بر قرار کنند و قادر به درک آنان نیستند و نتیجه این که، مردها از حرف زدن خیلی می‌ترسند؛ چون اگر ضمن صحبت اشتباه کنند، دچار دردسر می‌شوند.

ـ زن از شوهرش بیش از اندازه انتظار دارد. مرد‌ها در خانه نیاز به آرامش دارند؛ از نظر یک زن، وقتی مرد قدم به خانه می‌گذارد باید از سیر تا پیاز همه آنچه را که طی روز در بیرون از خانه برایش اتفاق افتاده با همسرش در میان بگذارد. بنا براین، وقتی مرد از محیط کاری پر‌تنش به خانه برمی‌گردد و با همسری روبه‌رو می‌شود که انتظار دارد با او وارد یک بحث جدی بشود، تنها یک راه برایش می‌ماند: گریز از ورود به بحث و البته گاهی اوقات هم برعکس؛ تسلیم می‌شود. مرد‌ها دوست ندارند در تنگنا قرار گیرند و مثل یک شاهد عینی یا مجرم از سوی همسر خود زیر بمباران سوال قرار گیرند.

وقتی زن از همسرش می‌خواهد بیشتر با او به گفت‌وگو بنشیند و مرد در مقابل این خواست همسرش مثل گذشته برخورد می‌کند، اختلافات آنها بالا می‌گیرد. احساس می‌کند حرف اساسی ندارد و اگر حرف بزند کوچک می‌شود؛ چرا که مردها کمی وحشت‌زده هستند. بی‌تردید، زنان در ایجاد رابطه با دیگران مهارت بسیار دارند.

زنان اغلب بعد از نوشیدن یکی دو فنجان چای و کمی گپ زدن، شروع به پرسش می‌کنند، با تمام انرژی حرف می‌زنند، از همه چیز سر درمی‌آورند، از هر دری سخن می‌گویند و در این کار چنان استادانه عمل می‌کنند و تمامی مهارت‌ها و ترفند‌های خود را به‌کار می‌برند که همواره و در بسیاری از مواقع سررشته کلام را در دست می‌گیرند.

با توجه به علل فوق، زن در ایجاد فضای گرم و صمیمی در ارتباط با شوهر نقش بسزایی دارد. در چنین فضایی است که شوهر با احساس آرامش، عظمت و بزرگی، براحتی با همسر خود ارتباط برقرار می‌کند و زن نیز از نظر روحی، ارضای کامل می‌شود.

برعکس هرگونه سرزنش، تحقیر یا مقایسه کردن با دیگران، علاوه بر افزایش کم‌حرفی او، رابطه عاطفی بین آنها را نیز خدشه‌دار می‌کند. هر انسانی بنا به فطرت اولیه خویش به برقراری ارتباط و گفت‌وگو با دیگران علاقه‌مند است و اگر شرایط درست آن فراهم شود، حتما ارتباط برقرار می‌کند. اگر به هر دلیلی حتی به وهم و خیال احساس ناامنی کند، ارتباط خود را قطع می‌کند. اگر زن فضایی محبت‌آمیز و مقبول برای شوهر خود فراهم کند از برقراری ارتباط با شوهرش بهره‌مند می‌شود. نکته مهم این است که انسان‌ها با یکدیگر متفاوت هستند و هر کدام با توجه به شخصیت خود رفتار می‌کنند.

چه باید کرد؟

برای این که شما بتوانید از ارتباط بهتری با همسرتان برخوردار باشید، باید به نکات زیر توجه کنید:

ـ تفاوت روانی مرد و زن را بپذیرید. مردان دوست ندارند مورد پرسش همسرشان قرار بگیرند، از این رو منتظر باشید او خودش اگر صلاح دید، مطالبی از وقایع بیرون را بازگو کند.

ـ به تفاوت‌های فردی توجه کنید. همسر خود را با هیچ کس مقایسه نکنید و او را همان‌گونه که هست بپذیرید.

ـ با فراهم کردن فضایی پر از محبت و آرامش، از گفت‌وگوی شوهر خود بیشتر بهره‌مند شوید.

ـ از هرگونه سرزنش و تحقیر همسر خود بپرهیزید؛ سرزنش و تحقیر مرد موجب قطع ارتباط کلامی با شما خواهد شد. همواره شوهر خود را تمجید کنید و نکات مثبت اخلاقی او را بر زبان بیاورید.

بعد از دعوا با همسر طبیعتا کمی روابط سرد می‌شود اما همه چیز به خود شما بستگی دارد که چقدر بخواهید زندگی و روابط عاطفی‌تان را با همسر خود حفظ کنید. همسر شما همان کسی است که قبل از این که با او دعوا کنید همه دنیای شما بوده است پس با یک جروبحث ساده نمی‌تواند دشمن شما باشد، تنها کافی است بخواهید و برای این خواستن باید این راه و روش‌ها را پیش بگیرید:

اگر بعد از دعوا به زمان نیاز دارید تا دوباره روحیه خود را به دست بیاورید، اشکالی ندارد؛ اما حتما این را به همسرتان بگویید. راشل سوسمان، روانپزشک و متخصص روابط بر این است اگر بعد از دعوا همسرتان را از خود برانید، او احساس می‌کند می‌خواهید او را تنبیه کنید و به همین دلیل شاید نتواند به سمت شما بیاید و احساساتش را بازگو کند.

به او بگویید: «احساسات من بسرعت احساسات تو به حالت قبلی برنمی‌گردد. به من فرصت بده. وقتی حالم خوب شد، در این مورد بیشتر صحبت می‌کنیم.»

بگذارید هر چه همسرتان هنگام دعوا گفته است، همان جا باقی بماند. به گفته دکتر «میشل گولاند» روان‌شناس، اشتباه زوج‌ها این است که به همسر خود نمی‌گویند کدام‌یک از کلماتی که او در جر و بحث به زبان می‌آورد، آنها را آزار می‌دهد. اگر حتی تا روز بعد هم با یادآوری آن کلمات گفته شده عصبانی می‌شوید، به جای این که این کلمات را در ذهن خود نگه دارید و حرفی از آن به میان نیاورید، دوباره قدری به خودتان فرصت بدهید و نفسی تازه کنید؛ چون اغلب جر و بحث به یک چرخه معیوب از دعواهای بی‌حاصل منجر می‌شود نه راه‌حل.

لوریا پون، متخصص ارتباط درمانی می‌گوید: «وقتی همسرتان از شما می‌خواهد تنهایش بگذارید یا این که خسته شده و دوست دارد کار دیگری انجام دهد، فقط گفتن «معذرت می‌خواهم» برای التیام احساسات او کافی نیست. باید بگویید من به خاطر فلان چیز یا فلان حرف، از تو معذرت می‌خواهم و در آینده سعی می‌کنم که…

بهانه‌تراشی برای برخورد تندتان، اشتباه است شما می‌توانید برای دعوایتان میلیون‌ها بهانه بیاورید؛ مثلا بگویید:«روز کاری بدی داشته‌ام، سردرد دارم یا شب قبل بد خوابیده‌ام»؛ اما این جملات، مشکل را حل نمی‌کند. به گفته دکتر گولان: «اگر عصبانی یا خسته‌اید یا از نظر روحی آسیب دیده‌اید، باید این را به طرف مقابلتان بگویید. اگر یک روز در محل کار یا جای دیگری شرایط بدی را گذرانده‌اید که موجب عصبانیت شما شده است، قبل از رسیدن به خانه همسرتان را از این موضوع مطلع کنید تا او بداند شما بیشتر از شرایط عادی حساس و شکننده‌اید.»

اگر با هم صحبت نکنید، مشکلتان حل نشده باقی می‌ماند و ناراحتی‌ها از بین نمی‌رود. به حرف‌های همسرتان عکس العمل نشان بدهید؛ مثلا به او بگویید: «بنابراین منظور تو این است.»

دکتر پروانه صفایی‌مقدم

روان‌شناس