سیگاری‌ها؛ قاتلان ناشناس

زندگی با افراد سیگاری، عمر غیرسیگاری‌ها را کوتاه می‌کند و باعث مرگ زودهنگام آنها می‌شود. متاسفانه با وجود هشدارهای مکرر نسبت به مضرات مصرف سیگار، بی‌توجهی همچنان ادامه دارد، به گونه‌ای که مرگ بیش از یک میلیارد نفر در قرن 21 براثر اعتیاد به مصرف نیکوتین پیش‌بینی شده است.

با این همه باید قدردان تلاش سازمان‌های بین‌المللی و بومی کشورها بود که همچنان معتقد به اعلام هشدار و مبارزه در این زمینه هستند. به همین دلیل امروز، 31 می‌ مصادف با 11 خرداد را روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری کرده‌اند تا همه یکصدا بگویند، سیگار نکشید و بی‌گناهان را به کشتن ندهید.

اعتیاد به نیکوتین، قوی تر ازکوکائین

مصرف نیکوتین برخلاف مخدر شیشه، کوکائین و آمفتامین جرم تلقی نمی‌شود و اتفاقا درمیان اذهان عمومی مقبولیت دارد، در حالی که مصرف سیگار و اعتیاد به نیکوتین، بسیار قوی‌تر و خطرناک‌تر از مصرف کوکائین، آمفتامین و مورفین است.

به گفته دکتر سیروس شعبانی، فوق‌تخصص ریه، آنچه باعث تداوم مصرف سیگار با وجود مطلع بودن افراد نسبت به مضرات آن می‌شود، اعتیاد مقاوم نسبت به نیکوتین موجود در سیگار است که گاهی فرد به هیچ عنوان حاضر به ترک نمی‌شود.

فوق‌تخصص ریه درباره مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از مصرف نیکوتین به جام‌جم می‌گوید: اعتیاد به سیگار قبل از بیست سالگی اتفاق می‌افتد و اگر برنامه‌های آموزشی و تربیتی پیشگیرانه قبل از این سن انجام بگیرد، می‌توان انتظار داشت، تعداد مصرف‌کنندگان کاهش یابد.

از بین رفتن سیستم ایمنی ریه

عوامل متعددی در مرگ زودرس تاثیر دارند، اما سیگار یکی از اصلی‌ترین‌هاست، به گونه‌ای که رتبه اول را در ابتلا به سرطان ریه، بیماری مزمن ریوی (COPD)، آسم و نیز نقش بسزایی در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی دارد. دکتر شعبانی، مرگ ناشی از مصرف سیگار را قابل پیشگیری می‌داند و می‌گوید: بسته به میزان و مدت زمان مصرف، بیماری‌های ریوی بروز می‌کنند. حساسیت با همان اولین نخ، خود را نشان می‌دهد و دلیل آن، فعال بودن سیستم ایمنی در ریه‌ها و به واسطه آن، تحریک‌پذیری در برابر محرک‌های خارجی است. با تداوم مصرف، حساسیت و مکانیزم‌‌های دفاعی ریه مانند تاژک‌ها، مژک‌ها و سایر سلول‌های موثر از بین می‌روند و شرایط برای ابتلای افراد به بیماری‌های ریوی فراهم می‌شود.

این فوق‌تخصص ریه درباره باور برخی افراد مبنی بر این که ریه افراد غیرسیگاری به خاطر آلودگی هوا در وضعیت خوبی قرار ندارد و بنابراین سیگار نکشیدن تاثیری در میزان سلامت ریه‌ها ندارد، تأکید می‌کند: درست است که آلودگی هوا آثار منفی خود را بر ریه‌ها می‌گذارد، اما تفاوت ریه سیگاری‌ها از غیرسیگاری‌ها، ازکارافتادگی سیستم ایمنی ریه فرد سیگاری، بی‌دفاع بودن آن در برابر عناصر آلودگی و در نتیجه افزایش ریسک ابتلای آنها به سرطان است.

150 میلیون تومان،‌ حداقل هزینه درمان

هزینه درمان در بسیاری مواقع مخصوصا برای افراد کم‌درآمد اغلب دردناک‌تر از خود بیماری است. دکتر شعبانی با بیان این که درمان سرطان ریه، اغلب با وجود هزینه‌های بسیار سنگینی که دارد، قطعی نیست، می‌گوید: حداقل هزینه درمان بیماری مزمن ریه و سرطان،‌ 100 تا 150 میلیون تومان است. سرطان ریه هم جزو بیماری‌های قابل پیشگیری است و تنها راه آن، مصرف نکردن سیگار است.

زندگی با افراد سیگاری رفتن به کام مرگ

از دست دادن موها، آب مروارید، چین و چروک، ضایعات شنوایی، سرطان پوست، فساد دندان‌ها، پوکی استخوان، زخم معده، تغییر رنگ انگشتان، سرطان رحم و سقط جنین و بیماری‌های قلبی که شایع‌ترین عامل مرگ و میر در دنیاست، مشکلات دیگری هستند که مصرف سیگار، باعث بروز آنها می‌شود.

دکتر بابک شریف کاشانی، متخصص قلب و عروق و رئیس بخش قلب بیمارستان مسیح دانشوری با تأکید بر این که مرگ و میر ناشی از سیگار قابل پیشگیری است، به‌جام‌جم می‌گوید: سیگار، عامل شماره یک پیشگیری از مرگ‌های قابل زودرس در سنین پایین است.

وی در پاسخ این که افراد بسیاری با وجود مصرف طولانی مدت سیگار دچار بیماری قلبی ـ عروقی نشده‌اند، می‌گوید: آثار سوءمصرف سیگار در قلب، عروق و ریه از همان اولین نخ شروع می‌شود. شاید افرادی بدون علائم آشکار بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار فوت کرده باشند، اما یقینا اگر سیگار نمی‌کشیدند، می‌توانستند بیشتر عمر کنند.

دکتر شریف کاشانی، مصرف سیگار را در افزایش فشار خون موثر عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: سیگار سم است و حدی برای مضرات آن وجود ندارد. نمک خطرناک است و می‌گوییم مصرف آن تا حدی مجاز است. ولی در مورد سیگار، سازمان بهداشت جهانی تأکید می‌کند، هیچ سطح بی خطری برای آن وجود ندارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد سه عامل می‌تواند در پیشگیری از مرگ زودرس نقش داشته باشد؛ عامل اول پیشگیری از مصرف سیگار، دوم تصادفات و سوم زندگی نکردن با فرد سیگاری است.

این متخصص قلب و عروق با اشاره به مرگ افراد غیرسیگاری می‌گوید: به افرادی که با فرد سیگاری زندگی می‌کنند یا مجاورت دارند، سیگاری غیرفعال می‌گویند.دود سیگار، آثار منفی خود را بر سلامت این افراد می‌گذارد چون سم ناشی از مصرف هرنخ سیگار وارد بدن این افراد می‌شود و آنها را با بیماری‌های قلبی، عروقی، ریه و سایر بیماری‌ها مواجه می‌کند.

سهیلا فلاحی - دانش و سلامت