نسخه

چرا شکمم خوب کار نمی‌کند؟

از شایع‌ترین شکایات بیماران، کار نکردن راحت شکم یا سختی اجابت مزاج است. این مشکل به موازات بالا رفتن سن و کم‌تحرک شدن مردم هر روز شیوع بیشتری می‌یابد.

کد خبر: ۹۰۶۹۷۵

از نظر پزشکی دفع مدفوع سخت، ناکامل یا با تعداد کم، همه به معنای یبوست است. هر قدر حرکات روده بزرگ کندتر باشد سلول‌های روده فرصت خواهند داشت آب بیشتری از مواد دفعی بازجذب کنند و به این ترتیب مدفوع خشک‌تر و سخت‌تر می‌شود. مهم‌ترین عامل افزایش حرکات روده، فعالیت بدنی است اگر با نوشیدن مایعات کافی نیز همراه باشد باعث اجابت مزاج راحت و منظم می‌شود. اگر آب و سایر نوشیدنی‌ها به میزان کافی مصرف نشود باعث می‌شود سلول‌های روده آب را بازجذب کنند و مدفوع خشک شود. فیبرها قسمتی از مواد غذایی هستند که قابل هضم و جذب نیستند. این مواد تا انتها در روده باقی می‌مانند و باعث حجیم شدن مواد دفعی می‌شوند. در صورتی که فیبر به میزان کافی مصرف شود دفع مدفوع آسان می‌شود. سبزی‌ها، میوه‌ها، خشکبار، غلات و حبوبات منابع اصلی فیبر هستند. این مواد هر قدر کامل‌تر (تصفیه نشده) باشند دارای فیبر بیشتری هستند. به عنوان مثال یک سیب متوسط، 25 گرم سویا، لوبیا یا 50 گرم بادام زمینی دارای چهارگرم فیبر هستند. یک پرتقال متوسط یا یک هویج متوسط سه گرم فیبر دارند و یک برش نان سبوس داریا 30 گرم انجیر خشک دارای 2.5 گرم فیبر است.

یبوست علاوه بر آزاری که در حین دفع مدفوع ایجاد می‌کند از عوامل اصلی هموروئید (بواسیر)، شقاق و سایر بیماری‌های مقعدی است و نیازمند پیشگیری و درمان است.

توجه به این موضوع مهم است که هر گونه تغییر تواتر دفع یا قوام مدفوع در سنین بالا نیازمند دقت و مراجعه به متخصص برای بررسی است. در صورتی که در دوران کودکی درباره اجابت مزاج صحیح استرس زیادی به کودک وارد شود او ناخودآگاه برای فرار از استرس، دفعات دفع را کاهش می‌دهد.

بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند عامل کاهش دفع و سفت شدن مدفوع باشند. مهم‌ترین این بیماری‌ها شامل کم‌کاری تیروئید، افسردگی و زیادی کلسیم خون هستند. داروها نیز از علل مهم یبوست به شمار می‌روند.

خوشبختانه راه‌حل‌های درمان این بیماری در دسترس است. بیش از 90 درصد موارد مبتلا به یبوست، با افزایش فعالیت بدنی و مصرف مایعات کافی و فیبر (25 تا 30 گرم در روز) بهبود می‌یابند. در موارد مقاوم، مصرف داروها توصیه می‌شود. پودر پسیلیوم، ساده‌ترین و کم‌عاضه‌ترین داروی رفع یبوست است که به صورت فیبرعمل می‌کند و می‌تواند در دوره بارداری نیز استفاده شود. دسته دوم داروهایی هستند که با خاصیت اسمزی باعث نشت آب به روده می‌شوند، مثل شربت منیزیوم و لاکتولوز. دسته سوم داروهای محرک روده مثل برگ سنا، بیزاکودیل و روغن کرچک هستند که این داروها بهتر است در خط آخر درمان یبوست باشند.