سیاه و سفیدِ اسکار

به گزارش جام‌جم، وقتی مدتی قبل فهرست نامزدهای دریافت جایزه اسکار 2016 اعلام شد و نام هیچ سینماگر سیاهپوستی در آن نبود، سیاهپوستان این اتفاق را کنار همه بی‌اعتنایی‌ها و تبعیض‌نژادی معمول هالیوود قرار دادند و به فکر جنبش و تکاپویی علنی و افشاگرانه افتادند.

این جریان استمرار پیدا کرد و باعث شد همزمان با مراسم اسکار و کمی آن‌سوتر از فرش قرمز پرزرق و برق این رویداد مشهور سینمایی، جماعتی از سیاهپوستان به رهبری کشیش ال شارپتون، فعال حقوق شهروندی تجمعی اعتراض‌آمیز را نسبت به نژادپرستی و تبعیض‌نژادی هالیوود و آکادمی اسکار برپا کنند و صدای عدالتخواهی‌شان را به گوش سفیدها برسانند.

اعتراض به آکادمی اسکار فقط از سوی سیاهپوستان صورت نگرفت، بلکه حتی بدلکاران پرتعداد هالیوود هم در چند روز اخیر و حتی در روز برگزاری اسکار، به نادیده گرفتن زحماتشان در جوایز اسکار واکنشی اعتراض‌آمیز داشتند.

اما آکادمی اسکار پس از این فشارها تصمیم گرفت، کمی از فضای پرتنش موجود را با ترفندهایی موقتی و مقطعی بشکند و جو را آرام کند. بنابراین از کریس راک، مجری سیاهپوست اسکار امسال و کمدین آمریکایی خواستند که تغییری در متن از پیش تعیین شده اجرایش بدهد و سخنانی در حمایت از سیاهپوست‌ها به زبان بیاورد. راک هم از همان شروع اجرا حرف‌هایش را با چاشنی شوخی همراه کرد و گفت: نامزد نشدن سیاهپوست‌ها در اسکار فقط مربوط به امسال نیست و در دهه‌های گذشته هم آنها نامزد نمی‌شدند. او همچنین به شوخی ادامه داد: برای این‌که هرسال سیاهپوستان نامزد جایزه شوند، پیشنهاد می‌کنم بخش بهترین بازیگر سیاهپوست به جوایز اسکار افزوده شود.

باز هم هولوکاست

همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، فیلم مجارستانی «پسر شائول» ساخته لازلو نمش توانست اسکار بهترین فیلم خارجی (غیرانگلیسی‌زبان) اسکار را به دست آورد. این فیلم چندی پیش هم توانسته بود برنده جایزه گلدن‌گلاب شود. اساسا هالیوود و آکادمی اسکار نشان داده بشدت به فیلم‌هایی که حرف دل یهودی‌ها را بزند، علاقه‌مند است و به شرط اندکی جذابیت و قدرت ساختاری، دست خالی از مراسم روانه نمی‌کند. چه برسد به این‌که فیلم اشاره‌ای مستقیم و سوزناک به هولوکاست و مظلومیت یهودی‌ها در جنگ جهانی دوم داشته باشد.

افشاگری هدفمند

فیلم «اسپاتلایت» (افشاگر) ساخته تام مک کارتی و بازی مایکل کیتون و مارک رافالو هم توانست اسکار بهترین فیلم شود. فیلمی که گرچه واجد ساختار جذابی است و اشاره‌هایی تاکیدی به واقعیتی تاریخی در بوستون آمریکا و ارائه مدارکی مستند از رسوایی برخی کشیش‌ها دارد، اما واضح است که با برجسته کردن این موضوع قصد ارائه چهره‌ای تخریبی از کلیسا و دین را دنبال می‌کند. هالیوود و آکادمی اسکارِ دین‌گریز هم بخوبی قدر این فیلم را می‌داند و باوجود شش اسکار «مکس دیوانه»، اسکار بهترین فیلم سال را به آن می‌دهد.

سلام اسکار به «لئو»

این‌که آلخاندرو گونزالز ایناریتو، کارگردان مطرح مکزیکی و سازنده «بازگشته از گور» برای دومین سال متوالی برنده اسکار بهترین کارگردانی می‌شود، مهم است. این‌که امانوئل لوبسکی (فیلمبردار بازگشته از گور)، برای سومین سال پیاپی برنده اسکار بهترین فیلمبرداری می‌شود، اتفاقی بی‌سابقه است. این‌که انیو موریکونه، آهنگساز برجسته برای ساخت موسیقی «هشت نفرت‌انگیز» برنده اسکار می‌شود، البته اهمیت دارد. این‌که بری لارسون برای «اتاق»، آلیشیا ویکاندر برای «دختر دانمارکی» و مارک رایلنس برای «پل جاسوس‌ها» برنده‌های اسکار بازیگری هستند هم مهم است، اما قطعا هشتاد و هشتمین مراسم اسکار را با لئوناردو دی کاپریو به یاد خواهند آورد که سرانجام پس از سال‌ها چشم‌انتظاری و پنج بار نامزدی، مجسمه طلایی را به خاطر بازی خوبش در «بازگشته از گور» به خانه برد. کاپریو پس از دریافت اسکار، در سخنرانی کوتاهی نسبت به وضعیت نگران‌کننده محیط‌زیست هشدار داد و گفت: بیایید خیلی روی این کره خاکی حساب باز نکنیم، من حتی روی امشب (شب برنده شدنش) هم حساب باز نمی‌کنم.

علی رستگار