قطر با وسعتی در حد شهرهای کشورمان، تعداد گردشگرانش نزدیک به ماست و وضعیت ترکیه احتیاجی به توضیح و تفسیر بیشتر ندارد. همه میدانیم که موفقیت این کشورها به معنای برتری جاذبهها و پتانسیلهای گردشگری آنها نسبت به ما نیست. به جرات میتوان گفت جاذبههای تاریخی کشور ما را هیچ کشوری در سطح منطقه ندارد، از نظر مولفههای فرهنگی هم بیتردید مردم ما در خونگرمی و مهماننوازی هیچ کم ندارند. پس مشکل کجاست؟ بیایید بررسی کنیم.
میدانیم که هدفگذاری گردشگری در برنامه ششم توسعه، پنج برابر شدن تعداد گردشگران خارجی است. یعنی هدفگذاری اصلی مربوط به جذب خارجیها به ایران است، اما ما برای این کار چه کردهایم؟ در حوزه تولیدات دیداری و شنیداری به زبانهای خارجی روشن است که وضع خوبی نداریم. در همین نمایشگاه بینالمللی گردشگری که چند روز پیش برگزار شد، ما چند بروشور کاربردی و جذاب برای معرفی جاذبههای کشور به زبان شرکتکنندگان خارجی نمایشگاه داشتیم؟ در حوزه رسانههای مکتوب، اوضاع ناامیدکننده است.
روزنامههای ما اصولا گستره توزیع داخلی دارند، اما در همین حوزه هم تولیدات به زبان خارجی برای ارائه به کارکنان سفارتخانهها و خانوادههای آنها تقریبا صفر است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری علیالخصوص روابط عمومی آن اصولا اهتمامی برای تولید محتوای تبلیغاتی به زبان کشورهای موردنظر ندارد، اگر هم داشته باشد، علمکردش بیتردید قابل قبول نیست.
به گفته مسئول روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تعداد سایتهای استانداردی که به انگلیسی جاذبههای گردشگری ایران را معرفی کرده باشد، حتی به ده مورد هم نمیرسد. اوضاع در اپلیکیشنهای موبایلی و نرمافزارها بمراتب بدتر است. در چنین شرایطی چگونه انتظار داریم که گردشگر خارجی مثلا به جای دبی به اصفهان بیاید یا شهر شیراز را به استانبول ترکیه ترجیح دهد.
واقعیت این است که هر چقدر ما در معرفی و تبلیغ داشتههای گردشگری کشورمان ضعیف عمل کردیم، رقبا در تبلیغ خودشان و دشمنان در تخریب ما قوی عمل کردهاند. گردشگر اروپایی که به ایران میآید وقتی از سطح امنیت و میزان پیشرفت شهرهای ایران شگفتزده میشود، غالب ما میخندیم اما در حقیقت باید تاسف بخوریم. تاسف از این که ما در معرفی شرایط کشور مان کوتاهی کردهایم درعوض دیگران در فضای هژمونیک رسانهای دنیا هر چقدر توانستهاند اطلاعات غلط به خورد مردم دنیا دادهاند.
چه خوب بود که در نمایشگاه بینالمللی گردشگری و صنایع وابسته، غرفهای را هم برای دیپلماسی عمومی و فعالیتهای رسانهای و تبلیغاتی معطوف به خارج در نظر میگرفتیم. نفس برگزاری نمایشگاهی که نمایندگان 44 کشور جهان به عنوان غرفهدار در آن شرکت میکنند، حتما خوب است و فرصت مناسبی را برای بخشهای مختلف گردشگری ایجاد میکند تا حداقل با تبلیغات چهره به چهره کمی بتواند فضای ایجاد شده دیگران را بشکند. امسال که گذشت، ضمن دست مریزاد به برنامهریزان و شرکتکنندگان این نمایشگاه، پیشنهاد مشخص این که برای سالهای بعد، به این خلأ جدی صنعت گردشگری کشور هم توجه شود. رفع نقص تبلیغات، مهمترین اولویت گردشگری است، اگر همه به این باور برسیم، شاید بتوانیم کاری بکنیم.
عباس رضایی ثمرین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد