مرگ تدریجی رویای عربستان

پیشتر در کنفرانس ژنو مقرر شده بود نمایندگان گروه‌های مخالف طی مدت شش ماه در مذاکره با دولت سوریه یک دولت انتقالی تشکیل دهند و در سراسر سوریه آتش‌بس برقرار کنند. همچنین این دولت انتقالی باید در یک ظرف زمانی 18 ماهه زمینه را برای تدوین یک قانون‌اساسی جدید و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه مهیا کند. اینها همه البته آرزوهایی بود که اکنون با اقدامات و دخالت‌های بی‌جای عربستان سعودی بر باد فنا رفته است. عربستان با جدا کردن مسیر تحولات از مجامع بین‌المللی به ریاض و دعوت از برخی گروه‌های تروریستی و معرفی آنان به عنوان نمایندگان ملت سوریه تمام این تلاش‌ها را به بن بست کشانده است.

به گزارش فارس، نشست معارضان سوریه هیاتی 32 نفره را برای گفت‌وگو با دولت سوریه معرفی کرد. در این هیأت، 9 نفر از ائتلاف معارضان ازجمله ریاض حجاب، فاروق طیفور، جورج صبرا، عبدالحکیم بشار، سهیر الأتاسی، منذر ماخوس، خالد خوجه، ریاض سیف و سالم المسلط حضور دارند. از میان گروه‌های مسلح نیز چهار نفر از گروه الجبه الجنوبیه، چهار نفر از الجبهه الشمالیه، یک نفر از جیش الاسلام و یک نفر از احرار الشام در این هیأت حضور دارند. دو گروه جیش‌الاسلام و احرار الشام از نظر سازمان‌های بین‌المللی به عنوان گروه‌های تروریستی معرفی شده‌اند. از گروه موسوم به هیأت هماهنگی نیز پنج نفر به نام‌های منیر بیطار، صفوان عکاش، احمد عسراوی، محمد حجازی و زیاده ابووفطه حضور دارند. در انتها از افراد مستقلی مانند احمد الجربا، لؤی صافی، هند قبوات، عبدو حسام‌الدین، یحیی قضمانی، ریاض نعسان آغا، عبدالعزیز شلال و لؤی حسین نام برده شده است. نمایندگان گروه‌های مخالف سوریه در بیانیه پایانی خود خواستار تشکیل دولت کثرت‌گرای دموکراتیک و واگذاری قدرت از سوی بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه در پایان دوره انتقالی شدند.

اختلافات داخلی

با این حال روز گذشته ابومحمد الجولانی، سرکرده ارشد جبهه تروریستی النصره وابسته به القاعده اجلاس ریاض درباره سوریه را توطئه و خیانت توصیف کرد. وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی مخالفان خارج‌نشین سوری موسوم به اورینت‌نیوز گفت مشارکت برخی گروه‌های مسلح و جنگجو در اجلاس ریاض، خیانتی بزرگ است. وی افزود: ما برای اجلاس ریاض دعوت نشدیم و اگر دعوت شویم، هرگز آن را نخواهیم پذیرفت. سخنان الجولانی پیشاپیش بیانگر عمق اختلافات بین گروه‌های معارض و مسلح در سوریه است. گروه‌هایی که از چهار سال پیش تاکنون سوریه را به ویرانه‌ای تبدیل کرده و همواره از حمایت و پشتیبانی عربستان، قطر و ترکیه برخوردار بوده‌اند.

این در حالی است که ریاض از گروه داعش و گروه‌های کرد ساکن سوریه نیز دعوتی به عمل نیاورده بود و کردها که بخش مهمی از جامعه سوریه را تشکیل می‌دهند کنفرانس ریاض را تحریم کرده‌بودند.

هیثم مناع، رئیس یک گروه از مخالفان سوری در داخل نیز با ابراز بدبینی از موفقیت این نشست آن را به مثابه میدان مین و بمب‌های خوشه‌ای دانست که تمام عناصر انفجار آن نیز مهیا ست. همزمان بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه نیز در گفت‌وگو با یک شبکه تلویزیونی اسپانیانی گفت دولت سوریه با مخالفان مسلح حاضر به گفت‌وگو نیست. اظهارات اسد در واقع آب پاکی بر سر گردانندگان کنفرانس ریاض بود.

مخالفان و موافقان خارجی

کنفرانس ریاض به رغم ناکامی اش مورد حمایت برخی کشورهای غربی و عربی قرار گرفت. جان کری، وزیر خارجه آمریکا در عین حال که از برگزاری کنفرانس ریاض استقبال کرد، گفت: پاره‌ای ابهام‌ها و نقطه‌ضعف‌ها وجود دارد که باید از میان برداشته شود. در همین حال فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس از توافق صورت گرفته در جریان نشست ریاض که به گفته وی توسط طیف وسیعی از معارضان سوری و با اتخاذ رویکردی روشن در مورد مذاکره با رژیم سوریه که می‌تواند به پایان بخشیدن به درگیری‌ها در این کشور کمک کند صورت گرفت استقبال کرد.

از سوی دیگر فرانسوا اولاند، روز گذشته نیز در تماس تلفنی با پادشاه عربستان از نتایج نشست مخالفان سوریه در ریاض ابراز خرسندی کرد. پادشاه عربستان نیز در این گفت‌وگوی تلفنی اولاند را در جریان نتایج نشست مخالفان سوری در ریاض گذاشت.

این در حالی است که کشورهای اردن، مصر و تعدادی از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به دنباله روی از عربستان از این کنفرانس حمایت کردند. نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب نیز از دستاوردهای این کنفرانس حمایت کرد.

وزارت امور خارجه روسیه که از ابتدا با احتیاط با نتایج کنفرانس ریاض را دنبال می‌کرد روز گذشته در بیانیه‌ای با اشاره به برگزاری نشست معارضان سوری در پایتخت عربستان سعودی برای تشکیل هیاتی واحد برای مذاکره با هیات دولت سوریه اعلام کرد: برخی شرکت‌کنندگان در نشست معارضان سوری در ریاض از گروه‌های افراط‌گرا و همدست تروریست‌ها در سوریه بودند.

به گزارش ایرنا، در این بیانیه آمده است: در بین شرکت‌کنندگان در نشست ریاض، نمایندگان گروه‌های تروریستی تکفیری جیش‌الاسلام و احرارالشام قرار داشتند. ازجمله اقدامات تروریستی که جیش‌الاسلام در سوریه انجام داده، چند حمله خمپاره‌ای به سفارت روسیه در دمشق بوده است. تروریست‌های گروه احرارالشام هم در یک صف با گروه تروریستی جبهه النصره می‌جنگند و عضو مجموعه تروریستی جیش الفتح هستند. وزارت خارجه روسیه تاکید کرده است گروه‌های تروریستی و گروه‌های همدست آنها باید از روند حل و فصل سیاسی بحران سوریه کنار گذاشته شوند.

موضع ایران

از سوی دیگر حسین امیر عبداللهیان، معاون خاورمیانه و آفریقای عربی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرد: تهران کنفرانس مخالفان سوری در ریاض را نمی‌پذیرد.

به گزارش فارس، حسین امیر عبداللهیان در گفت‌‌وگوی تلفنی با استفان دی‌مستورا فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه اقدام عربستان در گرد هم آوردن مخالفان سوری را بر خلاف کنفرانس وین خواند.

این مقام وزارت خارجه ایران، تدوین لیست تروریست‌ها و معارضانی که به راه‌حل سیاسی در سوریه ایمان دارند را از وظایف سازمان ملل برشمرد.