کاربرد لهجه در رسانه ملی

مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما کارشناسان و صاحب نظران حوزه زبان شناسی را دعوت کرد تا در باره لهجه و کاربرد آن در برنامه سازی ارائه نظر کنند.

در این نشست بهروز محمودی بختیاری استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه یکی از موهبت‌های الهی تکثر و تنوع لهجه است افزود: کشور ما با تنوع لهجه‌ها و گویش‌های مختلف از غنای زبانی بالایی برخوردار است که این امر را باید به عنوان یک فرصت قدر دانست.

وی همچنین از عامل زبان به عنوان یک سیستم ارتباطی که می‌تواند با رعایت ملاحظات جغرافیایی عامل وحدت و انسجام در کشور شود یاد کرد و گفت: مجریان صدا و سیما باید با افزایش توانمندی‌ و دانش زبانی خود به نوعی از این لهجه ها بهره ببرند که باعث رنجش خاطر مخاطبان نشود.

محمودی بختیاری در ادامه به بحث تنوع زبان در ایران پرداخت و تفاوت زبان، لهجه و گویش را تشریح کرد.

وی افزود: مفاهیم، گونه نوشتاری و گونه گفتاری متفاوت است که مجریان و بازیگران باید با تسلط و شناخت کافی از مؤلفه‌های گفتاری و نوشتاری، جلوی سؤتفاهم‌ها را بگیرند.

این استاد دانشگاه تهران در ادامه نشست، نتایج پژوهش گسترده‌ای را که روی «کاربرد لهجه در سینمای ایران»، (از ابتدای تولید فیلم سینمایی در ایران تا به امروز) انجام شده بود ارائه کرد.براساس این پژوهش، در کاربرد زبان‌های محلی و لهجه‌ها شاهد تنوع فراوانی در سینمای ایران هستیم.

وی همچنین تأکید کرد اینکه شخصیت‌های مثبت یا منفی از لهجه به‌عنوان عنصر درام استفاده می‌کنند، در پذیرش آن در میان مردم بسیار تأثیر‌گذار است.

ناصرقلی سارلی استاد دانشگاه خوارزمی دیگر سخنران این نشست نیز با تأکید بر اینکه کاربردها و کاربران زبان در حوزه جامعه‌شناسی زبان بسیار مهم است گفت:زبان در هیچ شغلی به‌اندازه کار در رسانه، اهمیت ندارد .

وی گفت :دانش زبانی و توانایی زبانی مجریان و عوامل دست‌اندرکار بویژه در برنامه‌های زنده بسیار مهم و تأثیر‌گذار است و زبان برنامه عامل قضاوت درباره محتوای آن برنامه و رسانه است که این امر توجه و دقت کافی در موقعیت‌ها و مناسبت‌ها و موضوعات مختلف را نشان می‌دهد.

سارلی با بیان اینکه زبان فارسی این امکان و ظرفیت را دارد که بدون انحراف از معیار، طنز بوجود آورد افزود: مردم با داشتن دانش ناخودآگاه، توانایی تشخیص طنز و شوخی را از برنامه‌های جدی دارند.

سارلی در ادامه ضمن اشاره به یافته‌های پژوهش خود با عنوان «گونه‌های زبان در رسانه ملی» توجه به زمینه، صحنه، اهداف برنامه و شرکت‌کنندگان، ساختار و قالب را مهم خواند و گفت: رسانه می‌تواند بعنوان عامل پیشرو در جامعه تأثیرات مثبت زبانی بگذارد.