میله خودشیفتگـی

با این‌که تصاویر سلفی چند سالی است در بین کاربران ایرانی باب شده، اما این طرز تصویربرداری سابقه‌ای بسیار کهن دارد و به سال 1839 میلادی بازمی‌گردد. اگر شما نیز به این سبک تصویربرداری علاقه دارید، حتما با سلفی استیک یا مونوپاد آشنایی کامل دارید که به لطف دستفروشان حتی در اماکن عمومی به فروش می‌رسد و اگر قصد خرید یکی از آنها را دارید با «کلیک» همراه شوید.

میله‌ای شناور در گذر تاریخ

در ایران ابزار دسته‌دار ثبت پرتره فردی را مونوپاد می‌خوانند، در حالی که هر وسیله تک پایه‌ای که برای ثابت نگهداشتن دوربین یا گوشی به کار برود مونوپاد به شمار می‌آید. عبارت دقیق‌تری که برای توصیف این دستگاه به کار می‌رود Selfie Stick است که بسیاری از کاربران به دلیل نچرخیدن در زبان ترجیح می‌دهند از همان مونوپاد استفاده کنند. این وسیله شامل سه بخش گیره، بدنه و دسته است که قسمت اول برای نصب گوشی، قسمت دیگر برای فاصله‌دادن گوشی از کاربر و قسمت آخر نیز برای در دست ‌گرفتن به کار می‌رود و ساختار تلسکوپی بدنه امکان تغییر طول دلخواه را به کاربر می‌دهد. بلند بودن دسته مونوپادها در اماکن عمومی مشکلاتی ایجاد می‌کند و بسیاری از اماکن عمومی در خارج از کشور برای کاربرد این وسیله مقررات خاص دارند.

با این‌که نخستین عکس سلفی سال 1839 میلادی ثبت شد، اما رکورد استفاده از نخستین سلفی استیک یا مونوپاد به عکسی از 1925 برمی‌گردد که در آن مردی دوربین خود را به یک قطعه چوب بلند متصل کرده و از خود و همسرش عکس می‌گیرد. دوربین‌های قدیمی‌تر در کنار لنز خود یک آینه محدب داشتند که تخمینی از کادر روبه‌روی لنز بوده و کاربر را با موفقیت نسبی در ثبت پرتره فردی یاری می‌رساندند و بسیاری از ما گوشی‌های مجهز به این آینه‌ها را به یاد داریم.

سال 1983 نخستین دسته تلسکوپی مخصوص دوربین‌های کوچک در آمریکا انحصاری شد، اما محصولی که بتواند گوشی را روی خود جای دهد تا 2005 به بازار نیامد و 2014 نام آن از
Quik Pod به Selfie Stick تغییر کرد. با این‌که مونوپاد بسیاری از کاربران را در ثبت تصاویر جذاب یاری می‌دهد، اما بسیاری از رسانه‌ها آن را ابزاری مخصوص کاربران خودشیفته می‌پندارند و به آن نام NercisSitck به معنای میله خودشیفتگی داده‌اند.

یک شاهکار 3 قسمتی

ساخت دستگاهی که بتوان گوشی یا دوربین را روی آن سوار کرد و از فاصله یک متری عکس گرفت، چندان دشوار نیست. بسیاری از کاربران خلاق در ایران مونوپادهایی خانگی طراحی کرده‌اند که از نمونه کارخانه‌ای بسیار بهتر عمل می‌کند. سلفی استیک‌های مخصوص دوربین دیجیتال به سادگی با نصب یک پیچ سه پایه روی لولا و اتصال آن به دسته تلسکوپی ساخته می‌شود و حتی می‌توان مجموعه مذکور را روی یک باتون (باتوم) کوهنوردی نیز جوش داد؛ اما با توجه به این‌که امکانات مذکور در اختیار شمار معدودی قرار دارد و زندگی روزمره نیز خلاقیت بیشتر ما را در خود خفه کرده، خرید یک سلفی استیک گزینه محتمل‌تری خواهد بود.

ساختار مونوپادها پیچیدگی خاصی ندارد و شاید مهم‌ترین بخش آن نحوه اتصال گوشی به مونوپاد باشد. اگر خواهان ساده‌ترین کارکرد هستید و از سیم‌کشی و فناوری قرن‌های گذشته بیزارید، بهتر است نسبت به خرید یک مونوپاد بلوتوث اقدام کنید. روی دستگیره این مونوپادها یک دکمه و گاهی یک نشانگر نصب شده که ارتباط بی‌سیم بین دستگاه و گوشی را ممکن می‌کند و برای به کار انداختن دستگاه نیز می‌توان از باتری قلمی، نیم‌قلمی یا حتی شارژر USB استفاده کرد.

روش دوم ارتباط مونوپاد و گوشی، سیم است که در آن دکمه روی دسته مونوپاد در نهایت به یک فیش 5/3 میلی‌متری هدفن می‌رسد. دوربین بسیاری از گوشی‌های هوشمند قابلیت عکس گرفتن با فشار دکمه‌های کنترل حجم صدا را دارند و دکمه نصب شده روی مونوپاد هم مانند دکمه‌های نصب شده روی هندزفری همین کار را انجام می‌دهد. در نهایت مونوپاد به عنوان یک هندزفری توسط گوشی شناخته می‌شود و بدون مصرف باتری می‌توان از آن برای عکاسی استفاده کرد.

در نهایت به مونوپادهایی می‌رسیم که ارتباط الکترونیکی یا مکانیکی با کاربر ندارند و فرد پس از فعال کردن تایمر و زدن دکمه شاتر، گوشی را از خود دور می‌کند و عکس ثبت می‌شود.

این که مونوپاد دستگاهی بسیار ساده است موجب شده سازندگان مختلف برای فروش بیشتر قابلیت‌های بهتری به آن اضافه کنند. در این میان می‌توان به جنس بدنه اشاره کرد. در حالی که بیشتر مونوپادهای موجود در بازار ساختاری از آلومینیوم دارند، انواعی از جنس فیبر کربن نیز ساخته شده‌اند که ضمن داشتن استحکام بالا، سبک‌تر بوده و برای کارهای اکشن و ورزشی مناسب هستند.

برخی مونوپادها برای ارائه ثبات بیشتر دسته‌ای دارند که کاربر آن را با انگشتان خود می‌گیرد و ادامه آن به ساعد فرد متصل می‌شود. حتی انواعی از مونوپاد ساخته شده که فیلمبرداران حرفه‌ای موبایل را هدف گرفته و قرقره قابل کنترل آن ثبت حرکاتی نرم و سینمایی را ممکن می‌کند.

قیمت مونوپادها

ارزان‌ترین مونوپادهای موجود در بازار از پلاستیک ساخته شده‌اند و برای گوشی‌های هوشمند سبک و کوچک کارایی مطلوبی دارند. برخی از آلومینیوم ساخته شده‌اند که جزو سبک‌ترین فلزات و با داشتن استحکام کافی، فشار زیادی به دست کاربر وارد نمی‌کند.

فیبر کربن نیز فقط در مونوپادهای حرفه‌ای به کار می‌رود و به دلیل داشتن استحکام و دوام بالا می‌توان از آن در صعب‌العبورترین مسیرها و دشوارترین سفرها بهره برد.

عامل تعیین‌کننده دیگر در قیمت مونوپادها توانایی چرخش مفصل آنها و وزنی است که این قطعه توانایی حمل آن را دارد. این مفصل را معمولا می‌توان در زوایای مختلف چرخاند و چنانچه از نوع گوی و کاسه‌ای ساده باشد در صورت استفاده از گوشی‌های سنگین و بزرگ ممکن است بلغزد و کاربر را سردرگم کند. مفصل مونوپادهای حرفه‌ای‌تر ساز و کاری برای قفل شدن دارد و پس از یافتن زاویه مناسب می‌توان با چرخاندن پیچی، آن را در جای خود ثابت کرد. درباره نحوه ارتباط مونوپاد با گوشی بدیهی است انواع فاقد ارتباط الکترونیکی ارزان‌ترین گروه را تشکیل می‌دهند و پس از آنها به گروه واجد ارتباط سیمی می‌رسیم. مونوپادهای مجهز به ارتباط بی‌سیم بلوتوث گران‌تر از انواع دیگر هستند، اما باز به دلیل ساده بودن نحوه کارکرد و ساختمان، فشار مالی زیادی به کاربر خود وارد نمی‌کند.

مجهزترین مونوپاد معمول در بازار ایران حدود 75 هزار تومان قیمت دارد و می‌توان بدنه پنج قطعه‌ای آن را از هم باز کرده و طول آن را از 24 به 100 سانتی‌متر رساند. این مونوپاد به ارتباط بلوتوث نیز مجهز است و از باتری عدسی استفاده می‌کند. با اندکی جست‌وجو می‌توان مونوپادهای گران‌تر با بدنه فیبر کربن نیز یافت، اما برای یافتن این مدل‌ها باید به فروشگاه‌هایی که لوازم خاص دارند سر زد. در میان محصولات میان رده‌ای که قیمتی حدود 45 هزار تومان دارند می‌توان انواعی یافت که به باتری قابل شارژ مجهزند و حتی یک ریموت جانبی بی‌سیم نیز دارند که امکان زوم را نیز فراهم می‌کند. مونوپادهای ارزان‌قیمت حدود 20 هزار تومان قیمت دارند و از فولاد ساخته شده‌اند که حتی این مدل‌ها نیز به ریموت داخلی مجهزند. بهای خرید مونوپادهایی که دستفروشان می‌فروشند و از ریموت سیمی برای ارتباط با گوشی استفاده می‌کنند حدود 10 هزار تومان است و تضمینی برای کارکرد مداوم آنها وجود ندارد.

لایک به بهای جان!

در مورد سلفی استیک یا مونوپاد نیز مانند هر وسیله دیگری دستورالعمل‌هایی وجود دارد که عقل سلیم یا شعور متعارف هر انسانی به خوبی به آن آگاهی دارد، اما گاه جو گرفتگی و نیاز به دیده شدن، موجب فراموشی این چارچوب‌ها می‌شود. جدی‌ترین آسیب‌های فیزیکی که برخی از آنها به مرگ نیز منجر شده‌اند از مارس 2014 رخ داده‌اند و طبق آمار منتشر شده در مرکز خبری تلگراف، مرگ و میر حاصل از کاربرد مونوپاد در سال 2015 از آمار حمله کوسه به انسان بیشتر بوده است. رخدادهایی مانند از دست دادن تعادل، گیر کردن به کابل برق، برخوردهای ترافیکی و فراموش کردن حضور جانوران خطرناک مهم‌ترین سوانحی است که کاربران بی‌احتیاط مونوپاد را تهدید می‌کند و حتی آمارهایی از نشانه رفتن سلاح پر به سمت خود و فشردن اشتباهی ماشه به جای دکمه مونوپاد نیز در چند مورد به مرگ کاربرانی منجر شده که به قدر کفایت بی‌عقل بوده‌اند! پس باید بدانیم مرز بین دیده شدن در شبکه‌های اجتماعی و صفحه حوادث روزنامه‌ها می‌تواند به اندازه یک بی‌احتیاطی ساده باریک باشد و با رعایت چند نکته ساده می‌توان تصاویری ثبت کرد که ضمن لایک خوردن توسط دیگران، یادگاری از خاطرات زیبا باشد.

محسن آرونی