آشپزی با سویا

سویا دارای طبیعت گرم و جایگزین خوبی برای گوشت است و نیز بسیار مقوی و به بیماران قلبی و قندی مصرف آن توصیه شده است. سویا سرشار از ویتامین‌های K و B, B1, E, C است و کلسترول و چربی خون را کاملا کنترل می‌کند‌. افرادی که ممنوعیت مصرف لبنیات دارند و به لاکتوز موجود در شیر حساس هستند می‌توانند از جوانه سویا یا شیر سویا، مواد لازم را به بدن برسانند. سویا همچنین برای بیماران مبتلا به صفرا بسیار مفید و از ابتلا به سرطان روده جلوگیری می‌کند. به سبب وجود هورمون استروژن، عوارض ناشی از یائسگی و گر گرفتگی در بانوان را کاهش می‌دهد. جذب مواد پروتئینی در روده را زیاد می‌کند. از بروز آب مروارید در چشم جلوگیری می‌کند. ملین و ضد یبوست است. با مصرف مداوم سویا به جنگ بیماری‌هایی چون سرطان معده، پستان و پروستات بروید. این غله پر خاصیت در درمان روماتیسم موثر است. همچنین مقدار تری‌گلسیرین خون را پایین می‌آورد و در دفع مواد زاید و تمیز کردن شریان‌ها کمک‌کننده است و از سکته قلبی جلوگیری می‌کند. سویا کلسیم فراوان دارد و از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند. با همه خواص مفیدی که در سویا موجود است نباید روزانه بیش از 30 گرم مصرف شود؛ چرا که استفاده بیش از این مقدار مانع جذب ویتامین‌های A و B12 می‌شود.

سس سویا بهترین دفع‌کننده سموم از بدن است ولی به دلیل شوری آن، بیماران مبتلا به فشار خون باید در مصرف آن احتیاط کنند. دانه سویا بسیار قوی و نشاسته کمتری دارد و می‌توان با آن نان تهیه کرد که برای افراد دیابتی مناسب است. برای تهیه شیر سویا هم باید سویا را خیس و بعد آن را له کنید. به همان اندازه آب روی آن بریزید و یک شبانه‌روز در جای خنک نگه داری کنید. کم‌کم به رنگ شیر در آمده و بعد آن را صاف کنید. می‌توانید کمی شکر یا هر نوع طعم‌دهنده مفید به آن بیفزایید. ارزش این شیر 1.5 برابر بیش از شیر طبیعی گاو است. همچنین می‌توان جوانه سویا را خشک کرده و پودر کنید و با انواع سالاد یا مخلوط به ماست از خواص بسیار مفید آن بهره ببرید.

طرز استفاده و میزان کالری

سویا را با شیر و آب بجوشانید و طعم‌دار کنید و همراه گوشت چرخ کرده، در تهیه انواع غذا از آن استفاده کنید. همچنین می‌توان آن را آسیاب‌کرده و نان سویا بپزید یا آجیل آن را مصرف کنید. در هر 100 گرم سویا 380 کالری موجود است. با توجه به میزان مصرف مجاز سویا، حدود 120 کالری به بدن می‌رسد.

برای گرفتن بوی سویا و طعم‌دار کردن آن ابتدا یک بسته 100 گرمی سویا را با یک لیوان شیر و یک لیوان آب مخلوط کنید و روی حرارت بگذارید. 3 الی 5 دقیقه آن را بجوشانید و بعد صاف کنید. در صورتی که سویا درشت بود آن را چرخ کنید. افرادی که ممنوعیت مصرف گوشت ندارند، می‌توانند 50 گرم گوشت چرخ کرده با آن چرخ کنند تا یکدست شود و با آن هر نوع غذایی که تمایل دارند تهیه کنند.

کوکوی سویا

مواد لازم: سویای طعم‌دار شده: 100 گرم ، سیب‌زمینی نیمه پخته: 2 عدد متوسط ، تخم‌مرغ: 5 عدد ، پودر سوخاری: یک قاشق غذا‌خوری ، زعفران آب‌کرده: 2 قاشق غذا‌خوری ، نمک و فلفل و روغن: به میزان لازم

طرز تهیه: ابتدا سویا را طعم‌دار کنید و در سبد بریزید و بگذارید آب آن کاملا گرفته شود. سیب‌زمینی، نیمه پخته را رنده کنید. پودر سوخاری، تخم‌مرغ، سویا، نمک و فلفل و زعفران را در یک ظرف گود بریزید و خوب مخلوط کنید. روغن را در ماهیتابه بریزید و بعد از داغ شدن، مواد کوکو را یکجا بریزید و وقتی سرخ شد، آن را برش زده و برگردانید و طرف دیگر را هم سرخ کنید. برش‌های کوکو را در دیس چیده و اطراف آن را با سبزیجات بخار‌پز و زیتون و خیار‌شور تزئین کرده و میل کنید.

خوراک لوبیا‌چیتی با سویا

مواد لازم: لوبیا چیتی: 2 لیوان ، سویا: 100 گرم ، پیاز: یک عدد متوسط ، گوجه: 2 عدد متوسط ، رب گوجه‌فرنگی: 2 قاشق غذا‌خوری ، آبلیمو: 3 قاشق غذا‌خوری ، قارچ: 100 گرم ، فلفل دلمه: یک عدد متوسط ، نمک و فلفل سیاه و روغن: به میزان لازم

طرز تهیه: ابتدا لوبیا‌ چیتی را خیس کرده و چند بار آب آن را عوض کنید و بپزید. سویا را طعم‌دار کرده , پیاز را نگینی خرد و سرخ کنید. سویا را به آن اضافه کنید و بعد از تفت دادن، رب گوجه و فلفل و نمک را هم بیفزایید. قارچ را خرد کنید و یک قاشق از آبلیمو را روی قارچ بریزید که رنگ آن تیره نشود. گوجه‌ها را ریز خرد کنید و در انتها همه مواد را مخلوط کنید و بگذارید خوب پخته شود و جا بیفتد. بقیه آبلیمو را اضافه کنید. این خوراک نباید خیلی آب داشته باشد. غذا را در ظرف مناسبی بریزید و با چند برش لیمو تزئین کرده و با نان سنگک و سبزی و فلفل سبز میل کنید

خورش قیمه با سویا

مواد لازم: سویای طعم‌دار شده: 300 گرم ، گوشت چرخ کرده: 150 گرم ، پیاز: 2 عدد ، قارچ: 5 عدد ، لپه: نصف لیوان ، آبلیمو: 2 قاشق غذا‌خوری ، آلو بخارا: 10 عدد، زعفران آب‌کرده: 2 قاشق غذا‌خوری ، ترخون و مرزه خشک: یک قاشق غذا‌خوری ، آرد نخودچی: 3 تا 4 قاشق ، تخم‌مرغ: یک عدد ، رب گوجه: 2 قاشق غذا‌خوری، سیب‌زمینی خلال شده و سرخ کرده: به میزان لازم ، نمک و فلفل و روغن: به میزان لازم

طرز تهیه: ابتدا لپه را بشویید و یک ساعت آن را خیس کرده و بعد صاف کنید. یک عدد پیاز را خرد کرده و سرخ کنید. لپه را اضافه کرده و خوب تفت دهید. رب گوجه را افزوده و بعد نمک و فلفل و زعفران را هم افزوده و با دو لیوان آب بپزید. سویای طعم‌دار شده را در سبد بریزید و صبر کنید آب آن کاملا کشیده شود. بعد با پیاز و گوشت چرخ کرده، آن را چرخ کنید. آرد‌نخود‌چی و سبزی‌های خشک و نمک و فلفل و تخم‌مرغ را به مواد افزوده و با دست مخلوط کنید و ورز دهید. با این مخلوط، قلقلی‌های کوچک درست کرده و کمی آنها را تفت دهید. قارچ را هم خرد کرده و کمی سرخ کنید. آلو بخارا را از قبل خیس کرده و 10 دقیقه به پخت نهایی لپه، قلقلی‌ها و قارچ و آلو بخارا و آب لیمو را هم به خورش اضافه کرده و بگذارید جا بیفتد. هنگامی که خورش را در ظرف کشیدید، سیب‌زمینی سرخ شده را کنار آن بریزید و با پلو زعفرانی میل کنید.

‌ قیمه‌پلو مخلوط

مواد لازم: برنج: 4 پیمانه ، قلقلی تهیه شده با سویا، مانند خورش قیمه که ذکر شد: به همان مقادیر ، لپه: نصف لیوان ، رب گوجه: 2 قاشق ، پیاز سرخ شده: 3 قاشق غذا‌خوری وروغن و نمک: به میزان لازم

طرز تهیه: چنانچه خواسته باشید قیمه‌پلو مخلوط تهیه کنید، اول لپه را مانند خورش قیمه، آماده کنید وقتی لپه نیم‌پز شد برنج را بشویید و داخل لپه بریزید و بگذارید آب آن تبخیر شود و روغن بریزید و برنج را دم بگذارید و بعد از آماده شدن در دیس بکشید و قلقلی‌های سرخ شده و پیاز سرخ شده را روی پلو بریزید و این پلو مخلوط را با سالاد فصل میل کنید.

کباب و همبر‌گر سویا

مواد لازم برای 4 نفر : سویا: 100 گرم ، گوشت چرخ کرده: 70 تا 100 گرم پیاز: یک عدد بزرگ ، شیر: 2 تا 3 قاشق غذا‌خوری ، مغز 4 نان باگت یا نصف لیوان پودر سوخاری ، نمک، فلفل، زردچوبه و روغن: به میزان لازم

طرز تهیه: ابتدا سویا را با گوشت چرخ‌کرده، یکبار چرخ کنید. پیاز را رنده کرده و آب آن را بگیرید. پودر سوخاری یا داخل نان باگت را خالی کرده و به گوشت و پیاز اضافه کنید. شیر و نمک و فلفل و زرد‌چوبه را هم افزوده و خوب مخلوط کنید تا چسبندگی لازم را پیدا کند و منسجم شود. بعد روی یک کیسه فریزر را کمی چرب کرده و مخلوط را روی آن با دست صاف کنید و بعد با کارد به آن برش‌های عمودی بدهید و به شکل کباب کوبیده سیخی ببرید. ماهیتابه را چرب کنید و برش‌ها را در ماهیتابه بچینید و روی حرارت ملایم بگذارید تا کاملا مغز پخت شود، بعد آن را برگردانید و طرف دیگر را هم سرخ کنید. سپس کباب‌ها را در دیس چیده و روی آن را سماق بپاشید و اطراف آن را با زیتون و سبزی تازه تزئین و میل کنید. چنانچه بخواهید مواد به شکل همبرگر باشد، مواد را یا با قالب گرد، قالب بزنید یا با دست گرد، حالت دهید و در روغن سرخ کنید، سپس در نان همبرگر گذاشته و با گوجه و خیارشور و سس تند کچاپ میل کنید.