هفته‌ای‌‌به نام علم

همگانی کردن علم و ترویج آن در صورت استمرار و بنیادی شدنش می‌تواند تفکر علمی و خردگرا را در جامعه رواج دهد و راه را برای پیشبرد علوم و نهادینه شدن آن و در نهایت ترقی و رفاه جامعه هموار سازد. به‌طور کلی می‌توان گفت ترویج علم تلاش برای انعکاس اندیشه‌های علمی به روشی است که تمام افراد بتوانند مفاهیم اساسی حوزه‌ای از علم را درک کنند.

ترویج علم از یک‌سو به علاقه و نفع عمومی در علم و فناوری و از سوی دیگر به عمق بخشیدن به درک عموم از علم و فناوری توجه دارد. یعنی به تعامل سه حوزه جامعه، علم ـ فناوری و دولت می‌پردازد. ترویج علم به‌عنوان فعالیتی اجرایی، باید ویژگی‌هایی داشته باشد که با وارد کردن علم به زندگی روزمره افراد یک جامعه، زمینه تعامل مردم با علم را فراهم کند تا جامعه بتواند از مزایای علم برخوردار شود. ‌

ترویج علم که زمانی تنها به صورت انتشار آخرین دستاوردهای علمی در قرن هجدهم و نوزدهم مطرح می‌شد، در حال حاضر اشکال جدیدی را به خود گرفته است. اشکالی همچون فروشگاه‌های علمی، رستوران‌ها و کافه‌های علمی، پارک‌ها و موزه‌های علمی و کنفرانس‌های عمومی علمی که همگی حاکی از ظهور مرحله جدیدی از این تکامل و تحول تاریخی است.‌ باز کردن بحث چالش‌های پیش روی ترویج علم از حوصله این یادداشت خارج است. نبودضرورت ترویج علم در میان سیاستگذاران یا به بیان دیگر جدی گرفته نشدن و واضح نبودن مفاهیم به کار گرفته شده در ترویج علم و نبود اجماع در مورد چیستی آن، توسعه‌نیافتگی اجتماعی به‌عنوان پیش‌نیاز برای ترویج علم، فقدان توسعه کامل انسانی، وجود سیستم‌های ناهمگون در جامعه، فقدان یکپارچگی ترویج علم با سیستم مدیریت آموزشی و نبود چارچوب حقوقی و قانونی مناسب درخصوص فعالیت‌های مربوط به ترویج علم، از مهم‌ترین مشکلات ترویج علم در کشور است.

دکتر‌اکرم قدیمی

رئیس انجمن

ترویج علم ایران