ملامحمد عمر از قوم تومزی قبیله هوتک است، هوتک یک شاخ بزرگ از قبیله پشتون است. ملاعمر پدرش را در پنج سالگی از دست داد و پس از مرگ پدر، خانوادهاش به ارزگان نقل مکان کردند.
در زندگینامه رهبر طالبان در مورد شخصیت وی گفته شده: «او آرام است، عصبانی نمیشود و نمیترسد. خانه و حساب بانکی در خارج از کشور ندارد. خوشبرخورد است و شوخطبعی ویژهای دارد و هیچ گاه خود را برتر از همراهانش نمیداند.»
در اوایل جهاد افغانستان علیه شوروی، ملاعمر به عنوان یک سرباز پیاده و عادی مجاهدین، دو هفته به پاکستان سفر کرد. پس از این حمله بود که او تحصیل دینی خود را رها کرد تا به مجاهدین بپیوندد.
گفته میشود در جریان یکی از جنگها یک چشم خود را بر اثر برخورد ترکش از دست داد. همچنین گفته میشود او بدون استفاده از مواد بیهوشی و ضدعفونیکننده، به وسیله چاقو چشمش را درآورد و پلکهایش را به هم دوخت.
پس از عقبنشینی ارتش شوروی از افغانستان، بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴ ملاعمر امام مسجد یک روستا در غرب قندهار شد. در اکتبر ۱۹۹۴ بود که امیر یا رهبر طالبان گردید. در ۱۹۹۶ اجلاس بزرگی که شورا خوانده میشد و متشکل از ۱۵۰۰ طالب دینی بود، در قندهار برگزار و به ملاعمر لقب «امیرالمؤمنین» اعطا کرد.
تا این زمان، طالبان تقریبا ۹۰ درصد خاک افغانستان را اشغال کرده بود. در نهایت در پی حملات ارتش آمریکا و همزمان نیروهای ائتلاف شمال (ناتو) در اکتبر ۲۰۰۱، حکومت تحت رهبری ملاعمر پس از مقاومت کوتاهی سقوط کرد و از آن پس ملاعمر ضمن ادامه رهبری طالبان به صورت مخفی زندگی میکرد. اسم او در فهرست ده رهبر ،خطرناکترین گروههای تروریستی از سوی آمریکا ذکر شده است.
گفته میشود ملاعمر دختر بزرگ بنلادن را به همسری گرفته است و حتی بنلادن نیز ممکن است دختر ملاعمر را به عنوان زن چهارم خود برگزیده باشد. همچنین گفته میشود این دو نفر هر روز به وسیله تلفن ماهوارهای با یکدیگر تماس داشتند و گاه برای ماهیگیری با هم به سفر میرفتند.
سلاح مورد علاقه
برای بسیاری از افغانها، ملاعمر تنها یک اسم است، اما کسانی که او را دیده بودند، گفتند او نسبتا جوان، بلندقامت، با ریش و عمامه سیاه بوده و در پاکستان زندگی میکند. سلاح مورد علاقه ملاعمر «آر.پی.جی هفت» بوده است.
طالبان میگوید ملاعمر در هدف قرار دادن تانکهای روسی با راکتهای آرپی جی مهارت داشته است.
ملامحمد عمر در پیامی در 6 آگوست۲۰۱۳ به مناسبت عید فطر تاکید کرد گروه طالبان در صورت خروج نیروهای خارجی از افغانستان، درصدد انحصار قدرت نیست.
رهبر طالبان در این پیام که به چهار زبان فارسی، پشتو، اردو و انگلیسی از آدرس سخنگوی این گروه به رسانهها فرستاده شد، گفت که گروه طالبان تلاش خواهد کرد برای ایجاد حکومت فراگیر اسلامی براساس شریعت اسلامی، با جناحهای مختلف سیاسی در افغانستان به تفاهم برسد.
در این پیام از روند گفتوگوهای صلح طالبان با دولت افغانستان به صورت تلویحی حمایت شده و به همین مناسبت نیز رئیسجمهور افغانستان در پیام عید فطر خود از او تشکر کرد.
ملاعمر برای کسانی چهرهای افسانهای پیدا کرده و برای برخی دیگر چهرهای مجهول و دست ساخته سازمانهای اطلاعاتی داشت.
معصومه زارع - بینالملل
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد