آرزوی پدر و مادر شدن رنگ می‌بازد

مرکز آمار ایران نتایج بررسی جدیدی را منتشر کرده که به نحوه نگرش جوانان در آستانه ازدواج و زنان همسردار 15 تا 49 ساله نسبت به فرزندآوری و شناخت عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر در این حوزه می‌پردازد. براساس این بررسی‌ها هرچند 75 درصد از جوانان علاقه‌مند به پدر یا مادر شدن هستند، اما 25 درصد آنان علاقه زیادی به این امر ندارند.

محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفت‌وگو با جام‌جم درباره نتایج این آمار اظهار می‌کند: چنانچه از جوانان مجرد پرسش شده باشد، این آمار درست نیست، چون تازمانی که شخص پدر یا مادر نشود نمی‌تواند بدرستی در این باره اظهار نظر کند.

وی ادامه می‌دهد: اما نتایج پژوهشی که ما در وزارت ورزش و جوانان انجام دادیم، حاکی از این است که حدود 33 درصد زوج‌های جوان بیشتر ازیک فرزند نمی‌خواهند، نکته اینجاست که اگر حوزه‌های آموزش، مشاوره و اقتصادی تقویت شود، این زوج‌ها به فرزند دوم نیز تمایل پیدا می‌کنند.گلزاری درباره این‌که براساس اطلاعات مرکز آمار ایران 25 درصد از جوانان تمایل ندارند پدر یا مادر شوند، عنوان می‌کند: به نظر من اگر این جوانان در آستانه ازدواج باشند این مساله نگران‌کننده نیست، زیرا کارشناسان نیز براین باروند که زوج‌هایی که شرایط سنی مناسبی دارند، می‌توانند در دو یا سه سال اول زندگی مشترک خود صاحب فرزند شوند.

همیشه پای اقتصاد در میان است

افزون بر این نتایج، پژوهش مرکز آمار ایران حاکی است که 31.1 درصد جوانان در آستانه ازدواج اعتقاد دارند که اگر بیش از دو فرزند بیاورند مردم آنها را سرزنش می‌کنند.گلزاری دراین باره عنوان می‌کند:این موضوع نگران کننده است، به نظرم دلیل عمده تمایل نداشتن زوج‌های جوان نسبت به فرزند دار شدن عوامل اقتصادی مانند هزینه زایمان و تولد است. به همین دلیل باید مسائل بهداشت و درمان مادران و اقتصاد خانواده مادران بدرستی رعایت شود تا مساله صاحب فرزند شدن مانند کابوس تصور نشود.

محسن ایمانی، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس نیز در این باره به جام‌جم می‌گوید: سرزنش اطرافیان می‌تواند نتیجه برنامه دولت‌های گذشته برای کنترل جمعیت باشد، زیرا برای مدتی روی داشتن دو فرزند تاکید می‌کردند. بنابراین اکنون وقتی زوج‌های جوان می‌بینند که اطرافیان آنها یک یا دو فرزند دارند از داشتن فرزند بیشتر امتناع می‌کنند.اما به چنین زوج‌هایی باید توصیه کرد، آنها نباید فقط از یک زاویه به این موضوع نگاه کنند، زیرا امنیت کشور، آینده خود و فرزندان شان نیز باید برای آنها مهم باشد.

البته نباید فراموش کرد که هرخانواده با توجه به پتانسیلی که دارد می‌تواند تعداد فرزند متفاوتی داشته باشند، ایمانی توضیح می‌دهد: خانواده‌هایی با درآمد بالا و توان نگهداری مناسب از کودکان از لحاظ فیزیولوژی و بیولوژی (شرایط زندگی) باید فرزندان بیشتری داشته باشند، بنابراین نمی‌توان برای همه خانواده‌ها نسخه‌ واحد پیچید.

این در حالی است که می‌توان آماده نبودن و تفاهم نداشتن زوج‌های جوان را دلیل دیگر آنها برای بی‌رغبتی نسبت به صاحب فرزند شدن عنوان کرد، زیرا برخلاف گذشته اکنون کانون خانواده آرامش کمتری دارد، دلیل آن را نیز باید نحوه نامناسب انتخاب همسر و نبود آموزش در این حوزه دانست، به همین دلیل برخی زوج‌های جوان به این نتیجه رسیده‌اند که درست نیست در شرایط ناسازگار خانواده صاحب فرزند شوند.

در این بین براساس اطلاعاتی که مرکز آمار ایران منتشر کرده 33.2 درصد جوانان بی‌اعتمادی به همسرشان را عامل دیرتر بچه‌دار شدن می‌دانند. معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان دراین باره توضیح می‌دهد: این بی‌اعتمادی نمی‌تواند بی‌اعتمادی اخلاقی باشد،چون اگر به این شکل بود این زوج‌ها با یکدیگر ازدواج نمی‌کردند، به نظرم بی‌اعتمادی یا ناسازگاری نسبت به تفاهم است.

گلزاری درباره این‌که نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، 14.1 درصد جوانان در آستانه ازدواج موافق هستند که پول‌شان را برای چیزهایی که دوست دارند خرج کنند، بهتر از این است که خرج فرزندداری کنند، عنوان می‌کند: این مشکل ریشه فرهنگی و معیشتی دارد.

ایمانی نیز در این باره خاطرنشان می‌کند: چنانچه مفاهیم دینی را خوب دریافت کنیم درمی‌یابیم که برای داشتن فرزند خوب باید هزینه کرد، چون فرزند نیکو برای خانواده باقیات و صالحات است. این در حالی است که اگر زوج‌های جوان دنیوی نیز بیندیشند باید بدانند داشتن فرزند سبب می‌شود امنیت ملی کشور آنها بالا رفته و رفاه شان نیز بیشتر شود.

فرزند یا پیشرفت تحصیلی و شغلی

براساس نتایج بررسی‌های مرکز آمار ایران 18.7 درصد جوانان پیشرفت تحصیلی و شغلی زنان را مهم‌تر از بچه‌دار شدن می‌دانند و 29.4 درصد جوانان نیز اعتقاد دارند بچه‌دار شدن سخت است و راحتی را از آنها می‌گیرد. ایمانی درباره این‌که برخی زوج‌ها تصور می‌کنند ادامه تحصیل و ارتقای شغل مانعی برای صاحب فرزند شدن آنهاست، خاطرنشان می‌کند: چنین زوج‌هایی باید توجیه شوند که با بچه‌دار شدن نیز می‌توان ادامه تحصیل داد و ارتقای شغلی پیدا کرد.

وی به زوج‌های جوانی که تصور می‌کنند بچه‌دار شدن سخت است توصیه می‌کند: نباید به مساله رفاه یک‌سویه نگاه کرد. ممکن است در نگاه اول نتیجه گرفت که داشتن فرزند کم سبب رفاه می‌شود، اما اگر به لحاظ اجتماعی به این موضوع نگاه کنیم متوجه می‌شویم با کم شدن نیروی جوان کشور رفاه جامعه نیز به خطر می‌افتد. باید به بلند مدت بیشتر فکر کرد،زیرا در بلند مدت فرزندان منافع بیشتری برای کشور و والدین خواهند داشت.

تعداد فرزندان دلخواه

در پژوهش مرکز آمار ایران برای آگاهی از نگرش زنان پاسخگو نسبت به تعداد فرزندان دلخواه در ابتدا تعداد فرزندان فعلی آنها مورد پرسش قرار گرفت. نتایج نشان داد، میانگین تعداد فرزندان موجود پاسخگویان برابر با 1.7 فرزند بوده است.

افزون براین در این بررسی پاسخگویان در مقابل این پرسش که غیر از فرزندان فعلی دلتان می‌خواهد چند فرزند دیگر داشته باشید؟ پاسخ دادند، 34.6 درصد تمایل به داشتن فرزند دیگری نداشتند، 56.5 درصد یک فرزند دیگر، 7.8 درصد دو فرزند و 1.1 درصد نیز سه فرزند دیگر می‌خواستند.براساس گزارش ایرنا، زنان پاسخگوی ساکن نقاط شهری به‌طور متوسط طالب 2.7 فرزند و زنان ساکن مناطق روستایی به‌طور متوسط خواهان سه فرزند هستند.