تسهیل زندگی در مسیر علم شیمی

اگر بخواهیم به مهم‌ترین اختراع بشر در قرن بیستم اشاره کنیم می‌توانیم از ترانزیستور یا اینترنت صحبت کنیم، اما در شرایط کنونی نمی‌توان از میان همه دستاوردهایی که در یک سال بشر به آن دست یافته است مهم‌ترین آن را در یک حوزه بخصوص انتخاب کرد. اگر 50 سال قبل از شما می‌پرسیدند بزرگ‌ترین دانشمند دنیا چه کسی است شاید نخستین گزینه‌ای که به ذهن همه می‌رسید اینشتین بود، اما امروز انتخاب بزرگ‌ترین دانشمند حتی در یک رشته و زمینه خاص بسیار مشکل است. نسل جوان با توجه به امکانات جدیدی که در اختیار دارد موفق به انجام کارهایی به‌مراتب شگرف‌تر از کارهای انجام شده از سوی دانشمندان و استادانی است که در گذشته در مسیر علم تاثیرگذار بوده‌اند.

بزرگ‌ترین موفقیت بشر در سالی که گذشت، به انتخاب مجله ساینس فرود کاوشگر روز پس از یک سفر ده ساله روی یک دنباله‌دار بود. این موفقیت می‌تواند بسیاری از دیگر حوزه‌های علمی مانند شیمی را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. در حقیقت فرود این کاوشگر می‌تواند به منزله دستیابی به اطلاعاتی درباره چگونگی پیدایش حیات و شکل‌گیری منظومه شمسی باشد. دنباله‌دارها از قطعات و ذرات باقیمانده از زمان تشکیل منظومه شمسی در 5‌‌/‌‌4 میلیارد سال قبل به وجود آمده‌اند. دستیابی به یافته‌های جدید درباره شکل‌گیری حیات و منظومه شمسی می‌تواند به سوالاتی که از هزاران سال پیش ذهن بشر را درگیر کرده پاسخ دهد. در سال‌های اخیر پیشرفت‌های به دست آمده در حوزه علم شیمی به طور عمده به حوزه بیوشیمی مربوط بوده است.

بسیاری از کارهای تحقیقاتی که اکنون در سطح کشور انجام می‌شود به کاربرد بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی در حوزه علم شیمی مربوط است. از دیگر دستاوردهای ملی در حوزه علم شیمی می‌توان به طرح‌های تحقیقاتی در زمینه شبیه‌سازی داروها و حمل دارو در داخل بدن اشاره کرد. به این ترتیب می‌توان بیش از پیش به درمان هدفمند نزدیک شد. یکی از دیگر دستاوردهای مهم و ارزشمند در زمینه علم شیمی، ساخت دستگاه‌هایی است که از آنها برای تشخیص و دریابی مواد مخدر در بدن استفاده می‌شود. شیمی علم زندگی است؛ بنابراین تردیدی نیست که هر پیشرفتی در این حوزه می‌تواند دیگر جنبه‌های مختلف زندگی بشر را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.

دکتر بیژن نجفی ‌‌/‌‌ عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان