قنبر؛ غلام علی (ع)

ارتباط ویژه قنبر با امیر مومنان علی علیه السلام به عنوان غلام خاص و محرم اسرار آن حضرت، موجب شد تا نزد شیعیان، از جایگاه و محبوبیت ویژه‌ای برخوردار گردد.

در باره قنبر تنها دو تألیف یا تک نگاری مستقل سراغ داریم؛ نخست کتابچه‌ای با عنوان سیمای قنبر غلام با وفای علی علیه السلام تألیف محمد محمدی اشتهاردی و دوم کتابی به زبان عربی با عنوان قنبر المذبوح فی حبّ علی علیه السلام تألیف محمدرضا عبدالامیر الانصاری که بعدها احمد امیری شادمهری آن را با عنوان قنبر، شهید شورآفرین ولایت علوی به فارسی ترجمه کرده است.

فهرست مطالب کتاب به این قرار است:

فصل اول- قنبر در منابع تاریخی و روایی

در فصل اول، تلاش شده است تا اقوال و روایات تاریخی مربوط به قنبر را گردآوری و بررسی کند و بر اساس منابع دست اول تاریخی و روایی، زندگی‌نامه‌ای مستند و علمی از وی ارائه دهد.

فصل دوم- فرزندان و نوادگان قنبر

در فصل دوم تلاش شده تا هر یک از فرزندان و نوادگان قنبر که در کتب تاریخ و تراجم از آن‌ها یاد شده است، معرفی گردد. در همین راستا، به نوادگان قنبر و خاندان وی در دو شهر نیشابور و سبزوار پرداخته شده است.

فصل سوم- قنبر در ادب و هنر و فرهنگ عامه

در فصل سوم، برای اولین بار جایگاه قنبر در شعر و ادب و فرهنگ عامه مردم ایران بررسی شده است. برای این منظور، متون فرهنگی عامه مردم ایران همچون فتوّت‌نامه‌های جوانمردان و ولایت‌نامه‌ها و جنگ‌نامه‌های افسانه‌ای امام علی (ع) که در گذشته در ایران بسیار رواج داشته، واکاوی شده است. در ادامه نیز به نمونه‌هایی از آثار هنری نظیر دیوارنگاره‌ها و نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، که می‌توان در آن‌ها شمایل قنبر را در کنار امام علی (ع) یافت، اشاره شده است.

فصل چهارم- زیارتگاه‌ها و مکان‌های منسوب به قنبر

فصل چهارم، به معرفی زیارتگاه‌ها و مکان‌های منسوب به قنبر اختصاص دارد. در این راستا، بیش از ۱۵ مکان منسوب به قنبر، شامل زیارتگاه‌ها، قدمگاه‌ها و حتی پدیده‌های طبیعی، که البته بیشتر آن‌ها در ایران قرار دارد، معرفی شده است.

کتاب «قنبر؛ غلام علی (ع)» نگاشته احمد خامه‌یار در سال ۱۳۹۳ در ۱۲۷ صفحه با قطع رقعی، از سوی نشر مشعر منتشر شده است.