خارش آزاردهنده در گوش

البته ناگفته نماند برخی بیماری‌ها نیز ممکن است با عوارضی چون خارش گوش همراه باشد که تشخیص درست آنها به درمان موثر این عارضه آزاردهنده کمک می‌کند.

دکتر مهدی خواجوی، متخصص گوش و حلق و بینی بااشاره به عوامل موثر در بروز خارش گوش می‌گوید: حساسیت‌های پوستی گوش خارجی و مخاط بینی و گلو، بیماری‌های مختلف پوستی مثل اگزما، پسوریازیس، عفونت‌های میکروبی و قارچی، تماس با مواد محرک و شیمیایی، تومور‌های گوش، ورود جسم خارجی به گوش، خشکی پوست، تغییر مقدار و نوع واکس گوش، شوره سر و گوش، خشکی هوا، آلرژی بینی و سرماخوردگی، سینوزیت و نیز عوامل عصبی و روحی به بروز خارش در گوش منجر می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌و‌گو با جام‌جم تاکید می‌کند: با افزایش سن به علت تغییرات پوستی و خشک‌تر شدن پوست و افزایش بیماری‌های مرتبط با آن، خارش گوش بیشتر می‌شود. در خانم‌ها نیز این عارضه با تغییرات هورمونی و حساس‌تر بودن از نظر روحی بیشتر دیده می‌شود. در کودکان نیز معمولا آلرژی‌های پوستی تنفسی، عفونت‌ها و ورود جسم خارجی عامل خارش است.

مجرای گوش خارجی کانالی به طول سه سانتی‌متر و با قطر حدود هشت تا 9 میلی‌متر با کمی خمیدگی است. این مجرا به طور طبیعی با ماده‌ای چرب به‌نام جرم یا واکس ترشح شده از طریق مجرای گوش پوشانده شده است که بتدریج با حرکت فک هنگام جویدن و تکلم خارج می‌شود. نکته مهم اینجاست که وجود جرم به میزان معمول در گوش طبیعی و برای سلامت لازم است؛ چراکه مانع رشد قارچ و باکتری و ورود اجرام خارجی به گوش شده و نیز از رسیدن رطوبت هنگام استحمام و شنا به پوست مجرا جلوگیری می‌کند. به همین دلیل متخصصان گوش و حلق و بینی همیشه بر پرهیز از خشک کردن و پاک کردن گوش تاکید می‌کنند. درواقع، خارش گوش نیز بر اثر خشک بودن و تحریک پوست مجرای خارجی گوش از سوی خود فرد ایجاد می‌شود.

با خارش گوش چه کنیم؟

به گفته دکتر خواجوی، تشخیص دقیق علت خارش گوش با معاینه از سوی پزشک مشخص می‌شود، ولی در صورتی که خارش همراه کم‌شنوایی‌، درد، پری گوش و ترشح باشد احتمال ابتلا به دیگر بیماری‌های گوش میانی و خارجی نیز مطرح می‌شود.

رئیس انجمن جراحان گوش و گلو و سر و گردن ایران می‌افزاید: رعایت نکردن بهداشت فردی و پوست ممکن است سبب خارش شود، اما توجه داشته باشید گوش، توانایی تمیز کردن خود را دارد و نیازی به تمیز کردن نیست. بر این اساس، هیچ وسیله‌ای را نباید برای خاراندن وارد گوش کرد. فقط در صورتی که خارش گوش همراه با کم‌شنوایی، سنگینی، ترشح یا خونریزی از گوش باشد حتما نیاز به معاینه تخصصی دارد. به بیان دیگر، وقتی درد در گوش احساس شود، خارش آن بیش از یک هفته ادامه پیدا کند، همراه با ترشح چرکی بدبو از گوش باشد یا ناحیه دور گوش قرمز شده باشد، باید به متخصص مراجعه کرد.

پیشگیری از خارش گوش

پیشگیری از بروز خارش گوش با رعایت بهداشت فردی، خشک نگهداشتن گوش پس از استحمام، خودداری از تماس گوش با مواد شیمیایی و محرک بخصوص مواد آرایشی و از همه مهم‌تر دستکاری نکردن گوش و استفاده نکردن از گوش پاک‌کن ممکن است.

دکتر خواجوی با بیان این مطلب می‌گوید: دستکاری گوش منجر به آن می‌شود که بتدریج پوست کانال گوش، نازک شده و ترشحات طبیعی چرب و نرم‌کننده مجرای گوش کاهش یابد و خارش آن افزایش پیدا کند و در نتیجه عفونت‌های مختلف به آن افزوده شود.

این متخصص گوش و حلق و بینی تاکید می‌کند: دستکاری گوش باعث تشدید خارش گوش می‌شود. پس باید از خاراندن گوش به کمک هر وسیله خارجی پرهیز کرد. در واقع، عامل خارش گوش فقط باید با انجام معاینه از سوی متخصص گوش و حلق و بینی مشخص شده و راه درمانی مناسب برای رفع آن تجویز ‌شود.

پونه شیرازی‌ / ‌گروه سلامت