جدال مغزهای متفکر

چیپ‌ست چیست؟

چیپ‌ست قطعه‌ای الکترونیکی است که پردازنده، پردازنده گرافیکی، انواع ورودی‌ها و خروجی‌ها و کنترلرها روی آن جمع شده‌ و تقریبا تمام امور پردازشی بر عهده آن است. این چیپ‌ست با حافظه RAM و حافظه ذخیره‌سازی گوشی و تبلت در ارتباط است و تمام اطلاعات برای پردازش از مسیر چیپ‌ست اصلی می‌گذرد. در واقع آن قسمت از گوشی که هنگام بازی و اجرای برنامه‌ها گرم‌تر از نقاط دیگر است، معمولا نشان‌دهنده محل قرارگیری چیپ‌ست است. هر چه اجزای به کار گرفته شده در چیپ‌ست قدرتمندتر باشد، سرعت انجام امور مختلف بالا می‌رود. سازندگان چیپ‌ست بر حسب نوع استفاده سعی می‌کنند مدل‌های مختلفی را بر اساس نوع کار و قیمت محصولات تولید و به بازار عرضه کنند. با ارائه نسل جدید چیپ‌ست‌ها، سازندگان آنها سعی می‌کنند در کنار افزایش قدرت پردازش، بهینه‌سازی توان مصرفی و افزایش عمر باتری را نیز مد نظر داشته باشند.

تیم ناشناخته اپل

اپل هیچ‌گاه اطلاعات زیادی درباره چیپ‌ست‌هایش بروز نمی‌دهد و هر زمان یک نمونه جدید معرفی می‌کند، می‌گوید از قبلی قوی‌تر است. با این حال می‌دانیم جدیدترین چیپ‌ست اپل که در تبلت iPad Air2 استفاده شده و با نام A8X شناخته می‌شود، یک پردازنده دو هسته‌ای دارد که شاید در مقایسه با رقبا چندان قدرتمند به نظر نرسد. اما باید بدانیم سخت‌افزار قدرتمند که بیشتر ما با تعداد هسته‌های زیاد و فرکانس بالا می‌شناسیم فقط یک سوی قضیه است. در طرف دیگر، بهینه و سازگار‌بودن نرم‌افزارها با پلتفرم سخت‌افزاری قرار دارد که اپل بخوبی از پس آن برآمده و نرم‌افزارهای مختلف روی پلتفرم سخت‌افزاری اپل بسادگی و بدون مشکل اجرا می‌شود. چیپ‌ست‌های جدید اپل (از گوشی iPhone 5S به بعد) از قابلیت پردازش 64 بیتی نیز بهره برده‌ است که تا حدودی دست اپل را برای انجام پردازش‌های پیچیده‌تر باز می‌گذارد و می‌تواند حجم بیشتری از حافظه را آدرس‌دهی کند.

امپراتوری سامسونگ

بسیاری از ما ممکن است سامسونگ را به‌عنوان سازنده گوشی یا لوازم خانگی بشناسیم، اما باید بگوییم این شرکت عریض و طویل تبحر خاصی در ساخت و تولید چیپ‌ست‌ها و ماژول‌های حافظه نیز دارد و جزو نام‌های مشهور این عرصه به شمار می‌آید. سامسونگ همواره سعی می‌کند برای محصولات رده بالای خود اقدامات ویژه‌ای انجام دهد که ارائه چیپ‌ست‌های خاص سری Exynos نیز از این دست اقدامات است. چیپ‌ست‌هایی که در برخی گوشی‌های رده بالای سامسونگ یافت می‌شود، چهار هسته با قدرت پردازش متوسط و چهار هسته با قدرت پردازش بالا دارد. زمانی که فشار کاری کم است، چهار هسته متوسط فعال است و به انجام امور می‌پردازد؛ با افزایش فشار کاری، چهار هسته قدرتمند وارد عمل شده و زمام امور را به دست می‌گیرد.

در اولین سری از این چیپ‌ست‌ها، نتیجه به توان مصرفی بالای گوشی و قدرت پردازشی نه چندان متفاوت در مقایسه با رقبا منتهی شد، اما حالا سامسونگ با بهینه‌سازی‌هایی که در این مدت انجام داده، سری‌های جدید چیپ‌ست‌ها کارایی بهتری دارد و شکل بهینه‌تری در مقایسه با رقبا به خود گرفته ‌است.

قلمرو کوالکام

کوالکام یکی از نام‌های بزرگ و مطرح در دنیای چیپ‌ست‌های موبایل و تبلت است. این شرکت چند سری از چیپ‌ست‌ها را برای رده‌های مختلف ابزارهای همراه (از ارزان‌قیمت تا میان‌قیمت و گران‌قیمت) تولید و با عنوان سری Snapdragon به تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند ارائه می‌‌کند. چیپ‌ست اسنپ‌دراگون 200ارزان‌ترین محصول این شرکت بوده و سری اسنپ‌دراگون 800 (که مدل‌های 805، 801 و 810 نیز در زیر مجموعه آن قرار دارد) در رده قدرتمند‌ترین چیپ‌ست‌های بازار قرار می‌گیرد. کوالکام در تولید این محصولات خود همواره سعی کرده تعادل را رعایت و از هر نظر مجموعه‌ای متناسب ارائه کند.

این سازنده بتازگی به تولید چیپ‌ست‌های 64 بیتی نیز پرداخته که البته هنوز در سطح گسترده روی گوشی‌های هوشمند مورد استفاده قرار نگرفته‌ است. چیپ‌ست اسنپ‌دراگون 800که بیش از یک سال از معرفی آن می‌گذرد، هنوز هم جزو یکی از بهترین‌ها به شمار می‌آید و دستگاه‌های مجهز به آن از قدرت پردازشی عالی برای اجرای انواع بازی‌های امروزی و برنامه‌های مختلف بهره‌مند است.

مدیاتک میانه‌رو

محصولات این شرکت در رده متوسط قرار دارد و شامل نمونه‌های دو هسته‌ای تا هشت‌هسته‌ای می‌شود. گول عبارت هشت هسته‌ای را نخورید، زیرا یک چیپ‌ست چهار هسته‌ای رده بالای کوالکام بسادگی می‌تواند هشت هسته‌ای‌های مدیاتک را پشت سر بگذارد.

محصولات مدیا‌تک معمولا در گوشی‌ها و تبلت‌های میان‌قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌عنوان یک محصول میان‌رده کارایی خوبی را به‌نمایش می‌گذارد.

اینتل تلاشگر

درست است که اینتل یکی از سردمداران سازنده ـ پردازنده در دنیای دسکتاپ و لپ‌تاپ است، اما در دنیای موبایل بسیار تلاش می‌کند خود را مطرح کند و هنوز هم نتوانسته آن طور که باید برند خود را به‌عنوان یک متخصص سازنده چیپ‌ست موبایل جا بیندازد. با آن‌که اکنون اینتل در دنیای موبایل نام مطرحی به شمار نمی‌آید، اما این شرکت برای حضور در این رده برنامه‌های فراوانی دارد. سال‌آینده خبرهای خوبی درباره این شرکت خواهیم شنید و باید منتظر شمار بیشتری از دستگاه‌های مجهز به چیپ‌ست اینتل باشیم. اینتل برای آن‌که بتواند حضور خود در این بازار را قطعی کند، با یکی از شرکت‌های بنام سازنده چیپ‌ست مذاکره گسترده‌ای کرده تا بتواند در زمانی کوتاه این بازار را تحت کنترل خود در آورده و در رده‌های مختلف قیمتی و کارایی حضور فعال
داشته باشد.

انویدیا برای گیمرها

شرکت انویدیا به اندازه کوالکام یا مدیاتک فعال نیست، اما سعی کرده با همین تعداد کم چیپ‌ست‌هایی که ارائه کرده، نیاز گیمرها را به شکل‌های مختلف برآورده کند.

چیپ‌ست‌های این شرکت با نام تگرا (Tegra) شناخته می‌شود و اولین سری از آنها چندان چنگی به دل نمی‌زند؛ زیرا مصرف باتری بالایی داشت. آخرین چیپ‌ست این شرکت که K1 نام دارد، بازی را بشدت مورد توجه قرار داده و سعی کرده در عین پشتیبانی از انواع فناوری‌های جدید و ارائه گرافیکی سطح بالا روی تبلت‌ها، توان مصرفی را نیز بهینه کند. تبلت جدید نکسوس گوگل که چندی پیش معرفی شد، یکی از معدود محصولاتی است که از این چیپ‌ست استفاده می‌کند.

راک‌چیپ پایین رده

از چیپ‌ست‌های راک‌چیپ که بیشتر روی تبلت‌ها استفاده می‌شود نباید انتظار کارایی بالایی داشته باشید. این سازنده بیشتر سفارش‌های مربوط به تبلت‌های ارزان‌قیمت و میان‌قیمت را انجام می‌دهد و بیشتر محصولات مجهز به چیپ‌ست مدیاتک با مشخصات مشابه، کارایی بهتری در مقایسه با محصولات مجهز به راک چیپ ارائه می‌‌کند. با این حال چندان نباید راک‌چیپ را دست کم گرفت. این شرکت همانی است که با اینتل وارد مذاکره شده و قرار است بزودی محصولات مختلف را با همکاری اینتل برای دستگاه‌های ارزان‌قیمت و میان‌قیمت ارائه کند. آینده برای راک‌چیپ روشن به نظر می‌رسد.

آل وینر گمنام

در مورد آل وینر (Allwinner) یک توصیه داریم و آن، دوری جستن از محصولات مجهز به آن است. این چیپ‌ست برای دستگاه‌های بسیار ضعیف طراحی شده، اما برخی سازندگان بخصوص تبلت‌های بی‌نام و نشان برای کاهش هزینه و ارائه یک محصول ارزان، سراغ این چیپ‌ست‌ها می‌روند و محصول نهایی بیشتر شبیه ابزار شکنجه است تا یک تبلت برای تسهیل امور و ورود به دنیای دیجیتال!

محصولات این شرکت بیشتر تک‌هسته‌ای و دوهسته‌ای است و به هیچ وجه پاسخگوی نرم‌افزارهای امروزی نخواهد بود.

بابک ولی‌زاده