داستان اینترنت از ابتدا تاکنون همیشه با دو مقوله سرعت و تقاضا همراه بوده و از آنجا که کاربر سیریناپذیر همیشه تقاضای سرعت بیشتری را دارد، این مساله به یکی از مهمترین دغدغههای اینترنت تبدیل شده است. بسیاری از آمارها نشان میدهد سرعت نسبت به گستردگی و اتصال کاربران بیشتر به اینترنت از اهمیت بیشتری برخوردار است.
از لاک پشت تا خرگوش
یک سازمان جهانی به نام سیسکو بتازگی اعلام کرده میزان مصرف اینترنت در جهان بیش از 30 اگزابایت در هر ماه است، یعنی فراتر از 30 میلیارد گیگابایت انتقال اطلاعات در هر ماه. چنین حجم عظیم اطلاعات نیاز امروز بشر به جابهجایی اطلاعات بوده و بدیهی است که با افزایش روزافزون اطلاعات به سرعتی بالاتر برای انتقال آن نیاز است. جالب است بدانید این سرعت سرسامآور که به نظر میرسد خیلی زود بیشتر هم میشود تا همین 30-20 سال پیش بیشتر شبیه یک فاجعه بود. صحبت از سالهای ابتدایی تولد اینترنت است که موسسه پروژههای تحقیقی پیشرفته توانست با سرعتی برابر با 50 کیلوبایت بر ثانیه دو رایانه را به هم متصل کند. این سرعت تا سال 1984 دست نخورده باقی ماند تا آن که سال 1986 به شش کیلوبایت افزایش یافت، اما موسسه NSFNET که توانسته بود این تحول شش کیلوبایتی را ایجاد کند، انگار راه حل را پیدا کرده بود، زیرا تا سال 1991 یک جهش بزرگ شکل داد و سرعت اتصال آنلاین را به 45 مگابایت بر ثانیه رساند.
موسسه NSFNET فقط چهار سال فرصت لازم داشت تا یک سال بعد از شکل گیری وب (www) سرعت اینترنت را به 145مگابایت در ثانیه برساند. در آن سالها اینترنت هنوز در اختیار دولتها بود و هنوز به خانهها راه پیدا نکرده بود تا آنکه سال 1993 نحوه اتصال اینترنت دایل آپ برای کاربران خانگی با سرعت 56 کیلوبایت بر ثانیه امکان پذیر شد.
این شروع عصر سرعت اینترنت بود تا به دغدغه اصلی کاربران تبدیل شود. سالها دایل آپ تنها راه اتصال به اینترنت از طریق خطهای تلفن بود تا آن که دو سیم مجزا برای اینترنت در کابلهای تلفن تعبیه شد. این تغییر زیرساختی باعث بهوجود آمدن نسل جدید اتصال اینترنت شد و نام باند را به خود گرفت. امروزه سرعت انتقال اطلاعات اینترنتی با کمک زیرساختهایی مانند کابلهای فیبر نوری و سرویسهای تلفن همراه ماهوارهای بهطور متوسط به یک گیگابایت در ثانیه رسیده و هیچ محدودیتی برای آن نمیتوان متصور شد. زیرساختهای فیزیکی اینترنت میتواند صد گیگابایت در هر ثانیه دادهها را به حرکت درآورد، حدود ده بار سریعتر از سرعت فعلی.
سرعت در دستان گوگل
هر جا صحبت از دهکده جهانی باشد، بعید است پای گوگل در میان نباشد. این غول بیشاخ و دم دنیای فناوری و اینترنت، با سرویسهای بیشمارش، کاربری مردم در فضای اینترنت را آسان کرده است، اما فعالیتهای گوگل به همینجا ختم نمیشود و فقط سرویسهای آنلاین در برنامه کاری این شرکت نیست. شرکت گوگل چند سال است که روی سرویسی با نام Fiber کار میکند. این سرویس مدعی است آینده سرعت اینترنت را تضمین میکند. گوگل ادعا کرده با این سرویس میتوانید در خانه خود از سرعت یک گیگابایت بر ثانیه استفاده کنید و پول کمتری نسبت به دیگر شرکتهای ارائهکننده خدمات اینترنتی بپردازید. این سرویس تاکنون در انگلستان و برخی از ایالات آمریکا فعال شده و بهصورت میانگین 8.3 سریع تر از سرعت اینترنت معمول انگلستان و 3.3 سریعتر از آمریکاست. جهانی کردن این سرویس، سالها به طول میانجامد و رساندن فیبر نوری به هر خانه به تحول بزرگی نیاز دارد که به نظر میرسد در همه جای جهان امکانپذیر نیست.
آینده سرعت اینترنت در ایران
اگر از اینترنت کشورهای حاشیه خلیج فارس و خاورمیانه استفاده کرده باشید، حتما از سرعت بالای آن در این کشورها تعجب کردهاید و با خود گفتهاید چنین اختلاف سرعتی، طبیعی به نظر میرسد اما برخلاف تصور غالب، ایران اولین کشور خاورمیانه است که به اینترنت متصل شد. تاریخ ورود ایران به اینترنت به سال 1370 برمیگردد و پس از آن عربستان با سه سال اختلاف دومین کشور خاورمیانه است که به دهکده جهانی وارد شده است. با وجود این سرعت اینترنت در ایران در مقایسه با دیگر کشورها چنگی به دل نمیزند. اکنون درگاههای ارتباطاتی ایران با شبکه جهانی اینترنت به هشت نقطه رسیده و قرار است تا انتهای امسال تعداد این درگاهها به 9 نقطه افزایش یابد.
ظرفیت هر یک از این درگاهها معادل 155 مگابایت است و اکنون ظرفیت پهنای باند در کشور تا ابتدای سال 92 به میزان 110 گیگابایت بوده، اما طبق برنامهها آینده سرعت اینترنت در ایران آنقدرها هم تاریک نیست و براساس تحولات شکل گرفته قرار است ظرفیت پهنای باند بینالملل در دو سال آینده تا ده برابر افزایش پیدا کند. اکنون رتبه ایران در زمینه فناوری اطلاعات در دنیا 110 و در منطقه 15 یا 16 است و با توجه به چشمانداز بیست ساله ایران باید تا سال 1404 به کشور اول یا دوم منطقه تبدیل شود؛ کاری بسیار دشوار که در صورت تحقق پیامدهای بسیار مهمی را همراه دارد.
کورس سرعت
رقابت در داشتن بیشترین سرعت اینترنت در جهان سالهاست کشورهای زیادی را به خود مشغول کرده است. جالب است بدانید کشور کرهجنوبی حدود ده سال است که در راس فهرست ده کشور دارای پرسرعتترین پهنای باند قرار دارد. کره جنوبی با سرعت متوسط پهنای باند13.8 مگابایت بر ثانیه در رتبه اول، هنگکنگ با سرعت10.3 مگابایت بر ثانیه در رتبه دوم و ژاپن با سرعت 8.9 مگابایت بر ثانیه در رتبه سوم قرار دارد تا آسیای شرقیها بتوانند گوی سبقت را از کشورهای پیشرفته اروپایی و آمریکایی بربایند. رتبههای بعدی این رقابت را سه کشور اروپایی از آن خود کردهاند. هلند با سرعت متوسط پهنای باند 8.5 مگابایت بر ثانیه صدرنشین اروپاست و در رتبه چهارم دنیا قرار دارد و جمهوری چک پس از آن با 7.4 مگابایت بر ثانیه و سوئیس با سرعت 7.3 مگابایت بر ثانیه در رتبه سوم اروپا ایستاده است. جالب است که کشور آمریکا به عنوان اولین کشور دارنده اینترنت در جهان با سرعت متوسط پهنای باند 5.8 مگابایت بر ثانیه رتبه 12 و انگلیس به عنوان دومین کشور ثبت شده در دهکده جهانی با سرعت متوسط 5 مگابایت بر ثانیه در رتبه 25 دنیا و 11 اروپا قرار دارند./ ضمیمه کلیک
آرش جهانگیری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد