فضای بحرانی و سرنوشت نامعلوم در حالی همچنان اوکراین را فراگرفته است که بسیاری از ناظران سیاسی تحریکات غرب را ریشه بحران های این کشور میدانند. حمایت های کشورهای غربی از آشوبهای خیابانی و استقبال آنها از سقوط دولت قانونی اوکراین گواهی بر این امر است. هر چند که محافل رسانهای و سیاسی غرب تلاش دارند تا تحولات اوکراین را پیروزی غرب عنوان کنند اما در لوای این تحولات یک اصل مهم نهفته است که بیانگر ماهیت واقعی نگاه غرب به صحنه جهانی است.
نخست آنکه دوگانگی رفتار غرب در قبال تحولات مشابه اوکراین یعنی تحولات بحرین و عربستان نشان داد که مواضع غرب نه از حقوق بشر و حق تعیین سرنوشت توسط ملتها بلکه صرفا برگرفته از منافع اروپا است بگونهای که هر زمان منافع این کشورها حکم نماید به حمایت از اعتراض های مردمی می پردازند و هر زمان که منافع آنها حکم ننماید راه سکوت در پیش گرفته و حتی اعتراض های مردمی را به تروریسم و ضدیت با امنیت جهانی تعبیر میکنند چنانکه در تحولات سه سال اخیر بحرین و عربستان همین رویه را اجرا کردهاند و حتی حاضر به محکوم سازی سرکوب مردم از سوی آل خلیفه و آل سعود نشدهاند.
نکته مهم دیگری که در تحولات اوکراین دیده میشود عدم پایبندی غرب به تعهدات خود است. روز جمعه یانوکوییچ رئیس جمهور اوکراین با طرحهای غرب برای مذاکره با مخالفان موافقت و حتی حاضر به تعدیل اختیارات ریاست جمهوری شد. هر چند که کشورهای غربی در فضای تبلیغاتی از این توافقات استقبال کردند اما در نهایت به تعهدات خود پایبند نبوده و همچنان به فضای بحرانی در اوکراین دامن زدند که نتیجه آن نیز دگرگونیهای ایجاد شده در ساختار سیاسی اوکراین بوده است.
رفتار غربیها نشان داد که آنها به تعهدات خود پایبند نمیباشند و ادعاهای دیپلماتیک آنها صرفاً سرپوش و ظاهر سازی برای نمایش چهرهای دموکراتیک از آنان است. غرب در اوکراین نشان داد که صرفا به دنبال منافع خود است و در این راه حتی تعهدات خود را نیز نقض خواهد کرد.
به عبارتی دیگر تحولات اوکراین را میتوان رسوایی برای غرب دانست که آشکار کننده چهره منافقانه و غیر قابل اعتماد بودن کشورهای غربی در عرصههای مختلف میباشد که حقانیت بیاعتمادی جهانی از جمله بیاعتمادی همه جانبه ملت ایران به کشورهای غربی را آشکارتر می سازد.
قاسم غفوری-جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد