آغاز یک بازی خطرناک

 رقابت برای کسب منابع قدرت، ویژه انسان نیست بلکه خصوصیت عمومی حیات حیوانی است، اما رقابت در جامعه متشکل از انسان‌ها، مشروط به قوانین است.

قانونگذاران اخلاقی و حقوقی برای متمایز کردن رقابت در اجتماع انسان‌ها از نسخه جنگلی رقابت به وضع حدود و موازینی پرداختند تا خشونت و هیجان اجتناب‌ناپذیر رقابت، مجال نیابد که به نحو لجام‌گسیخته موجب وحشت، ناامنی و اضطراب در اجتماع انسان‌ها شود.

معمولا این قوانین و موازین ناظر به حفظ حداقل‌های لوازم زیست اجتماعی هر انسان است. برای مثال هرچند انسانی که در رقابت اقتصادی بازنده می‌شود، می‌باید غرامت و ضرر اقتصادی این شکست را بپردازد، ولی اجتماع قانونمند از حفظ حداقل لوازم زندگی (مسکن، پوشاک، خوراک و آبرو) او حمایت می‌کند.

رقابت در عرصه ورزش حرفه‌ای، از جمله رقابت‌های پر سر و صدا و پر طرفدار اجتماعات انسان معاصر است.

این رقابت نیز چون دیگر رقابت‌ها، مشروط به حدود اخلاق و قانون است اما شور و هیجان شدید این عرصه رقابتی، میل به خروج از این حدود را بین طرفین این رقابت دوچندان می‌کند؛ به نحوی که حتی طرفین رقابت طمع می‌کنند تا از همین حدود اخلاقی و قانونی، به شیوه‌های غیراخلاقی، غیرقانونی یا ناجوانمردانه، برای ضربه زدن به یکدیگر و خارج کردن رقیب از دور رقابت استفاده کنند.

از جمله قوانین صحیحی که در عرصه رقابت‌های ورزشی کم و بیش به اجرا درمی‌آید، ممنوعیت استفاده از دخانیات از سوی ورزشکاران است.

این قانون بویژه با توجه به نقش الگوساز ورزشکاران برای قشر جوان جامعه، مثبت و مطلوب است، اما استفاده‌ای که اخیرا در برخی از رسانه‌های کشور از این قانون برای ضربه زدن به برخی ورزشکاران یا تیم‌‌های ورزشی صورت گرفته (انتشار تصاویر برخی بازیکنان در حال استعمال قلیان)، خود مصداق زیر پا گذاشتن حدود اخلاقی یا حتی قانونی است.

حفظ حریم خصوصی فرد در اماکن تفریحیِ قانونا مشروع، از حداقل حقوق یک انسان است. حفظ این حدود نیازمند نظارت قانونی ناظران ذی‌صلاح بر استراتژی رقبا در عرصه رقابت‌های ورزشی است و این ناظران نباید خود تحت تاثیر هیجان رقابت‌های ورزشی، در حفظ این حدود تسامح کنند.

سوء‌استفاده از قوانین برای خارج کردن رقبا از عرصه رقابت در طولانی‌مدت به اضطراب و حتی ترس و وحشت عمومی در فضاهای نیمه‌خصوصی و حتی کاملا خصوصی منجر خواهد شد، زیرا تاریخ به همه جوامع ثابت کرده که بازی قانون‌شکنی انتها و مرزی ندارد و به‌رسمیت شناختن شکستن حریم خصوصی افراد، ولو در حد بسیار سطحی و کوچک، آغاز یک بازی خطرناک است؛ بازی‌ای که طرفین را به پرده‌برداری از خصوصی‌ترین حریم‌های رقیب حریص می‌کند.

حسین شقاقی - گروه اندیشه