فصلی برای همه قدیمی‌ها

بعداز اعلام نام برنامه با اشاره دست وکیلی، آل‌عباس پرنشاط‌تر از همیشه می‌گوید: «خودشو تا پشت پنجره رسوند به آسمون نگاه کرد و نفس عمیقی کشید و بعد در صفحه آبی آسمان خوند بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. مادرجونا! آقا‌بزرگا! بی‌بی‌های مهربون‌تر از بارون سلام. چه خبر از گذر ایام و زندگی؟ الهی که دلتون به آفتاب مهربانی خدا خوش باشه و امروز هم تا پایان برنامه همراه ما باشین.» بعد از شنیدن یک موسیقی قشنگ آل‌عباس موضوع برنامه را اعلام می‌کند: «زندگی با جوون‌ترها، عروس خانوم‌ها و آقا دامادها، پسرها و دخترهایی که حالا دیگه بابا و مامان شدن. زندگی در کنار نوه‌ها شایدم نتیجه ها به نظر شما چطور زندگی‌ای یه؟ شما هم در کنار بچه‌ها و نوه‌هاتون زندگی می‌کنین؟ امروز ما در برنامه فصلی برای همه، در این مورد با هم حرف می‌زنیم.»

***

در بخش بعدی برنامه «فصلی برای همه»، صبادخت همتی، گزارشگر برنامه با لحنی صمیمی گفت‌وگوی خودش را با فاطمه احمدی، سالمند مهربانی که رفتار خوبی با عروسش دارد، شروع می‌کند.

وقتی همتی متوجه می‌شود او 70 سالش است، می‌گوید: اصلا به صدای شما نمی‌خورد که این سن و سال را داشته باشین و همتی متوجه می‌شود، سالمند قصه ما می‌گوید: به مدت 15 سال است با عروسم زندگی می‌کنیم. از خوبی این نوع گزارش‌ها ارتباط صمیمی و لحن خوب گزارشگر برنامه با مصاحبه شونده است که به دل می‌نشیند و آدمی را به فکر فرو می‌برد که گذشت بهترین روش زندگی است و باید کمتر به دنبال بهانه گشت و بهانه‌جویی کرد.

***

از فاطمه آل‌عباس که خانواده‌ها با صدای گرم او چندی است انس گرفته‌اند، می‌پرسم با چه لحنی برای سالمندانمان، کسانی که عمری را گذرانده‌اند تا به این مرحله از زندگی رسیده‌اند، فصلی برای همه را اجرا می‌کنید؟ در جوابم می‌گوید: به نظر خودم فصلی برای همه، یکی از کارهای متفاوتی است که من در این سال‌ها انجام داده‌ام، چون صحبت کردن با بزرگ‌ترها و سالمندان، ادبیاتی خاص می‌خواهد. موضوعی که من سعی کرده‌ام رعایت بکنم حفظ حرمت است. در زندگی همیشه به ما گفته شده، وقتی جلوی بزرگ‌ترها صحبت می‌کنیم، لحنمان باید فرق کند و این سرمشق من در گفت‌وگوی برنامه فصلی برای همه است. البته آنقدر رسمی با آنها صحبت نمی‌کنم که بین‌مان فاصله‌ای ایجاد شود و آنها احساس کنند به یک نسل دیگر تعلق دارند و تو درکی از شرایط آنها نداری.

آل‌عباس با اشاره به این‌که یکی از شنونده‌ها مادر خودش است، ادامه می‌دهد: مادر سال‌ها زحمت کشیده و حالا وقت آن است که دسترنج خودش را ببیند. او توقع احترام، توجه و رسیدگی دارد و برای همین سعی می‌کنم در عین حفظ حرمت، بسیار صمیمی باشم.

***

در فرصتی که پیش می‌آید به سراغ گلریز وکیلی می‌روم. او می‌گوید: ما با این برنامه قصد داریم به بزرگ‌ترهای خود بگوییم شما را فراموش نکرده‌ایم و واقعا دوستتان داریم. امیدوارم این برنامه بتواند به هدفش برسد. گلریز درخصوص بخش‌های مختلف می‌افزاید: گزارش از یک سالمند موفق و صحبت‌های روان‌شناس از قسمت‌های این برنامه است. همچنین بخشی را طراحی کرده‌ایم که در آن، هر بار به یک جا سر می‌زنیم. به میان خانواده‌های اهالی باغ سالمندان می‌رویم و با نیازهایشان آشنا می‌شویم. دوست داریم بدانیم سالمندان دوست دارند در برنامه چه چیزهایی بشنوند. در بخش سلامت سالمندان، متخصص طب سالمندان نکات مهمی برای سلامت سالمندان می‌گوید.

در ادامه از سمانه حیدرزاده، آیتم‌ساز برنامه می‌خواهم درباره کارش صحبت کند که می‌گوید: ما در برنامه‌های دیگر سعی می‌کنیم با کل خانواده صحبت کنیم، ولی در برنامه فصلی برای همه، سوژه اصلی ما سالمندان است. به‌طور مثال من هفته گذشته خانم سالمندی را پیدا کردم که هزینه مراسم سال همسرش را وقف مدرسه‌سازی کرده بود.

حیدرزاده ادامه می‌دهد: برای ساختن بخش‌های این برنامه باید بیشتر جستجو کنی. برای من این فرصت خیلی خوبی است. شاید گاهی از مصاحبت با جوان‌ها احساس بی‌حوصلگی و خستگی کنم، اما با شنیدن صحبت‌های سالمندان موفق، از آنها درس می‌گیرم. از بچگی به ما یاد داده‌اند دعای بزرگ‌ترها گره از کارت باز می‌کند، وقتی با اینها صحبت می‌کنم فکر می‌کنم دعای خیر آنها شامل حال من هم می‌شود.

اما گفت‌وگو با سالمندان چه ویژگی‌هایی دارد؟ حیدرزاده می‌گوید: صحبت با سالمندان با بقیه افراد متفاوت‌ است. باید بدانی چه ساعتی زنگ می‌زنی که سر حال باشند. وقتی می‌گویند تماس بگیر، باید همان موقع تماس بگیری و طوری صحبت کنی که به شوق بیایند.

***

در بخش پایانی برنامه امروز، وکیلی موسیقی مناسبی پخش می کند و آل‌عباس گفت‌وگوی خود را با دکتر حسین اعرابی، دکترای روان‌شناسی بالینی و پژوهشگر مسائل سالمندان آغاز می‌کند. موضوع مورد گفت‌وگو این‌طوراز زبان آل‌عباس بیان می‌شود: «با توجه به زندگی امروزه و خانه‌های شصت هفتاد متری، چگونه باید سالمند در جمع خانواده زندگی کند که هم افراد جوان راحت زندگی کنند و هم سالمندان بتوانند در کمال تفاهم و صمیمیت یک زندگی مستقل برای خودشان داشته باشند؟! که دکتر اعرابی می‌گوید: مساله زندگی مستقل و محترمانه و توام با حفاظت و مراقبت از سالمندان در نهاد خانواده اگرچه ممکن است هزینه‌هایی برای خانواده یا سازمان‌های مسئول ایجاد بکند، ولی از نفعی که برای کل جامعه دارد، هرگز نباید گذشت. راه‌حلی که دنیا برای این قضیه پیش‌بینی کرده، زندگی و زیست سالمندان در کنار نهاد خانواده است.»

***

بازخورد برنامه فصلی برای همه از نظر دست‌اندرکاران برنامه، جالب توجه است. فاطمه آل‌عباس در این زمینه می‌گوید: وقتی به گروه خانواده می‌روم و پیامک‌های فصلی برای همه را می‌بینم خیلی خوشحال می‌شوم. پیامک‌هایی پر از انرژی از مخاطبان به دستم می‌رسد و احساس می‌کنم کمی توانسته‌ام به هدفم نزدیک شوم. او با یاد‌آوری خاطره‌ای از برنامه می‌گوید: چند روز پیش، ما در برنامه جشن تولد سالمندان را ضبط می‌کردیم و واقعا احساس می‌کردم با تمام وجود دارم برنامه را ضبط می‌کنم. به آنها می‌گفتم تو را به خدا به سن شناسنامه دقت نکنید، سن دلتان مهم است.

تنظیم موج

فصلی برای همه برنامه‌ای از گروه خانواده رادیو ایران است که با موضوع سالمندان، یکشنبه‌های هر هفته از ساعت 16 و 30 دقیقه روی آنتن این شبکه رادیویی می‌رود.

غزاله باران