در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
به همین دلیل هم بسیاری از پدر و مادرها نگران سلامت چشم و بینایی فرزندانشان میشوند و دائم به نشانههایی فکر میکنند که به کمک آن میتوان اختلالات چشمی را در آن دوران تشخیص داد.
البته بعضیها هم تصور میکنند تا زمانی که فرزندشان به مدرسه نرود و مشغول درس خواندن نشود، به معاینات چشم نیازی نخواهد داشت. در صورتی که دکتر مهدی توکلی، چنین باوری را صحیح نمیداند و در گفتوگو با جامجم در این زمینه یادآور میشود: 5 تا 10 درصد کودکانی که در سنین قبل از دبستان هستند و 25 درصد کودکانی که به مدرسه میروند، به نوعی با مشکلات چشمی مواجهند و از آن رنج میبرند. این فلوشیپ جراحی پلاستیک چشم و استرابیسم، توجه به این نکته را ضروری میداند و خاطرنشان میکند: برخی از این مشکلات، در صورت تشخیص و درمان دیرهنگام، میتواند به بروز عوارض غیرقابل جبران در دستگاه بینایی کودک منجر شود و به همین دلیل معاینه و بررسی سلامت چشمها در زمان مناسب اهمیت ویژهای دارد.
اولین معاینه چشم در زمان تولد
اولین معاینه چشم در زمان تولد و هنگامی که نوزاد به دنیا میآید، در بیمارستان یا زایشگاه از سوی پزشک کودکان یا پرستار آموزشدیده و به صورت سرپایی انجام میشود. دکتر توکلی با بیان این مطلب یادآور میشود: این معاینه فقط برای تشخیص موارد سادهای مانند ترشحات چرکی چشم است که به دنبال عفونتهای مادرزادی ایجاد خواهد شد یا تشخیص بعضی از انواع آب مروارید مادرزادی که با دستگاه افتالموسکوپ مشخص میشود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی میافزاید: پس از معاینه هنگام تولد، به توصیه انجمن بینایی سنجی آمریکا برای کودکانی که رفتارهای بینایی طبیعی داشته و از نظر خانوادگی هم سابقه مشکل چشمی ندارند، اولین معاینه کامل چشمی باید در شش ماهگی انجام شود. معاینه دوم در سه سالگی و معاینه سوم هم قبل از ورود به مدرسه انجام خواهد شد.
زمانی که بچهها به مدرسه میروند و مشغول درس و تحصیل میشوند، در صورتی که از عینک استفاده نکنند، معاینه هر دو سالیکبار تکرار خواهد شد. این چشم پزشک با اشاره به این موضوع، چنین ادامه میدهد: کودکانی که عینک میزنند نیز حداقل سالی یکبار باید این معاینات را تکرار کنند. البته توصیههای فوق یک دستورالعمل کلی است و درباره هر فرد خاص ممکن است برنامه معاینات چشم براساس نظر پزشک در فواصل زمانی کوتاهتر یا بلندتر تکرار شود.
وی میگوید: این معاینات دورهای از سوی یک چشمپزشک یا بیناییسنج مجرب قابل انجام است و معمولا در هر معاینه، مواردی از قبیل ضعف دید در فواصل دور و نزدیک که درباره بچههای کمسن و سال با روشهای مخصوصی انجام میشود، وضع دید دو چشمی، حرکات کره چشم، تعیین وجود عیوب انکساری و نیاز به عینک و معاینه قسمتهای قدامی و خلفی کره چشم با ابزارهای تخصصی انجام خواهد شد.
این نشانهها را جدی بگیرید
خیلی از پدر و مادرها به دنبال نشانههایی هستند که به کمک آنها بتوانند مشکلات چشمی فرزندشان را بموقع تشخیص دهند و با توجه به اینکه بچهها نمیتوانند درباره مشکلاتشان صحبت کنند، ممکن است این موضوع موجب نگرانی والدین شود.
دکتر توکلی با اشاره به اینکه در چند ماه اول عمر، قدرت بینایی نوزاد تکامل نیافته است، میگوید: در این سنین کودک به مواردی همچون چهره والدین، تصاویر سیاه و سفید، تصاویری با رنگهای تند و بخصوص متحرک واکنش نشان میدهد و آنها را تعقیب میکند. البته پیچشها یا انحرافهای چشمی گذرا و گاهی تا پنجماهگی ممکن است مشاهده شود، ولی در اکثر موارد جای هیچگونه نگرانی نیست.با این حال، مواردی هم هست که در صورت وجود یا مشاهده و تشخیص از سوی والدین حتما باید با چشمپزشک در میان گذاشته شود که به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه، سابقه تولد زودرس یا نارسی نوزاد، وجود و سابقه هرگونه مشکل مادرزادی چشمی در اقوام درجه یک یعنی پدر، مادر، برادر و خواهر مانند مشکلاتی از قبیل تنبلی چشم، انحراف، استفاده از عینک در دوران کودکی، آب مروارید مادرزادی و... ازجمله این موارد است.این چشمپزشک میافزاید: عقبماندگی رشد، بیتوجهی شیرخوار به چهرههای آشنا و اشیا یا اسباببازیهایی که با رنگ و صدا توجه کودک را جلب میکند، مالش مکرر چشمها، انحراف، حرکات غیرطبیعی و لرزش چشم، پلک زدن مکرر، تحمل کم نسبت به نور، ترشح چرکی از چشمها، اشک ریزش بدون علت، قرمزی چشم، عدم تقارن رنگ چشمها، اختلاف اندازه مردمکها و دیدن هاله سفید در داخل مردمک چشم نیز از دیگر مواردی است که به مراجعه و مشورت با چشمپزشک نیاز دارد.
بیماریهای شایع چشمی در دوران کودکی
خیلیها به اشتباه تصور میکنند بچهها از نظر چشمی با هیچ مشکلی روبهرو نخواهند شد و در نتیجه منتظر بروز بیماری چشمی خاصی هم در این سنین نیستند. در صورتی که دکتر توکلی به بعضی از بیماریهای شایع چشم در سنین شیرخواری و کودکی اشاره میکند و میگوید: عیوب انکساری، تنبلی چشم، انحراف چشم، عفونتها و حساسیتهای چشمی و انسداد مجرای اشکی ازجمله بیماریهای شایعی است که در دوران شیرخوارگی و کودکی میتواند نمایان شود.
علاوه بر اینها، به گفته این چشمپزشک، بیماریهای دیگری هم هست که شیوع کمتری دارد، اما نیازمند توجه ویژه و درمان فوری است. بیماریهایی مانند آب مروارید مادرزادی، آب سیاه مادرزادی و تومورهای داخل چشمی مانند رتینوبلاستوم از جمله این موارد است.به گفته وی، تقریبا تمام این بیماریها، در معاینات دورهای چشم قابل تشخیص است و همین موضوع لزوم مراجعه به چشمپزشک را در زمان مناسب نشان میدهد.
دکتر توکلی ضمن بیان اینکه رتینوپاتی نوزادان زودرس یکی از مشکلات مهم در زمینه چشم پزشکی کودکان است، خاطرنشان میکند: این بیماری در نوزادانی که هنگام تولد با وزن کمتر از 2000 گرم و یا سن جنینی کمتر از 30 هفته به دنیا میآیند، ایجاد میشود و به بروز مشکلاتی در شبکیه آنها منجر خواهد شد که در صورت تشخیص و درمان دیرهنگام نیز عوارض شدیدی شامل کمبینایی و حتی نابینایی به جای خواهد گذاشت. بر همین اساس نوزادانی که در معرض خطر هستند، حتما باید از سوی چشمپزشکی مجرب در این زمینه معاینه شوند.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد