نگاهی به برخی‌ سنت‌های شب یلدا در نقاط مختلف ایران

یلدا؛ تکامل سنت ایرانی

در بسیاری از نقاط ایران در شب یلدا همچون دیگر مراسم ملی و مذهبی برای نو عروس‌ها هدیه می‌فرستند، اما این سنت در میان شمالی‌ها، آذربایجانی‌ها و قزوینی‌ها بسیار پررنگ‌تر است. این هدایا بیشتر در خونچه‌هایی تزئین‌شده به خانه تازه عروس فرستاده می‌شود. آذربایجانی‌ها در میان هدایای خود حتما هندوانه‌ای تزئین‌شده با شال قرمزی به دورش می‌گذارند، در حالی که مردم خطه شمال رسم دارند یک ماهی سفید بزرگ با تزئین سبزیجات را همراه هدایا بفرستند. چرا که معتقدند باعث خیر و برکت و فراوانی روزی زوج جدید و همچنین سلامت و باروری نوعروس می‌شود.
کد خبر: ۶۲۷۰۶۳

قزوینی‌ها به این هدیه «خونچه چله» می‌گویند و آن را از سوی داماد به عنوان هدیه زمستانی برای عروس می‌فرستند. قزوینی‌ها با خونچه چله عروس، پارچه، جواهر، کله قند و هفت نوع میوه می‌فرستند.

شب چراغانی خراسانی‌ها

جالب است بدانید در خراسان از گذشته‌های دور تاکنون هرگز به این جشن ، جشن یلدا گفته نمی‌شود، بلکه خراسانی‌ها همواره این جشن را به نام‌های «شبچله» یا «چله‌نشینی» می‌خوانند. مهم‌ترین مراسم خراسانی‌ها در شبچله، «شب چراغ» یا «شب چراغانی» است. این است که در گذشته دیدو بازدید زیاد بود. مردم در نبود برق برای رفتن به خانه اقوام فانوس به دست می‌گرفتند و همه جا از زیادی چراغ ها ، روشن می شد و در واقع به سبب تردد زیاد مردم چراغ ‌به‌دست در شب یلدا، به شب‌ چراغ معروف  شده است.

 

فال‌ سوزن همدانی‌ها

همدانی‌ها در شب یلدا فالی به نام «فال سوزن» می‌گیرند همه دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر می‌خواند. در کنار پیرزن، دختر بچه‌ای پارچه‌ای قیچی نخورده و آب نخورده به دست می‌گیرد و با هر بار شعرخوانی به‌آن سوزنی می‌زند. مهمانان بر اساس ترتیب نشستن هر شعر را فال خود می‌گیرند و تعبیر می‌کنند.

 

طبق خوراکی برای نوعروسان

در گیلان رسم است در شب یلدا خوردنی‌ای به نام «آوکونوس» را در کنار دیگر خوراکی‌های این شب بگذارند. مراحل تهیه آوکونوس از اوایل فصل پاییز در خانه هر گیلانی آغاز می‌شود. به این ترتیب که ازگیل خام را در خمره‌ای ریخته، رویش را پر از آب کرده و کمی نمک نیز به آن می‌افزایند. سپس در خمره را محکم بسته و آن را در داخل اتاقی گرم قرار می‌دهند. ازگیل‌های سفت و خام تا شب یلدا پخته، آبدار و خوشمزه می‌شود. گیلانی‌ها معمولا آوکونوس را با گلپر و نمک می‌خورند. خانواده‌هایی که در همان سال پسرشان را داماد یا نامزد کرده‌اند، در طبقی که برای خانواده نوعروس می‌فرستند، آوکونوس را نیز می‌گذارند.

 

شب انتظار قارون

کرمانی‌ها در شب یلدا علاوه بر مراسمی که در سایر نقاط ایران برگزار می‌شود، رسم جالب و متفاوتی دارند. کرمانی‌ها در طول شب یلدا تا سحرگاه به انتظار قارون افسانه‌ای می‌نشینند. قارون در افسانه‌ها پیرمرد متمولی است که ثروتش قابل شمارش نیست. در افسانه‌های محلی کرمان این گونه گفته شده که قارون در شب یلدا در لباس مبدل هیزم شکن به خانواده‌های فقیر سر زده و به آنها تکه‌های چوب هدیه می‌دهد. در این افسانه‌ها تکه‌های چوب با طلوع خورشید به طلا تبدیل شده و سبب ثروت و برکت خانواده‌های فقیر می‌شود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها