حواست را جایی پرت نکن

همین دیروز بود که با مادر و خواهرم به دیدنش رفته بودیم و او که زنی با سلیقه است برایمان کیک خانگی درست کرده بود و همین‌طور که داشت از دستور پخت این کیک خوشمزه سخن می‌گفت، چای می‌ریخت و وقتی خم شد چای تعارف کند در مرحله افزودن شکر به زرده تخم‌مرغ متوقف شد و بعد که به او گفتیم بعدش چه کار می‌کنیم؟ با تعجب پرسید چه چیزی را چه کار می‌کنیم؟

او کلا فراموش کرده بود که در مورد کیک حرف می‌زد.

آیا واقعا چای حواس سیما خانم را پرت کرده بود؟ سن زیاد باعث این حواس‌پرتی‌ها می‌شود یا همه این چیزها دلایل دیگری دارد که باید اول به آنها توجه کرد؟

فشار روانی و نداشتن تمرکز

یکی از دلایل نداشتن تمرکز و حواس‌پرتی، فشار روانی است که در یک مقطع زمانی تحمل می‌کنیم.

سهیلا، بانوی بیوه شصت‌وچهار ساله‌ای که به تنهایی زندگی می‌کند بعد از فوت همسرش حواس‌پرت شده بود.

محمد پنجاه‌وپنج ساله، نظامی بازنشسته‌ای است که وقتی بازنشسته شد دچار این مشکل بود، ولی کم‌کم توانست با نظم و ترتیبی که به آن عادت داشت، بر خود مسلط شود.

مجید بعد از مهاجرت دو فرزندش به استرالیا دچار این اختلال شد. او که پنجاه‌‌وهشت ساله است با ادامه تحصیل و پر کردن وقت خود توانست به قول خودش هوش و حواسش را به دست آورد.

ملیحه سالک، کارشناس سلامت سالمندان اعتقاد دارد انجام تمرینات خود آرام‌سازی، راهکاری مناسب برای مقابله با فشارهایی است که انسان را دچار فقدان تمرکز می‌کند.

مشغول‌شدن به انجام کاری که دوست داریم مثل نگاه کردن به تلویزیون، کتاب‌خواندن، باغبانی‌کردن، صحبت‌کردن با دوستان و اقوام، دیدن دوستان و آشنایان،خارج شدن از خانه برای مدت کوتاه یا قدم‌زدن در پارک و ورزش‌کردن ما را از افکار مزاحمی که باعث تشویش ما می‌شود دور می‌کند.

با حواس‌ پرت شده چه کنیم؟

تمرکز حواس، حالتی ذهنی و روانی است که در آن تمام قوای حسی، روانی و فکری انسان روی موضوع خاصی متمرکز می‏شود و تضمین‌کننده امر یادگیری و انجام دادن صحیح کارها و رهایی از خطرات احتمالی است، اما حواس پرتی درست نقطه مقابل این حالت است.

دلایل ناخواسته‌ای وجود دارد که ذهن ما را به جایی دورتر از آنچه می‌خواهیم می‌فرستد. مثلا اسم شخصی را که از او نفرت دارید به سختی به خاطر می‌آورید و در انجام کارهای سخت برایتان وقفه ذهنی ایجاد می‌شود.

افکار منفی،نبود اعتماد به نفس و خیالبافی‏های منفی‏گرایانه نیز موجب حواس پرتی می‏شود.

گاه بعضی از حوادث و اتفاقات، فضای روانی فرد را دچار اختلال می‏کند.

حتی گوناگونی فعالیت‏های فرد ـ بخصوص اگر در توان او نباشد ـ باعث نبود تمرکز حواس می‏شود.

اگر شما بانوی سالمندی هستید که علاوه بر همسرتان از سه نوه قد و نیم قد هم نگهداری می‌کنید و استراحت کافی هم ندارید ممکن است حواس پرتی به سراغتان بیاید.

در ابتدای هر هفته یا هر ماه و قبل از هر چیز برای تمام فعالیت‏های خود برنامه‏ریزی کنید. ملاقات‌ها، زمان‌های ویزیت و برنامه نگهداری از نوه‌های خود و روزهایی را که احتیاج به استراحت یا تفریح دارید، مشخص کنید و از فرزندان‌تان بخواهید برای زمان‌هایی که به شما نیاز دارند وقتشان را طوری تنظیم کنند که به برنامه‌های شما نیز لطمه نخورد.

اگر اختیار زمان را از کف داده‌اید و گاه می‌نشینید و ساعت‌ها فکر می‌کنید و هیچ طرحی برای گذران روز ندارید، همین حالا بنشینید و اوقات شبانه‏روز را در یک جدول زمان‏بندی‌شده ـ از هنگام بیداری تا موقع خواب ـ یادداشت و برای هر کاری، زمان خاص و مناسب معین کنید.

هر کاری را که دوست دارید، انجام دهید، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید و بگذارید احساس روزمر‌گی در وجودتان از بین برود.

زمانی را برای آموختن و مطالعه، زمانی برای ورزش، اوقاتی را برای تماس یا ملاقات دوستان و زمانی را برای خرید و قدم زدن و هر کار دیگری را که دوست دارید در نظر بگیرید.

حتی زمان معینی را در طول روز، برای اندیشیدن درباره موضوعات مختلف با تخیلات و افکار مزاحم، اختصاص دهید. پس برای هر کار و فعالیتی زمانی را مشخص کنید و در آن زمان به هیچ امری غیر از آن موضوع نپردازید.

در صورتی که موضوع یا موضوعات خاص و محدودی، زمانی را باعث حواس پرتی شما می‏شود، به دنبال راه‌حل مناسب آن باشید. مثلا اگر صدای ممتد حمل و نقل ​ خیابان حواس شما را پرت می‌کند، می‌توانید از شیشه‌های دوجداره پنجره یا گوشگیرهای مخصوص استفاده کنید. به هر حال هر چیزی راه حلی دارد. تمرین و تلقین کنید که می‌توانید​ بر ذهن خود با افکار منفی فشار وارد نکنید تا حواستان متمرکز شود.

ماندانا ملاعلی