پاییز؛بهار کلاس اولی‌ها

کودک را با مدرسه آشنا کنید

مهدیار هم کودک هفت ساله‌ای است که امسال کلاس اولی می‌شود. او که سال گذشته پیش‌دبستانی را گذرانده است​ آمادگی بهتری برای ورود به مدرسه دارد و تصورش چیزی شبیه همان کلاس‌های پیش‌دبستانی است، اما برای بچه‌هایی که تجربه پیش دبستانی​ نداشته‌اند اوضاع کمی فرق می‌کند. بسیاری از والدین برای کودکانشان می‌گویند مدرسه جایی است که به آنها خیلی خوش می‌گذرد. کلی دوست و همبازی پیدا می‌کنند و یک معلم مهربان خواهند داشت که همیشه مراقب آنهاست. یادتان باشد وقتی مدرسه را جایی شبیه مهدکودک یا شهربازی توصیف می‌کنید، خیلی زود کودک با واقعیت دیگری مواجه می‌شود و​ بعید نیست​ از مدرسه دلزده شود.

پس به جای تعریف‌های غیرواقعی به او تصویری درست از مدرسه نشان دهید. بگویید قرار است هر روز در ساعتی مشخص از خواب بیدار شود، تا ظهر یا بعدازظهر نزد معلم و همشاگردی‌هایش باشد، در ساعات زنگ تفریح کمی بازی کند و در پایان هر نیمسال درس‌هایی را که یاد گرفته است، امتحان دهد. همچنین به او گوشزد کرد اگر در روز اول برخی​ همکلاسی‌هایش گریه کردند نباید تعجب کند یا دچار اضطراب شود. خلاصه این که کودک باید بداند، مدرسه چگونه مکانی است و انتظاراتش را با واقعیت منطبق کند.

زمانی که کودک را برای ثبت نام می‌برید، از مدیر مدرسه اجازه بگیرید و مدرسه را به او نشان دهید. کلاس​ها، دفتر استراحت معلم‌ها در ساعت تفریح، بوفه مدرسه و سرویس‌های بهداشتی را به او نشان دهید. این کار علاوه بر آشنایی کودک با مدرسه، سبب کم‌شدن اضطراب او می‌شود.

به او مسئولیت‌پذیری و نظم​ بیاموزید

لطفا از همین روزهای اول مدرسه به کودک آموزش دهید ​خودش وسایل مدرسه‌اش را جمع کند. ممکن است گاهی لوازم‌التحریر یا کتاب و دفترش را در خانه جا بگذارد و مجبور شود از همکلاسی‌هایش کمک بگیرد، اما همین تجربه به او یاد می‌دهد هنگام جمع کردن​ کیفش دقت بیشتری داشته باشد. علاوه بر این که مراقب میزان خواب شبانه او هستید (کودکان باید حداقل هشت ساعت خواب شبانه داشته باشند)، کم‌کم به او یاد دهید صبح‌ها خودش بیدار شود. برای این که به او کمک کرده باشید علاوه بر کتاب و دفتر، نام او را روی سایر لوازمش​ از قبیل مداد، پاک‌کن، تراش و... بنویسید و هر روز وقتی از مدرسه به خانه آمد لوازمش را چک کنید. اگر چیزی اضافه‌تر از لوازم خودش دارد، به او بگویید​ آن را به کلاس ببرد و سعی کند صاحبش را پیدا کند. مراقب باشید هرگز به خاطر این عمل با او دعوا نکنید یا در حین عصبانیت به او نسبت ناروایی نزنید.

بر انجام تکالیف کودک نظارت کنید

احمدرضا امسال به کلاس سوم دبستان می‌رود. مادرش می‌گوید: «وقتی کلاس اول بود همیشه مشق‌هایش را دیروقت می‌نوشت یا این که به‌دلیل شیطنت‌های زیادش قبل از نوشتن تکالیف خوابش می‌برد، صبح که قرار بود به مدرسه برود آنقدر گریه می‌کرد که خودم مشق‌هایش را با خطی کودکانه می‌نوشتم، اینقدر این کار را ادامه دادم که الان خطم کودکانه شده است و بدتر از آن، این که این عادت بد هنوز از سر پسرم نیفتاده است!» ممکن است تحمل گریه‌های کودک یا ترس او از تنبیه معلم شما را مجاب کند که در نوشتن مشق‌ها به او کمک کنید، اما مراقب باشید ​​ فقط کمک کنید نه این که خودتان مداد به دست بگیرید و مشق‌هایش را بنویسید! ممکن است در روزهای اول کودک با روندی آهسته تکالیفش را انجام دهد و بدخط بنویسد یا مدام بنویسد و پاک کند. این نوشتن و پاک‌کردن‌ها سبب می‌شود عضلات دست او قوی‌تر شو​د پس حتی اگر تکالیفش ناتمام مانده است در نوشتن آن دخالت نکنید. یادتان باشد هرگاه کودک به‌علت انجام ندادن تکالیفش مواخذه شود، خودش یاد می‌گیرد ​ باید تکالیفش را انجام دهد، اما وقتی شما برایش این کار را انجام می‌دهید همیشه از شما توقع کمک خواهد داشت.

هرگز او را مقایسه نکنید

از مقایسه کردن کودکتان با سایر همکلاسی‌ها یا هم‌سن و سال‌هایش جدا بپرهیزید. شما باید به او کمک کنید استعدادهای خودش را بشناسد نه این که در تلاش و تکاپو باشد تا خودش را شبیه دیگران کند. هیچ گاه از کودک نپرسید خانم معلم به فلان دوستت چه گفت یا نمره او چند شد.

کاردستی او بهتر بود یا تو​ و... شاید این مقایسه‌ها کودک را مجبور به رقابت و تلاش بیشتر کند، اما آسیبش بیش از چیزی است که فکر می‌کنید. کودکان با مقایسه شدن، اعتماد به نفسشان را از دست می‌دهند، دچار خودکم‌بینی می‌شوند و اگر در این رقابت‌ها عقب بمانند، حسود می‌شوند.

به حرف‌های او خوب گوش کنید

معمولا کودکان در مسیر برگشت از مدرسه اتفاقاتی که از صبح برایشان افتاده است با آب و تاب برای والدین بویژه مادران​ تعریف می‌کنند، پس سعی کنید شنوندگان فعالی باشید و با کودک همراهی کنید. شما در همین گفت‌وگوهاست که دوستان کودک را می‌شناسید و با رفتار و منش معلم در کلاس آشناتر می‌شوید.

تدریس، تخصص معلم است

گاهی اوقات والدین برای آماده کردن کودکشان، درس‌ها را از قبل برای او توضیح می‌دهند. غافل از آن که این کار می‌تواند کودکشان را دچار تعارض کند. اگر قصد دارید درسی را از قبل با کودک خود تمرین کنید حتما در
این​باره با معلم کودک هماهنگ باشید.

کودک قبل از مدرسه به دستشویی برود

معمولا دستشویی رفتن برای کودک هفت ساله با روپوش مدرسه کار دشواری است. دقت کنید کودک هر روز قبل از مدرسه به دستشویی برود و ضمنا هنگام دوخت یا خرید لباس مدرسه، دکمه و زیپ شلوار او سفت یا بد قلق نباشد. در صورتی که احتمال می‌دهید کودک در شرایط خاص خودش را خیس کند، این مسأله را به معلم اطلاع دهید و ​ از او بخواهید در صورت بروز چنین اتفاقی کودک را به دفتر مدرسه یا جایی که خلوت است ببرد، تا شما خودتان را به مدرسه برسانید. / ضمیمه چاردیواری

شیما نادری