۶ نکته طلایی در رفتار با کودکانی که کابوس می‌بینند

هیولای نیمه شب

دختری دارم که امسال قرار است به مدرسه برود، دندان قروچه دارد و برخی شب‌ها کابوس می‌بیند و با گریه و وحشت از خواب بیدار می‌شود، چه باید بکنم؟ مشکلش چیست؟

کد خبر: ۵۸۵۶۷۲

با وجود پژوهش‌های انجام شده، علت دندان قروچه دقیقاً مشخص نیست. در برخی موارد به دلیل منظم نبودن دندان‌های بالا و پایین یا واکنش به درد این عارضه پدید می‌آید اما علاوه بر موارد ذکر شده یا مسائل مربوط به رشد کودک در بسیاری از موارد استرس، تنش یا خشم نیز علت‌های قابل توجه دیگری است.

خواب‌های پریشان نیز‌گاه علل پزشکی دارد و هم ممکن است متاثر از اضطراب‌های کودک باشد. در ادامه به چند نمونه از عوامل روان‌شناختی که می‌تواند به اضطراب در کودک منجر شود و این نوع مشکلات را برای کودکان به وجود آورد اشاره می‌شود:

اضطراب از کجا می‌آید؟

- وقایع ترسناکی که کودک طی روز از طریق تلویزیون، کتاب‌ها، بازی‌های رایانه‌ای و یا دوستان با آن‌ها رو به رو می‌شود.

- مشاجرات، مشکلات عاطفی و رقابت‌های دشوار با همسالان.

- تنها ماندن طولانی مدت و در نتیجه درگیر شدن ذهن کودک با تخیلاتی که محتوای ترسناکی دارد.

- بیمار شدن، طول کشیدن دوره درمان و رو به رو شدن با وضعیت‌های درمانی غیرقابل درک.

- تغییرات عمده در زندگی که از قبل آمادگی مواجهه با آن‌ها در کودک ایجاد نشده است مانند تغییر محل زندگی، ورود به یک محیط آموزشی جدید، دوری از فردی که به او وابسته شده است، تولد فرزندی دیگر و...

- بی‌نظمی در برنامه‌های روزمره که باعث می‌شود کودک قابلیت پیش بینی رویداد‌ها را نداشته باشد.

- مشاجرات والدین، منتقل کردن مشکلات مالی یا شغلی والدین به کودک و همچنین ترساندن کودک به عنوان یک روش تربیتی اشتباه از سوی برخی والدین.

- خستگی بیش از حد نیز‌گاه افکار کودک را مغشوش می‌کند.

۶ نکته طلایی در رفتار با کودکانی که کابوس می‌بینند

با این حال وجود هر نوع کابوسی به این معنی نیست که حتماً مشکل ویژه‌ای در کودک یا محیط او وجود دارد در واقع گاهی اوقات کودکان در طول دوران رشد دچار مشکلاتی در خواب می‌شوند با این حال بهتر است والدین به منظور برخورد با این مسئله تدابیر خاصی را در نظر بگیرندکه می‌تواند شامل این موارد باشد:

۱ - هر شب، پیش از فرا رسیدن زمان خواب کودک، یک برنامه منظم داشته باشید. مثلاً نوازش کردن کودک و سپس قصه گفتن برای او اطمینان خاطر ویژه‌ای ایجاد می‌کند.

۲ - سعی کنید زمانی از روز را به شنیدن صحبت‌های کودکتان و گفت‌و‌گو درباره نگرانی‌های او اختصاص دهید. همچنین در یافتن راه حل برای مشکلاتش او را همراهی کنید.

۳ - چنانچه یادآوری کابوس و خواب‌های پریشان مانع آن می‌شود که کودک به محل خواب خود برود از او بخواهید تا خوابش را برای شما توضیح دهد و شما می‌توانید انتهای ماجرای خواب را تغییر دهید و به موضوعی خنده دار تبدیل کنید اما این کار را نباید به نحوی انجام دهید که کودک احساس کند مورد تمسخر قرار گرفته است بلکه باید با همدلی لازم این عمل انجام گیرد.

۴ - برخی از کودکان به دلیل اینکه خواب‌های وحشتناکی می‌بینند تمایل دارند در اتاق والدین بخوابند، توجه داشته باشید که نباید کودک را در اتاق خود بخوابانید زیرا در این صورت در شب‌های دیگر با مشکل جدید خواباندن او در اتاقش نیز مواجه خواهید بود.

۵ - وقتی کودکتان خواب‌های ترسناک می‌بیند از او بخواهید که خوابش را برایتان تعریف کند و توضیح دهد که چه چیزی باعث ترس او شده است. سپس بدون قضاوت یا قطع کردن صحبت‌های او، به حرف‌هایش توجه کنید تا احساس کند او را درک می‌کنید.

۶ - تا حد امکان سعی کنید مانع دیدن فیلم‌های ترسناک یا انجام بازی‌های خشن توسط کودک شوید. همچنین روابط او با دوستانش را مورد توجه قرار دهید اگر تعاملات آن‌ها شامل تعریف کردن داستان‌های ترسناک یا وقایع هیجان آور است این رفت و آمد‌ها و گفت‌وگو‌ها را مدیریت کنید.

با این حال آشفتگی ناشی از دیدن این خواب‌ها در صورت تداوم، زندگی روزمره کودک را مختل می‌کند، اگر این موضوع با کاهش اضطراب کودک از بین نرفت بررسی وضعیت جسمی کودک از سوی یک روان پزشک ضروری خواهد بود.

>> زهرا حسین‌زاده ملکی (روان‌شناس بالینی)/ خراسان