پرسشگری تلویزیونی از آینده

شبکه چهار سیما با تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی در حوزه‌های علمی، فرهنگی، هنری و دینی با پشتوانه تحلیلی ـ پژوهشی می‌کوشد محفلی برای مشارکت نخبگان، فرهیختگان و اندیشمندان جامعه باشد. این شبکه از اوایل اردیبهشت امسال چهارشنبه‌ها ساعت 19 با برنامه‌ای به نام «در مسیر انتخاب» شرایط موجود در کشور را در این مقطع با رویکردی خاص مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

برنامه با تلاش گروه فرهنگی و اجتماعی شبکه چهار سیما طراحی شده و پخش آن تا یک هفته قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ادامه خواهد داشت. عنوان‌بندی برنامه برگرفته از آرمان‌ها و ارزش‌های ملی ـ مذهبی است و حس افتخار و اقتدار را به بیننده برنامه القا می‌کند به گونه‌ای که مخاطب از همان ابتدا کنجکاو می‌شود موضوع برنامه را پیگیری کند.

برشمردن مشکلات پیش‌رو

حسن افشاری، مدیر گروه فرهنگی و اجتماعی شبکه چهارسیما درباره برنامه می‌گوید: در قالب برنامه‌ای 13 قسمتی که هر قسمت آن 40 دقیقه است، موضوعات خاص کشور با نگاهی علمی و تخصصی بررسی می‌شود تا اهمیت مسائل پیش‌رو به دولت آینده گوشزد شود. همچنین در حوزه اقتصادی، مباحث انرژی و چگونگی تولید انرژی‌های جدید در ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. او با بیان این که بحث اقتصاد بدون نفت نیز یکی دیگر از موضوعات برنامه تلویزیونی است، می‌گوید: با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی خود در مشهد مبنی بر این که وابستگی اقتصاد ما به نفت باید کاهش یابد، این محور نیز در اولویت‌ موضوعی برنامه در مسیر انتخاب قرار گرفت. همچنین آموزش عالی، کار و اشتغال، شیوه‌های نوین کشاورزی و چند موضوع دیگر از مباحث این ویژه‌برنامه انتخاباتی است.

آینده‌نگری و آینده‌پژوهی

مسعود محمود‌خواه، تهیه‌کننده برنامه می‌گوید: این برنامه رویکرد آینده‌نگرانه‌ای دارد و با این رویکرد تحولات عمده حوزه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مرتبط با زندگی روزمره مردم در سطح اقتصاد خرد و کلان را مورد بررسی و کنکاش قرار می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: تفاوت عمده این برنامه با دیگر برنامه‌های انتخاباتی، در نوع نگرش و شیوه کارشناسی برنامه نسبت به موضوعات روز است. در این برنامه با نگاهی عمیق و علمی به وظایف و اولویت‌های دولت آینده نگاه می‌شود و گونه‌ای جدید را برای واکاوی مسائل پیش گرفته است.

محمودخواه درباره این شیوه جدید می‌گوید: در این شیوه به جای آن که به شعار انتخاباتی کاندیداها توجه شود، به انتظارات و خواسته‌های مخاطبان توجه می‌شود و چالش طرح‌های در حال اجرا یا طرح‌های گذشته با زبان علمی و کاربردی و با استناد به شرایط موجود، مورد بحث و کنکاش قرار می‌گیرد. به گفته محمود‌خواه، مسائلی که در این مجموعه واکاوی می‌شود صنایع، انرژی، کشاورزی، اقتصاد، خودرو، مسکن و دیگر حوزه‌های سیاست کلان کشور است و در هر برنامه یکی از موضوعات تخصصی با حضور سه الی چهار کارشناس نخبه دانشگاهی ارزیابی و وضع فعلی و آینده کشور در آن حوزه بررسی می‌شود؛ از قبیل این که الان چه جایگاهی داریم و در افق سند چشم‌انداز کشور در هر حوزه خاص به چه اهدافی اندیشیده می‌شود. در واقع برنامه در مسیر انتخاب، نوعی آینده‌نگری و آینده‌پژوهی در حوزه‌های تخصصی است.

محمود‌خواه همچنین می‌گوید: نگاهی متفاوت به مقوله انتخابات داریم یعنی به جای این که از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری پرسیده شود چه برنامه و الگویی برای کشور در آینده خواهید داشت، به آنها گفته می‌شود چه مسائلی پیش‌روی آنهاست تا با استفاده از نظر کارشناسان و فرهیختگان به دور از هرگونه جناح‌بندی سیاسی مشکلات جامعه که در برخی زمینه‌ها کنکاش شده را دریابند و بدانند مخاطبان خواهان چه مطالباتی هستند.

پرسشگری و پاسخگویی

مسعود خیرخواه که مجری ـ کارشناس برنامه‌های فرهنگی بخصوص در حیطه برنامه‌های کتاب‌محور است، اجرای برنامه در مسیر انتخاب را به عهده دارد.

وقتی نظر او را در این مورد جویا می‌شوم، خیرخواه با صراحت می‌گوید: برنامه الزاما سیاسی نیست و در ساحت اجتماعی حرکت می‌کند و یک محور کلی دارد که به مسائل سیاسی هم وارد می‌شود، ولی موضوعات مطرح شده اجتماعی ـ فرهنگی هستند.

در این برنامه هرکدام از حوزه‌های مورد بحث طی سه دهه اخیر مورد کاوش قرار گرفته و تعلل‌ها و کارهایی که زمین مانده در قالب پرسش‌های چالشی و جدی در برنامه مطرح می‌شود. به گونه‌ای ذهنیت فکری افراد جامعه را در زمینه انتخابی که پیش‌رو داریم، روشن می‌کند تا در زمان انتخاب همه‌ جنبه‌ها را در نظر بگیرند و با تجزیه و تحلیل‌های منطقی، بهترین انتخاب را داشته باشند. برخی که پرسش‌ها و دغدغه‌هایی که مردم دارند و اساس بحث در این برنامه است بر مبنای مطالبه محور کردن خواسته مردم و پرسشگری و پاسخگویی مسئولان است، یعنی به طور جدی مسئولان در هر حوزه‌ای که می‌خواهند وارد شوند برنامه‌ای مدون و کلان داشته باشند و با رفتن یکی و آمدن دیگری همه چیز به هم نخورد، زیرا آزمون و خطا کردن دیگر کافی است و نیاز است یک حرکت مدون در حوزه مسائل فرهنگی و اقتصادی انجام شود. این ماجراها، به مراتب تاثیرگذاری بیشتری دارد تا مادامی که روی مساله‌ای خاص تمرکز کنیم.

مسعود خیرخواه معتقد است مجری، نماینده شعور ملت است. وقتی در این جایگاه می‌نشیند، مردم دوست دارند سوالات آنها جدی و با زبان علمی در برنامه مطرح و پاسخ هم گرفته شود.

کیهان رویایی