بهشت زمینی شهر ما

باید حواست باشد زیادی به قلمرو شترمرغ‌ها نزدیک نشوی، اینجا باید خیلی مواظب پرنده‌هایی که ممکن است کمی بی‌حوصله باشند هم باشی، شاید با پلیکان‌ها شوخی داشته باشی، اما آنها آن‌قدر جدی هستند که اگر احساس کنند می‌خواهی سر به سرشان بگذاری ممکن است به طرفت حمله کنند.

وقتی به باغ پرندگان می‌آیی باید چشمت بیشتر به زمین باشد که از کجا راه می‌روی یا پایت را کجا روی زمین می‌گذاری، اگر کمی بی‌احتیاطی کنی ممکن است آشیانه پرنده‌ای را که تخم‌هایش را آنجا گذاشته زیر پا له کنی.

اینجا باغ پرندگان تهران، تکه‌ای از بهشت روی زمین است. با این ‌که فقط یک روز از افتتاح رسمی تنها باغ پرندگان در تهران گذشته است، اما جمعیتی که ظهر ‌یکی از روزهای فروردین را برای تماشای باغ پرندگان انتخاب کرده‌اند، کم نیستند.

خانوادگی یا در جمع دوستان، دختر و پسر، پیر و جوان، کودک و سالمند، اینجا همه از تماشای باغ پرندگان در دل شهری که مدت‌هاست آلودگی هوا و ترافیک در آن بیداد می‌کند، لذت می‌برند و آن را غنیمتی برای شهرشان می‌دانند.

فضای بکر طبیعت باغ پرندگان، به همراه مصالحی از جنس سنگ و چوب و سقف آشیانه‌های پرندگان که با ساقه‌های برنج پوشانده شده نمای زیبا و خاطره‌انگیزی را به‌وجود آورده که رهگذران ترجیح می‌دهند هرازگاهی روی نیمکت‌های چوبی بیاسایند و عطر دشتی پر از گل‌های بهاری را با تمام وجود به ریه‌هایشان بکشند.

بهشت پرندگان کجاست؟

بزرگ‌ترین مجموعه نگهداری پرندگان در شمال شرقی پایتخت و در دل جنگل‌های لویزان ساخته شده و باید بزرگراه شهید بابایی را به سمت شرق بروید و از خروجی کوهستان وارد پارکینگ باغ پرندگان شوید.

برای رسیدن به باغ پرندگان می‌توانید از میدان رسالت و خیابان هنگام به سمت شمال بروید تا به بزرگراه شهید بابایی برسید و بعد از اولین خروجی وارد خیابان کوهستان شوید.

این مجموعه در دل طبیعت پاک طراحی و ساخته شده است تا شرایط نگهداری بهتری به صورت طبیعی برای پرندگان مهیا باشد و هر روز از ساعت هشت تا 18 برای حضور شهروندان آماده است.

پرنده‌ها رها از قفس

باغ پرندگان تهران با وسعتی حدود 23 هکتار، فضای مناسبی را برای نگهداری انواع پرندگان ایجاد کرده است. هم‌اکنون بیش از 6500 پرنده از 55 گونه متفاوت در اینجا نگهداری می‌شوند، در بخش نخست این مجموعه تلاش شده پرندگانی به نمایش درآیند که سازگاری بیشتری با محیط فعلی دارند.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد باغ پرندگان تهران، رها بودن پرندگان در محیط است، به این معنا که حدود 90 درصد از پرنده‌های این مجموعه در فضای کاملا روباز و در محیط بدون قفس نگهداری می‌شوند، بسیاری از پرندگان در همان روزهای اول با محیط جدید زندگی‌شان اخت شده‌ و حتی ‌ تخم هم گذاشته‌اند.

باغ با محل نگهداری انواع طوطی‌ها و کبوترها شروع می‌شود، در طول مسیر می‌توانید پرندگان شکاری، کوهی، صحرایی و آبزی را در نزدیکی هم در محیط طبیعی خودشان ببینید.

فقط پرندگانی مانند طوطی‌سانان و شکاری‌ها باید در قفس نگهداری شوند، قفس این پرنده‌ها طوری طراحی شده که آنها بتوانند در ارتفاع بالا پرواز کنند و همه‌جا را زیرنظر داشته باشند.

ایستگاه پایانی باغ پرندگان هم قلمرو شترمرغ‌های آفریقایی و ایرانی است و در‌ کنار هر قفس یا محیط روباز که به یک نوع پرنده خاص تعلق دارد تابلوهایی نصب شده که نام پرنده به همراه نام علمی آن به زبان انگلیسی نوشته شده است.

اگر احساس کردید به اطلاعات بیشتری از آنچه روی تابلوها نوشته شده نیاز دارید می‌توانید از خانم‌های کارشناس راهنمای پرندگان کمک بگیرید، آنها را می‌توانید در حال قدم زدن کنار قفس پرندگان پیدا کنید.

چیزی شبیه یک رویا

اگر شنای قوهای سفید زیبا، شکار ماهی‌های کوچک توسط پلیکان‌ها، ایستادن فلامینگوها روی یک پا آن هم برای دقایق طولانی، شنای غازها و اردک‌های رنگارنگ با جوجه‌هایشان را تا حالا فقط در فیلم‌های مستند تماشا کرده‌اید، حالا این شانس را دارید که همه این صحنه‌ها را در باغ پرندگان از نزدیک تماشا کنید.

به جرات می‌توان گفت برکه‌های زیبا با آن پل‌های چوبی که رویشان زده شده پربازدیدترین قسمت‌های باغ پرندگان است.

اگر در این بازدید کودکان و سالمندان نیز شما را همراهی می‌کنند از همین حالا به شما قول می‌دهیم که می‌توانید با بردن آنها برای تماشای برکه‌های آبی با پرندگان زیبا و منحصر به فردش آنها را غافلگیر کنید. نشستن روی نیمکت‌های چوبی و تماشای برکه‌هایی که قوها، فلامینگوها، غازها، اردک‌ها و پلیکان‌ها در آن زندگی مسالمت‌آمیزی را ‌کنار هم ‌ ‌دارند، چنان آرامشی به شما می‌دهد که شاید زمان را فراموش کنید و ترجیح دهید برای دقایق طولانی همان‌جا بنشینید و از آرامش این فضا لذت ببرید.

فاز دوم با پرندگان جدید

مدیر پروژه باغ پرندگان تهران، امکانات این مجموعه را کم‌نظیر می‌داند و می‌گوید: پروژه باغ پرندگان تهران از ابتدای سال 91 کلید خورده است، هر چند مطالعات تحقیقاتی این طرح به قبل از این زمان برمی‌گردد که پس از پایان آن عملیات اجرایی احداث این باغ آغاز شده است.

لطیف پنداریان در گفت‌وگو با «جام‌جم»، توضیح می‌دهد: 85 هکتار از جنگل‌های لویزان واقع در منطقه 4 تهران به طرح جامع شهرداری تهران برای تبدیل به منطقه سیاحتی، تفریحی و گردشگری اختصاص دارد، 23 هکتار از این بخش متعلق به باغ پرندگان تهران است و این مجموعه دارای فازهای مختلفی است، اما این تازه اول راه است.

چیزی که هم‌اکنون از آن بهره‌برداری می‌شود حدود 17 هکتار است که فاز اول را تشکیل می‌دهد، در طرح اولیه پرندگانی که با آب و هوای اینجا در محیط روباز سازگاری دارند، نگهداری می‌شوند. این پرندگان 55 گونه که تقریبا 6500 قطعه را شامل می‌شوند، همان‌هایی هستند که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگاری دارند، اما در افق طرح قرار است پرندگان آب و هوای گرمسیری، استوایی و پرندگانی که با این شرایط سازگار نیستند نیز نگهداری شوند.

به طور مثال پرندگانی هستند که در یک دمای خاص نگهداری می‌شوند.‌در فاز دوم باید شرایط دما، رطوبت، پوشش گیاهی، باران مصنوعی و حتی رعد و برق برای برخی پرندگان جنگلی ایجاد شود.

اینجا ، هم کالسکه است، هم ماشین برقی

پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به دلیل پادرد و کمردرد و معلولان به دلیل مشکلات جسمی که دارند، نگران نباشند چون آنها هم می‌توانند از باغ پرندگان بازدید کنند، آنها می‌توانند با هر وسیله‌ای خودشان را به باغ برسانند و از آنجا هم با خودروهای کوچک برقی که در نظر گرفته شده تمام طول مسیر را طی کنند و در هر قسمتی که دوست داشته باشند از راننده بخواهند که پیاده‌شان کند و پس از بازدید منتظر بمانند تا خودروی برقی دوباره از راه برسد و آنها را سوار کرده و قسمت‌های دیگر مجموعه را ببینند البته این تنها انتخاب نیست، اگر در مسیر باغ پیاده‌روی کنید، حتما در طول راه خانواده‌هایی را می‌بینید که به دلیل همراه آوردن کودک یا سالمندی ترجیح می‌دهند برای بازدید از بخش‌های مختلف باغ، کالسکه‌سواری کنند.

ون‌ها شما را به باغ می‌رسانند

نمی‌دانیم با خودروی شخصی به باغ پرندگان آمده‌اید ‌ یا با اتوبوس و تاکسی. اگر با خودروی شخصی آمده‌اید، پس برای برگشت هم مشکلی ندارید، اما اگر از راه دوم استفاده کرده‌اید، هنگام بازگشت ممکن است آنقدر سخت ماشین گیرتان بیاید که برای لحظاتی هم که شده از این‌که بدون خودروی شخصی زحمت رسیدن به این مسیر پرت را به خودتان داده‌اید، پشیمان شوید.

این مشکل را مدیر پروژه باغ پرندگان تهران نیز قبول دارد و تاکید می‌کند این وضع در همان یکی دو روز اول افتتاح باغ پرندگان بوده و حالا با تمهیداتی که برای رفاه شهروندان در نظر گرفته شده است، خودروهای ون از ابتدای خیابان هنگام مستقر شده‌اند تا بازدیدکنندگان را به باغ پرندگان بیاورند و از آنجا هم دوباره آنها را تا خیابان هنگام برگردانند.

پنداریان تاکید می‌کند: شهروندانی که با خودروی شخصی به باغ پرندگان می‌آیند، نباید نگران جای پارک باشند، چون اینجا به پارکینگ بزرگی مجهز است که فضای پارک در آن به‌اندازه کافی برای همه خودروها وجود دارد.

باغ پرندگان در دیگر شهرها

باغ پرندگان تهران تنها باغ پرندگان در کشور نیست؛ شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، آستارا، کیش و کرمانشاه نیز دارای باغ پرندگان هستند.

به نظر می‌رسد این بار شهرستان‌ها زودتر از پایتخت به فکر ایجاد باغی برای زندگی پرندگان افتاده‌اند.

باغ پرندگان آستارا

باغ پرندگان در ورودی جاده آستارا ـ رشت در زمینی به مساحت 10۵۰ مترمربع احداث شده ‌است که در آن بالغ بر ۳۰۰ پرنده از ۶۰ گونه مختلف زندگی می‌کنند.

از جمله پرندگان این باغ می‌توان به طاووس، قرقاول، طوطی، مرغ‌های تزئینی، سرسفید کاکلی، امپراتور، بلدرچین، کبک، بلبل، قناری، مینای سخنگو و مرغ عشق اشاره کرد.

باغ پرندگان اصفهان

باغ پرندگان اصفهان فعالیت خود را از مرداد 1375 آغاز کرده است. در این مجموعه حدود 4000 پرنده در ۱۳۰ گونه نگهداری می‌شود که زیستگاه‌های متفاوتی بسته به شرایط زندگی طبیعی پرندگان برای آنها در نظر گرفته شده است.

باغ پرندگان شیراز

باغ پرندگان شیراز سال 1388 تاسیس شده و در این مدت گونه‌های نادری از پرندگان‌ که در ایران وجود ندارد، پرورش داده شده است.‌

در این باغ 2000 پرنده شامل 200 گونه مختلف از ۴۲ کشور آفریقایی، اروپایی و آسیایی زندگی می‌کنند.

باغ پرندگان کیش

باغ پرندگان کیش یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری این جزیره است.در این باغ بیش از 55 گونه از پرندگان قاره‌های آسیا، آفریقا و آمریکا نگهداری می‌شوند.

باغ پرندگان کرمانشاه

باغ پرندگان صدف کرمانشاه، به عنوان بزرگ‌ترین مرکز نگهداری پرندگان در خاورمیانه، شهریور90 افتتاح شد.‌

این باغ در فضای دو هکتاری طراحی شده و حدود 2000 قطعه پرنده در 130 گونه مختلف در این باغ نگهداری می‌شوند.‌

پوران محمدی ‌‌-‌ گروه جامعه