در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
به گزارش خبرنگار ما، با اجرای مرحله اول هدفمندی یارانهها و رشد قیمت سوخت، فاصله قیمتی میان سوخت در داخل و خارج کشور (کشورهای همسایه) کاهش یافت.
به این ترتیب قاچاق سوخت از کشور بیصرفه شد و از رونق افتاد که این امر یکی از بزرگترین دستاوردهای هدفمندی یارانهها به شمار میرفت.
با این حال رشد قیمت ارز در داخل کشور این معادله را به هم زد و قاچاق سوخت ازکشور را به صرفه کرد. براین اساس قاچاقچیان سوخت را از داخل کشور به قیمتهای داخلی خریداری و آن را به خارج انتقال میدادند و به ارز میفروختند.
سرانجام با انتقال و فروش ارز آن در بازار آزاد مابهالتفاوتهای هنگفتی نصیب خود میکردند. این امر در کشوری مانند ترکیه که کامیونهای ترانزیتی بسیاری از سوی ایران به این کشور تردد میکنند، به چشم میخورد.
هماکنون قیمت هر لیتر بنزین در ترکیه حدود چهار لیر است که اگر این قیمت را در بهای لیر ترکیه در مرکز مبادلات ارزی که 1360 تومان است، ضرب کنیم، خواهیم دید قیمت هر لیتر بنزین در ترکیه به پول ایران 5440 تومان درمیآید که مقایسه آن با قیمت 700 تومانی بنزین در داخل کشور نشان از سودهای میلیاردی قاچاقچیان دارد.
به دنبال این امر، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به همراه شرکت ملی پالایش و پخش مواد نفتی ایران تدابیری را در چند مرحله اجرا کردند.
نخستین سری تدابیر، کاهش سهمیه بنزین آزاد موجود در کارتهای سوخت از 500 به 300 لیتر بود که کاهش 200 لیتری را در پی داشت.
شرکت ملی پالایش و پخش مواد نفتی ایران در توضیح این اقدام به رشد قاچاق سوخت در مرزها اشاره و تصریح کرد در صورت اتمام سهمیه 300 لیتری کارت سوخت اشخاص، امکان سوختگیری با استفاده از کارت جایگاهداران به طور نامحدود وجود دارد.
در دومین سری تدابیر که دیروز اعلام شد، مقرر شده قیمت سوخت در مرزهای کشور با ارز به نرخ مبادلهای محاسبه و به خودروهای عبوری فروخته شود. این محاسبه هم درباره بنزین و هم درباره گازوئیل و سایر حاملهای انرژی صورت خواهد گرفت.
تغییرات جدید
دراین باره جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در گفتوگو با مهر با اشاره به پیشنهاد افزایش قیمت بنزین در مبادی مرزی به منظور مقابله با قاچاق سوخت گفت: هماکنون قیمت بنزین بر مبنای بهای دلار در مرکز مبادلات ارزی تعیین میشود.
وی با اعلام اینکه در جایگاههای مرزی قیمت بنزین مطابق با فوب خلیجفارس و قیمت دلار در مرکز مبادلات تعیین میشود، تصریح کرد: با توافق وزارت نفت، راه و شهرسازی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مازاد سهمیه بنزین خودروها برای عبور از مرزها با قیمتهای بینالمللی محاسبه خواهد شد.
وی اظهار کرد: علاوه بر این، در برخی استانها توسط ستادهای استانی با توجه به قیمت فروش بنزین در کشور همسایه ملاحظات دیگری نیز در قیمت بنزین اعمال میشود.
این عضو هیات مدیره شرکت ملی پالایش و پخش نفتی با اشاره به توسعه جایگاههای سوخت در مبادی مرزی بیان کرد: هماکنون در تمامی استانهای مرزی که دارای مبادی گمرکی فعال بوده، جایگاه سوخت راهاندازی شده است.
وی با اشاره به فعالیت همزمان بین 20 تا 25 جایگاه مرزی فروش سوخت در تمامی استانهای مجاور با کشورهای همسایه اظهار کرد: با این وجود، همزمان با گشایش هر دروازه مرزی، امکان راهاندازی جایگاههای جدید سوخت مرزی برای عرضه بنزین و گازوئیل وجود دارد.
سالاری با اشاره به افزایش مصرف بنزین از ابتدای سال جاری تاکنون اعلام کرد: در حال حاضر با وجود افزایش مصرف، هیچگونه کمبودی برای تامین بنزین و گازوئیل خودروها و سایر مشترکان وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با اشاره به ضرورت اصلاح قیمت بنزین در سال 1392، گفت: قطعا افزایش قیمت بنزین به مدیریت بهینهتر مصرف سوخت و بنزین در کشور منجر میشود. این مقام مسئول خاطرنشان کرد: اصلاح قیمت بنزین برای سال 1392 در گرو موافقت دولت و مجلس است.
در همین حال، مهدی ابویی، معاون ستاد مرکزی قاچاق کالا و ارز نیز درباره نحوه قیمتگذاری بنزین و گازوئیل برای فروش در مناطق مرزی اظهار کرد: قیمتها در این بخش به صورت تعادلی تعیین میشود.
به عنوان نمونه، وزارت نفت قیمت فروش گازوئیل در ترکیه را که 6000 تومان در هر لیتر است در مرز 5500 تومان به مرزنشینها میفروشد و آنها نیز با کسب مقداری سود، گازوئیل را در آن سوی مرزها به متقاضیان خواهند فروخت.
تغییر نرمافزار در مناطق مرزی
خبرنگار ما همچنین کسب اطلاع کرد که تغییراتی در نرمافزار کارت سوخت مناطق مرزی ایجاد شده است که با توجه به آن بتوان جلوی قاچاق سوخت را گرفت.
بر این اساس خودروهای سنگین و نیمه سنگین دیزلی که با سوخت گازوئیل کار میکنند در شهرها و جایگاههای نزدیک به نقطه صفر مرزی امکان سوختگیری با کارت سوخت خود و جایگاهدار را ندارند و صرفا باید در جایگاههایی که در نقاط صفر مرزی تعبیه شده، سوخت را به نرخ معادل کشورهای همسایه دریافت کنند.
با این حال اگر این خودروها بخواهند در شهرها اقدام به سوختگیری گازوئیل کنند امکان سوختگیری مجدد از کارت خود یا جایگاهدار به مدت 48 ساعت بعد را نخواهند داشت.
این امر برای بنزین نیز صادق است. به طوری که مقرر شده جایگاهداران در سوختگیری خودروهای بنزینی دقت بیشتری به خرج دهند.
همچنین احتمال دارد نرمافزار کارت سوخت هوشمند سوخت به گونهای اصلاح شود که حتی خودروهای سواری عادی نیز در داخل محدوده شهرهای مرزی نتوانند زودتر از 48 ساعت اقدام به سوختگیری کنند، اما اگر این خودروها از محدوده شهر مرزی خارج شوند به طور عادی میتوانند سوختگیری کنند.
این تدابیر به منظور رفاه مردم و در عین حال جلوگیری از قاچاق سوخت صورت گرفته که بخشی از آن هماکنون اجرایی و بخش دیگر در حال برنامهریزی برای اجراست.
معمای بنزین در شهرهای مرزی
با وجود تمام این اقدامات هنوز راهحل قطعی برای رفع تناقض و حل معمای بنزین در شهرهای مرزی یافت نشده است.
به اعتقاد کارشناسان، این تناقض از آنجا بروز میکند که از یکسو مهمترین راه حل برای ریشهکنی قاچاق سوخت و بنزین، رشد قیمت آن به گونهای است که تفاوت بها میان ایران و کشورهای همسایه از بین برود.
همچنین ایجاد محدودیتهای هرچه بیشتر در تحویل سوخت راه حل مکمل است. با این حال در سوی دیگر ماجرا حقوق مردم مناطق و شهرهای مرزی قرار دارد. چراکه نمیتوان با در نظر گرفتن قدرت خرید و حقوق طبیعی آنها به اقداماتی مانند رشد قیمت بنزین یا محدودیت بیش از اندازه در تحویل آن دست زد.
این امر برای سایر نقاط کشور نیزکم و بیش وجود دارد. مثلا نمیتوان به علت ریشهکنی قاچاق سوخت قیمت بنزین را با فشار برمردم بالا برد.
این چنین است که اکنون تناقضات موجود در بحث مبارزه با قاچاق سوخت تصمیمگیری دراین باره را دشوار و مدیران را بر سر دوراهی معماگونهای قرار داده است، معمایی که فقط یک ابتکار عمل معتدل، راهحل آن خواهد بود.
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
برای بررسی کتاب «خلبان صدیق» با محمد قبادی (نویسنده) و خلبان قادری (راوی) همکلام شدیم