روسیه و احیای دوران گذشته

در حلقه نخست، روسیه تلاش دارد تا از دایره حضور آمریکا و ناتو در آسیای مرکزی و قفقاز خارج شود. در این حوزه، روسیه تمدید قراردادهای نظامی با کشورهای منطقه را در دستور کار دارد، چنانکه در سفر مقامات ارشد روس به کشورهایی مانند تاجیکستان و قرقیزستان، طرفین بر تمدید حضور پایگاه های نظامی روسیه در این کشورها تأکید کردند.

حلقه دوم تحرکات روسیه را می توان در احیای جایگاه خود در مناطق اشغال شده توسط آمریکا مشاهده کرد. مسکو زمانی محور بازیگران در افغانستان، عراق و لیبی بود در حالی که آمریکا با اشغال این کشورها عملاً مسکو را از صحنه حذف کرد.

روسیه اکنون به دنبال تکرار این مؤلفه علیه آمریکا است، لذا همگرایی با این کشورها را از سرگرفته است. تأکید بر امضای توافقنامه راهبردی با این کشورها و پذیرش تقویت توان دفاعی آنها نمودی از این رفتارها است.

مسکو رسماً اعلام کرده که نیروی هوایی و زمینی افغانستان و عراق را تقویت خواهد کرد و در این چارچوب نیز توافقاتی با آنها داشته است. برخی منابع خبری اعلام کرده اند که در سفر مالکی، نخست وزیر عراق به روسیه، برای امضای قرارداد خرید جنگنده های سوخو و میگ از روسیه است.

مسکو که در سال های اخیر مناطق استراتژیک خود را در برابر آمریکا از دست داده، اکنون سعی دارد تا دوباره این خطوط را احیا کند در حالی که با هر گام، آمریکا را گامی به عقب می راند.

نکته محوری در تحرکات روسیه و چین آن است که آنها با رویکرد به کشورهای منطقه نظیر جمهوری اسلامی ایران، سوریه و کشورهای ضد امپریالیسم آمریکای لاتین برآنند تا از ظرفیت های آنها در مقابله با آمریکا برخوردار شوند.

جهانیان اذعان دارند که کشورهایی مانند ایران پرچمدار مقابله با آمریکا هستند و مسکو و پکن با گرایش به آن می توانند از این ظرفیت برای به چالش کشاندن آمریکا برخوردار شوند.

به هر تقدیر در تحلیل رفتاری روسیه در حوزه امنیتی و نظامی می توان گفت این کشور در کنار تقویت توان نظامی برآن است تا با ایجاد حلقه های پیرامونی و فراپیرامونی به آرامی دایره‌های امنیتی برای خویش ایجاد کند و آمریکا را گام به گام در محاصره قرار دهد.

به عبارتی، آنها برآنند توطئه های آمریکا برای محاصره خود را به فرصتی برای محاصره منافع آمریکا مبدل سازند تا در نهایت حذف تهدید آمریکا از محیط امنیتی خود را اجرایی کنند.

قاسم غفوری-جام جم آنلاین