رمضان؛ ‌موسم‌گردشگری‌آیینی

به عنوان مثال، مراسم دهه عاشورا، مراسم مرتبط با ماه مبارک رمضان یا سایر اعیاد و مراسم‌ مذهبی در کنار این‌ که دارای اصول مشترک هستند، اما براساس ویژگی‌های جامعه بومی تفاوت‌های زیادی در بزرگداشت این مناسبت‌ها مشاهده می‌شود و اتفاقا همین تفاوت‌ها به عنوان عامل مهم زیبایی و جاذبه گردشگری در نظر گرفته می‌شود، چون هر جا تفاوتی است می‌توان در کنار آن زیبایی مشاهده کرد.

ماه مبارک رمضان یکی از مهم‌ترین ماه‌هایی است که با مراسم آیینی همراه است. مراسم سحرخوانی، مراسم برپایی سفره‌های افطار، نوع پذیرایی‌های افطاری و‌گردهمایی‌های مذهبی از جمله مهم‌ترین رخدادهایی است که بر زیبایی‌های این ماه افزوده است.

در کنار این امر نباید فراموش کنیم که در پایان ماه مبارک رمضان، عید سعید فطر قرار دارد که بویژه در کشورهای اسلامی با تعطیلات زیاد همراه است و موعدی است که سفر کردن و مسافرت در آن به اوج می‌رسد. به عنوان مثال در کشوری مانند مالزی ماه رمضان پر از مراسم آیینی است. مراسم خانه‌تکانی پیش از آغاز ماه مبارک رمضان، باز بودن شبانه‌روزی مساجد، برپایی سفره‌های بزرگ افطار و... از جمله مهم‌ترین مراسم مرتبط با این ماه است. همچنین عید سعید فطر در این کشور به مثابه نوروز برای ایرانیان است، جشنی همطراز با جشن سال نو که روزهای تعطیلی و تفریح را برای مسلمانان این کشور به ارمغان می‌آورد.

این رسوم آیینی در کشور خود ما هم اندک نیستند. در هر خطه‌ای منطبق با فرهنگ آن خطه آداب و رسوم خاص مشاهده می‌شود، آداب و رسومی که تاکنون شاید کمتر به آن توجه شده است و نیاز است در زمینه معرفی و مستندسازی این آئین و رسوم کار دقیق‌تری صورت بگیرد تا به عنوان یک میراث معنوی ثبت و ضبط شود.

با توجه به این ‌که مراسم آیینی ماه مبارک رمضان در یک بازه زمانی محدود و مشخص اجرا می‌شود، فرصت برای آشنایی با این رسوم اندک بوده و خوب است پیش از این‌ که زمان را از دست بدهیم با یک سفر کوتاه ـ حتی سفره یکروزه ـ یا اگر می‌توانیم با یک سفر بلندمدت‌ با آداب و رسوم مردمان مختلف در این ماه مبارک آشنا شویم.

مریم چهاربالش