فیلترینگ و کسب و کار الکترونیکی

کمتر پیش آمده که در فرهنگ عامه ایران، فیلترینگ به معنای ابزاری مفید و موثر و البته با کاربردی غیرسیاسی و غیرخبری که از صدمه خوردن منافع پولی ـ مالی مردم جلوگیری می‌کند، تلقی شود.

با این حال دیروز معاون توسعه فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت مفهوم و زاویه دید جدیدی را به موضوع فیلترینگ گشود که شاید تاکنون کمتر مورد توجه بوده است.

به گفته محمدصادق مفتح، سایت‌های اینترنتی که مجوز عرضه کالا و خدمات به‌صورت الکترونیک را ندارند، با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فیلتر می‌شوند.

بدیهی است امنیت مهم‌ترین بستر تسهیل تجاری و کسب و کار الکترونیکی است و در این بستر است که اصولا خریدار و فروشنده کالا و خدمات جرات آن را می‌یابند که با کنار گذاشتن روش‌های سنتی و امن معامله یعنی روش حضوری و چهره به چهره به دریافت و پرداخت پول و کالا و خدمات بپردازند.

حال اگر این امنیت به‌هر‌دلیل خدشه‌دار شود، اصولا مفهومی به نام تجارت الکترونیک شکل نخواهد گرفت. با این‌که تجارت الکترونیکی به مفهوم مدرن آن در ایران نوپاست، اما در همین مدت کم سایت‌های زیادی برای عرضه کالا و خدمات به‌طور الکترونیکی راه‌اندازی شده است.

با این حال بسیاری از این سایت‌ها همان ویژگی‌ مهم اولیه یعنی اعتماد و امنیت را با خود به همراه ندارند. یعنی در مثالی ساده، خریدار یا فروشنده نمی‌داند پس از پرداخت پول یا ارائه کالا از طریق این سایت چه سرنوشتی در انتظارش خواهد بود و اصولا آیا کالای دیده شده را به همان شکل و ابعاد و کیفیت دریافت خواهد کرد؟ آیا در قبال پرداخت وجه الکترونیک، کالا به دستش خواهد رسید؟

مسوولیت معیوب بودن کالا در این نوع تجارت به‌ عهده کیست و اصولا پاسخگوی موثر و قابل لمسی در پشت خرید و فروش الکترونیکی وجود دارد؟... چنین پرسش‌هایی است که لزوم ورود فیلترینگ به موضوع تجارت و کسب و کار الکترونیک را ضروری می‌سازد؛ چرا که سایت‌هایی که به‌هر دلیل از اعتبار لازم برای خرید و فروش در فضای مجازی برخوردار نباشند و ضمانتی موثر برای انجام کار پس از دریافت پول ارائه نکنند، با منافع مستقیم پولی ـ مالی شهروندان بازی می‌کنند و لذا اینجاست که باید سیاست را کنار گذاشت و به این فیلترینگ، نگاهی نو و البته مثبت و موثر داشت؛ نگاهی که کمتر به آن فکر و توجه کرده‌ایم.

بهمن موسوی - جام‌جم