می کِشید حتی اگر بدانید می‌کُشد!

آمارها هم نشان می‌دهد هر فرد سیگاری 5 تا 10 بار اقدام به ترک می‌کند. البته وقتی صحبت از سیگار کشیدن می‌شود خیلی به خودشان نمی‌گیرند و شاخص‌شان در خصوص سیگاری بودن، روزی یک پاکت سیگار است، اما براساس تعریف جهانی به هر کسی که 100 نخ سیگار کشیده باشد و این سیگار کشیدن را به هر میزان مثلا حتی ماهی یک بار یا خیلی بیشتر ادامه دهد، سیگاری است. تا روز جهانی بدون دخانیات (10خرداد) حدود یک ماه مانده است، اما سازمان بهداشت جهانی شعار این روز را اعلام کرده است.

بر این اساس شعار این روز ـ که در ایران هفتگی برگزار می‌شود ـ «صنایع دخانی چند ملیتی را متوقف کنیم» اعلام شده است. نگاهی اجمالی به این شعار نشان می‌دهد سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفته به جای مصرف‌کننده دست به دامن تولیدکننده شود. تجربه نشان می‌دهد تهدیدها و هشدارها نسبت به همه خطرات سیگار می‌تواند بازدارنده باشد، اما با این حال لزوما منجر به کاهش جمعیت سیگاری‌ها نمی‌شود. یکی از علت‌های این مساله سیاست‌های شرکت‌های دخانی است، هر چه هشدارها و تبلیغات بهداشتی علیه سیگار بیشتر می‌شود، شرکت‌های دخانی نیز روش‌های ترغیبی خود را افزایش می‌دهند. نمونه‌اش همین سیگارهای باریک است که قرار است به بهانه این‌که سیگار بی‌اشتهایی می‌آورد، زنان را به یاد لاغری و کاهش وزن بیندازد که از اساس اشتباه است. نمونه هشداردهنده دیگرش، استفاده از توتون‌های طعم‌دار و خوشبو در قلیان‌هاست که می‌خواهد این باور غلط را که قلیان ضرر کمتری نسبت به سیگار دارد، ترویج کند.

وزارت بهداشت در این خصوص هشدار می‌دهد که با توجه به فرهنگ بومی کشورمان که مصرف مواد دخانی توسط جوانان و بخصوص زنان و دختران قبح بیشتری نسبت به مردان دارد، کمپانی‌های تولید مواد دخانی چندملیتی به روش‌های مختلف از جمله کم‌ضرر و بی‌خطر جلوه دادن قلیان یا سیگارهای جدید در حال تغییر این فرهنگ بومی هستند تا سود بیشتری ببرند. حالا که کمپانی‌های تولیدکننده مواد دخانی با کاهش مصرف دخانیات در کشورهای توسعه‌یافته و اشباع بازار آنها در این کشورها به سمت بازارهای جدید در کشورهای درحال توسعه آمده‌اند، بی‌دلیل نیست که شعار «صنایع دخانی چندملیتی را متوقف کنیم» برای روز بدون دخانیات انتخاب شده است.

مستوره برادران‌نصیری /گروه جامعه