وقتی قلب در سینه به تنگ آید

متخصصان بر این باورند که بیماری‌های قلبی گاه چنان بی‌علامت و ناگهانی بروز می‌کند که فرصتی برای فرد باقی نمی‌گذارد و در مقابل گاهی هم دردهای شدید در ناحیه قفسه سینه، هیچ ارتباطی با بیماری‌های قلبی ندارد.

دکتر محمدرضا محمدحسنی، فوق‌تخصص بیماری‌های قلب و عروق در این ‌باره به «جام‌جم» می‌گوید: دردهای قلبی می‌تواند داخل قفسه سینه یا خارج از آن احساس شود. به عنوان مثال گاهی دردی با منشا قلبی ممکن است در شکم حس ‌شود و در مقابل دردی شدید در قفسه سینه وجود داشته باشد که اصلا ارتباطی به قلب ندارد و منشا آن بیماری در دستگاه گوارش باشد.

به گفته این پزشک متخصص، ممکن است بیماری‌های قلبی بدون هیچ نشانه‌ای سلامت فرد را تهدید کند.

دکتر محمدحسنی با تاکید بر اهمیت قلب و حفظ سلامت آن خاطرنشان می‌کند: بیماری‌های قلبی در مقابل هزاران بیماری متفاوت دیگر، به تنهایی عامل نزدیک به نیمی از مرگ‌ها به حساب می‌آید و امروزه بزرگ‌ترین تهدید سلامت در بیشتر جوامع جهان است. البته باید به این نکته نیز دقت داشته باشید که اگرچه بیماری‌های قلبی به سادگی قابل پیشگیری است، اما پیچیدگی و دشواری رعایت اصول پیشگیری وتشخیص زودرس آن، گاه باعث بروز مشکلات جدی می‌شود؛ به طوری که گروهی از افراد ممکن است به دلیل این که هیچ نشانه‌ای از بیماری قلبی ندارند، به اشتباه تصور کنند قلبشان سالم است و نیازی به بررسی بیشتر ندارد.

به گفته این فوق‌تخصص قلب و عروق، دردهایی که باید جدی گرفته شود، ویژگی‌های خاصی دارد.

وی در این باره توضیح می‌دهد: دردهایی که پشت جناغ سینه به صورت قرار داشتن جسمی سنگین روی آن احساس می‌شود، وسعت آنها به اندازه تقریبی مشت بسته است (به این معنی که معمولا درد فقط در یک نقطه وجود ندارد)، با فعالیت تشدید می‌شود و با استراحت بهبود می‌یابد (در موارد حاد درد ممکن است در استراحت نیز بروز کند)، گاهی همزمان با درد، دست چپ نیز تیر می‌کشد، دردهایی که همراه با تعریق یا سرگیجه است و از نظر زمانی نیز معمولا حداقل 2 تا 5 دقیقه ادامه می‌یابد، نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد.

با توجه به وظایفی که قلب بر عهده دارد و حساسیت و ظرافت این عضو حیاتی، مشخص است تا چه حد باید به فکر مراقبت از آن باشیم؛ چراکه اگر به درستی از این عضو حساس مراقبت شود یک عمر برای ما کار می‌کند، اما در صورتی که آن را نادیده بگیریم و به فکر حفظ سلامتش نباشیم، مشکل‌ساز خواهد شد.

دکتر محمدحسنی با بیان این‌که عدم وجود علامت به معنای نداشتن بیماری قلبی نیست و روبه‌روشدن با نشانه‌ها هم دلیلی برای ابتلا به بیماری قلبی به حساب نمی‌آید، می‌گوید: با توجه به این‌که بیماری‌های قلبی تهدیدی جدی برای سلامت افراد است، در نخستین گام باید به فکر پیشگیری از بروز این مشکلات و بیماری‌ها باشیم.

به گفته وی، با وجود این‌که شیوه‌های پیشگیری از بروز بیماری قلبی مانند ورزش منظم، مصرف مواد غذایی سالم و مفید وعدم استعمال دخانیات کارهایی ساده و آسان است، اما در عمل افراد زیادی قادر به رعایت این رفتار سالم نیستند. به عنوان مثال انجام آزمایش‌های ساده‌ای مانند بررسی فشارخون، قند و چربی خون با این‌که هزینه چندانی ندارد، معمولا نادیده گرفته می‌شود.

این فوق‌تخصص بیماری‌های قلب و عروق تاکید می‌کند: همه افراد، در هر سن و سال و شرایطی که باشند باید به صورت دوره‌ای به پزشک مراجعه کنند و آزمایش‌های لازم را انجام دهند تا از سلامت قلب‌شان مطمئن شوند. نکته مهم این است که نباید با تصور نداشتن علائم، انجام فعالیت جسمی مناسب و... مراجعه به پزشک و انجام بررسی‌های لازم را نادیده گرفت.

دکتر محمدحسنی تاکید می‌کند: نباید فراموش کنیم بیماری‌های قلبی گاه چنان بی‌سروصدا به سراغ انسان می‌آید که متاسفانه مرگ اولین و آخرین علامت آن است. بنابراین مراجعات منظم و دوره‌ای به پزشک از زمان تولد تا دوران کهولت، کاری ضروری برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی است.

با این‌که همیشه درباره شیوه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مختلف صحبت شده و مواردی مثل داشتن وزن ایده‌آل، ورزش کردن، رعایت شیوه‌های صحیح تغذیه و عدم استعمال دخانیات در همه این موارد مشترک بوده است، اما در بسیاری موارد افراد در عمل چندان توجهی به این موضوع ندارند و تلاشی برای تغییر شیوه زندگی خود نمی‌کنند. حال سوال این است که این گروه از افراد چه کنند؟ آیا راه‌حلی برای آنها وجود دارد یا نه؟

دکتر محمدحسنی در این زمینه توضیح می‌دهد: با توجه به این‌که عده زیادی از مردم به دلایل مختلفی نمی‌توانند شیوه زندگی خود را تغییر دهند و به توصیه‌های بهداشتی نیز عمل نمی‌کنند، بهتر است از تکنولوژی‌هایی که برای تشخیص بموقع بیماری‌های قلبی در دسترس است، کمک بگیرند.

با توجه به آنچه گفته شد، هر دردی در ناحیه قفسه سینه، نشانه بیماری یا مشکل قلبی نیست، اما هنگام روبه‌رو شدن با این دردها باید چه کار کرد؟ آیا استفاده از قرص‌های زیرزبانی موثر است یا می‌تواند مشکل‌ساز هم بشود؟

دکتر محمدحسنی در این زمینه توضیح می‌دهد: مصرف قرص‌های زیرزبانی ویژه استفاده در حملات قلبی (نیتروگلیسیرین) در شرایطی که به درد قلب مشکوک باشید، چندان مشکلی ایجاد نمی‌کند، چون استفاده از این قرص‌ها اغلب به فرد صدمه‌ نمی‌زند. بنابراین حتی اگر کسی به اشتباه این قرص را مصرف کند، در اکثر موارد مشکلی ایجاد نخواهد شد. این دارو باید در حالت نشسته یا دراز کشیده مصرف شود و به فاصله هر 5 دقیقه تا 3 مرتبه در جهت بهبود درد مورد استفاده قرار گیرد.