این راهش نیست...

بدین ترتیب کانون صرافان در اطلاعیه کوتاهی که در سایت خود منتشر کرد، به اعضای خود پیشنهاد (؟) کرد قیمت خرید دلار را 1390 و قیمت فروش آن را 1400 تومان تعیین و دلار را با این نرخ‌ها با مشتریان خود معامله کنند.

این کانون همچنین پیشنهاد کرد نرخ سایر ارزها مانند یورو و پوند نیز با توجه به قیمت دلار 1400تومانی محاسبه و برای فروش عرضه شود.

بدین ترتیب سایت کانون صرافان محاسبه قیمت ارزهای مختلف براساس دلار 1400 تومانی را آغاز و اقدام به مخابره آن کرد.

این در حالی است که قیمت ارز کانون صراف‌ها با قیمت ارز در بازار آزاد تفاوت زیادی دارد. به گونه‌ای که با احتساب قیمت‌گیری عصر دیروز، دلار در بازار آزاد 1655 بود که 255تومان از قیمت کانون صرافان بیشتر است.

همچنین قیمت یوروی اعلامی این کانون 1775 تومان است که با قیمت 2120 تومانی بازار آزاد 345 تومان اختلاف دارد.

بااین که بانک مرکزی و کانون صرافان تا دیروز رسما درباره علت این اقدام خود سکوت کرده و اظهارنظری نداشته‌اند، اما دخالت بی‌مقدمه و یکباره تشکل صنفی صرافان در قیمت‌گذاری ارز این ظن را به یقین تبدیل می‌کند که این کانون به اشاره مستقیم یا غیرمستقیم بانک مرکزی دست به این اقدام زده است.

با این حال دلیل این اقدام یا فشار هرچه باشد، بانک مرکزی نه از نظر حقوقی و قانونی و نه از نظر اقتصادی نمی‌تواند با این تعیین دستوری، قیمت ارز در بازار آزاد را کاهش دهد. نخستین و بدیهی‌ترین دلیل در این باره این است که صرافان اکنون جزئی از بازار آزاد ارز هستند که دلار را به قیمت بازار می‌خرند و می‌فروشند.

بانک مرکزی نیز ارز به قیمت رسمی و مرجع را حتی برای مصارف قانونی دراختیار آنها قرار نمی‌دهد تا به این خاطر قیمت خاصی را به آنها تکلیف کند. صرافی‌ها حتی عامل توزیع ارز هم نیستند و خود ارز را از صرافی بانک‌ها به قیمت روز می‌خرند و به قیمت روز هم می‌فروشند لذا بانک مرکزی نمی‌تواند برخلاف مکانیسم بازار به آنها فشار بیاورد که ارز که کالای آنهاست را به قیمتی پایین‌تر و غیراقتصادی بفروشند و ضرر کنند تا قیمت رسمی ارز پایین بیاید.

روشن است اولین نتیجه این فشار، بسته شدن صرافی‌ها و انصراف آنها از معاملات ارزی ـ همان گونه که درچند روز گذشته اتفاق افتاده ـ است که در تبادلات ارزی مردم و صادرکنندگان اخلال بیشتری ایجاد خواهد کرد.

همچنین ممکن است صرافی‌ها را به معاملات زیرزمینی ارز بکشاند که این امر باعث کاهش شفافیت بازار ارز، دامن زدن به جو روانی موجود و افزایش بیشتر قیمت دلار خواهد شد.

در نتیجه باید به بانک مرکزی هشدار داد اعمال فشار برخلاف منطق اقتصاد به صرافی‌ها راه کاهش قیمت ارز نیست و از هر دریچه‌ای نگاه شود این اقدام جز آشفته کردن بازار ارز و افزودن نرخی جدید بر نرخ های قبلی نتیجه‌ای دربر نخواهد داشت.

البته اگر بانک مرکزی خود به دنبال افزایش نرخ رسمی دلار به قیمت اعلام شده به صرافی‌هاست و این اقدام را به‌عنوان تست بازار انجام داده است، ماجرا فرق می‌کند ...

بهمن موسوی - جام جم