خجالت را کنار بگذارید

گرچه سیاست وزارت بهداشت از تاسیس این مراکز، دستیابی به سلامت عمومی است، اما به نظر می‌رسد نبود اطلاع‌رسانی کافی موجب شده شهروندان از چگونگی و عملکرد این‌گونه کلینیک‌ها زیاد باخبر نباشند.

دکتر عباسعلی ناصحی، مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «جام‌جم» توضیح می‌دهد: مرکز سلامت روان وزارت بهداشت درصدد است تا در هر دانشگاه علوم پزشکی کلینیک سلامت جنسی خانواده تاسیس کند، البته تعداد مراکز مشاوره‌ای، آموزشی و دانشگاهی کشور، در حال حاضر اندک هستند و این مراکز نمی‌توانند پاسخگوی نیاز مراجعان باشند.

دکتر لیلی چمنی تبریز، مسوول کلینیک سلامت جنسی یک مرکز فوق تخصصی هم در گفت‌وگو با «جام‌جم» تاکید می‌کند: هماهنگی و سازگاری جنبه‌های جسمی، عاطفی، عقلانی و اجتماعی در انسان مستلزم برخورداری از سلامت جنسی است و پرداختن به این مساله دلیل راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت جنسی است.

او می‌افزاید: از آنجا که بیماری‌های آمیزشی، تاثیر مستقیمی روی سلامت فرد و و ارتباطش با جنس مخالف می‌گذارد، ضروری است مرکزی تخصصی برای ارائه خدمات آموزشی و درمانی از بعد روان‌شناسی و پزشکی برای درمان این بیماری‌ها وجود داشته باشد.

به گفته او، این کلینیک‌ها برای پاسخگویی به نیازهای افراد در بخش‌های تشخیص و درمان مشکلات جنسی در مردان و زنان، آموزش بهداشت جنسی، تشخیص و درمان بیماری‌های قابل انتقال از راه تماس جنسی و بیماری‌های ویروسی تناسلی (تبخال‌های تناسلی)، ارائه مشاوره در زمینه مشکلات عاطفی و روانی بین اعضای خانواده و تربیت جنسی کودکان و نوجوانان‌ طراحی شده‌اند.

دکتر ناصحی، روانپزشک با تاکید بر این‌که بروز مشکلات جنسی میان یک زوج، سلامت کل خانواده را به خطر می‌اندازد، می‌گوید: اختلال در سلامت جنسی هم برای خود فرد عوارضی نظیر افسردگی، اضطراب، کاهش اعتماد‌به‌‌نفس و انزوا را به همراه دارد و هم باعث بروز مشکل در حوزه روابط خانوادگی و زناشویی می‌شود که در نهایت ممکن است به طلاق عاطفی یا حقوقی ختم شود.

براساس آمارهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت، تحقیقات نشان داده است که حدود 10 درصد از مردان دچار ناتوایی جنسی هستند. حدود 30 تا 40 درصد از مردان به اختلال انزال زودرس مبتلا هستند. نزدیک به 35 تا 40 درصد زنان نیز مبتلا به یکی از انواع اختلال‌های جنسی هستند.

همچنین اختلالات جنسی می‌توانند به عنوان یکی از پیامدها یا عوارض برخی بیماری‌های جسمی تلقی شوند. مثلا 30 تا 35 درصد افراد مبتلا به دیابت و 60 درصد افرادی که سکته قلبی می‌کنند یا مبتلا به نارسایی تنفسی هستند به نوعی اختلال جنسی نیز مبتلا می‌شوند.

به گفته دکتر ناصحی نوعی مقاومت و شرم فرهنگی نسبت به مسائل جنسی در کشور ما شکل گرفته است که ریشه مذهبی ندارد و متون مذهبی که به طور آشکار به بهداشت جنسی و اهمیت مسائل جنسی اشاره می‌کنند، گواه این مدعاست.

این روانپزشک می‌افزاید: این سد فرهنگی منجر به آن شده است که بسیاری از افراد از طرح مشکلات جنسی خود بیم داشته باشند و برای درمان اقدام نکنند، در حالی که هر چه میزان آگاهی مردم ما راجع به بهداشت جنسی بیشتر باشد ابتلا به بیماری‌هایی چون ایدز، کمتر می‌شود.

دکتر ناصحی با تاکید بر این‌که در ارتباط با آموزش و درمان مشکلات جنسی تعداد افراد متخصص و صاحب نظر اندک است، هشدار می‌دهد: این روزها شاهد تبلیغات تعدادی افراد سودجو و غیرمتخصص در ارتباط با درمان و رفع ناتوانی‌های جنسی هستیم. گرچه این تبلیغات به طور مکرر از طریق سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های ماهواره‌ای منتشر می‌شوند، مردم نباید در دام آنها بیفتند.

او می‌گوید: بسیاری از موادی که این تبلیغات سعی در معرفی آنها دارند، حاوی مواد مضر و اعتیادآوری چون شیشه هستند.

دکتر چمنی با اشاره به این‌که جهاد دانشگاهی کشور دو کلینیک سلامت جنسی در تهران (در مرکز درمان ناباروری ابن‌ سینا و پژوهشگاه رویان) و دو مرکز هم در شهرستان‌های قم و اردبیل تاسیس کرده است، می‌افزاید: کسانی که به یکی از انواع اختلالات جنسی مبتلا هستند یا علائمی چون ترشحات و زخم‌های تناسلی را در خود مشاهده می‌کنند، باید به کلینیک‌های سلامت جنسی مراجعه کنند و هزینه دریافت خدمات از این مراکز‌ نیز با تعرفه بیمه‌ها محاسبه می‌شود.

دکتر ناصحی نیز با تاکید بر این‌که وظیفه وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است که به توسعه کلینیک‌های سلامت خانواده بپردازند، می گوید: در حال حاضر 6 کلینیک سلامت جنسی خانواده دولتی در تهران داریم. بیمارستان‌های امام خمینی، شریعتی، روزبه و خاتم‌الانبیا و 2 مرکز سلامت خانواده وابسته به دانشگاه شاهد و انستیتو روانپزشکی تهران دارای کلینیک‌های سلامت جنسی هستند.

تیم درمانی در این مراکز شامل روانپزشک، مشاور خانواده، متخصص زنان و زایمان، اورولوژیست، فیزیوتراپیست و متخصص غدد است که با همکاری بین بخشی به مداوا و درمان بیماران می‌پردازند.

به گفته مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، همه افرادی که از یک مشکل جنسی در رابطه با همسرانشان رنج می‌برند، می‌توانند به کلینیک‌های جنسی مراجعه کنند، اما نکته اینجاست که در بسیاری موارد ریشه اختلالات جنسی در زوجین است و در نتیجه مراجعه همزمان 2 نفر، نتیجه مطلوب‌تری را به همراه می‌آورد و چه‌بسا که بسیاری از مشکلات زناشویی با گرفتن مشاوره‌های جنسی در کنار درمان‌های دارویی قابل رفع باشند.

واقعیت آن است که کلینیک‌های سلامت جنسی در ایران نوپا هستند و همزمان با افزایش نیاز جامعه امروز به بهبود سلامت جنسی باید توسعه بیشتری پیدا کنند. فرهنگ‌سازی ‌ جهت مراجعه به این مراکز‌ برای کسانی که به نوعی از اختلالات جنسی رنج می‌برند، باید بیش از پیش شکل بگیرد. شکل‌گیری آن هم از سویی به نوعی پالایش و پیرایش فکری و فرهنگی در خانواده‌ها بازمی‌گردد.

از سوی دیگر، وزارت بهداشت به عنوان متولی اصلی تاسیس این مراکز باید در جهت گسترش آنها در سراسر کشور اقدام کند.

از یاد نبریم که سلامت جنسی به معنای رسیدن به امیال و غرایز جنسی یا وسیله‌ای برای تقویت آن نیست، بلکه به مفهوم رسیدن به آرامشی برای تداوم و پایداری خانواده‌ها در سایه محبت متقابل است.

پونه شیرازی ‌/‌ گروه جامعه