هر گردویی، گردوی چهارگوش نیست

مرتضی صداقت‌گو، تهیه‌کننده برنامه که 7 سال است تهیه‌کنندگی برنامه‌های رادیو را به عهده دارد. شاه‌بیت غزل ارتباط با مخاطب بویژه در برنامه‌های طنز را احترام و رابطه مناسب برقرار کردن با مخاطب می‌داند.

وی می‌گوید: حدود 4 ماه از اجرای برنامه می‌گذشت که به درخواست شنوندگان زمان اجرای برنامه از اول پاییز تغییر پیدا کرد.

صداقت‌گو معتقد است مخاطب به دنبال محتواست نه صرفا خنده. وظیفه طنز فقط خنداندن مخاطب نیست. خنده نیاز زندگی است و مخاطب خوراک روحی خود را در مواردی باید از رسانه بگیرد. ولی طنز زمانی جالب و خوب قلمداد می‌شود که حاوی پیام هم باشد. جدی‌ترین حرف‌ها و نکته‌های ریز و ظریف معمولا با طنز گفته می‌شود.

وی می‌افزاید با خلاقیت در برنامه‌سازی می‌توان عطش و اشتیاق مخاطبان را بیشتر کرد. با به کارگیری مولفه‌های مناسب و آیتم‌های تاثیرگذار همچون موسیقی‌هایی که براساس نوع آیتم‌ها انتخاب می‌شود سعی می‌کنم روند برنامه یکنواخت نشود.

نیلوفر زندیان، مدیر گروه فرهنگ و هنر رادیو فرهنگ معتقد است یکی از اهداف ما گسترش طنز رادیویی در قالب نمایش، مسابقه یا گفت‌وگوست.

برنامه گردو چهارگوش در کنار سایر برنامه‌های طنز رادیو فرهنگ در قالبی متفاوت اجرا می‌شود، زیرا نگاهی موشکافانه و طنازانه به مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روز دارد.

وی تصریح می‌کند: برای آشنایی مردم با پیشینه ادبیات طنز، در این برنامه نمونه‌هایی از متون کهن حوزه ادبیات طنز بازخوانی می‌شود. همچنین برنامه به معرفی طنزپردازان و کتاب‌های طنز نیز می‌پردازد. دیگر ویژگی برنامه گردو چهارگوش این است که به نوعی آموزش طنز هم می‌دهد.

زندیان خاطرنشان می‌کند: تعامل و مشارکت شنوندگان در برنامه حائز اهمیت است.

شهرام شکیبا که در طنزپردازی انسانی موفق و شناخته شده است سردبیر، نویسنده و مجری برنامه است. اسم گردو چهارگوش را هم او برای برنامه انتخاب کرده است.

وی می‌گوید: به دنبال اسمی بودم که نگاه خاص خود را داشته باشد تا از زوایای مختلف نگاه ما متفاوت باشد.

برنامه قالب مشخصی ندارد که بگویم هر بخش به چه موضوعی اختصاص دارد. ساختار برنامه آزاد تعریف شده تا براساس اتفاقاتی که رخ می‌دهد پیش برویم و زنده بودن برنامه هم بیشتر حس شود.

شکیبا می‌گوید: از طریق سایت‌ها اخبار و رویدادهای هفته را مورد بررسی قرار می‌دهم تا شناخت بهتری نسبت به موضوعات ایران و جهان به دست آورم. سپس براساس سلیقه و جذابیت خبر، محور اصلی برنامه را تعیین می‌کنم.

در ضمن، این برنامه از نظر من برای گروه سنی خاصی تعریف نشده، بلکه برای سن عقلی 16 الی 18 سال به بالا شیرین و جذاب است. شاید سن شناسنامه‌ای کسی 80 سال باشد، ولی سن عقلی او 10 سال باشد.

شکیبا به عنوان سردبیر و نویسنده تصریح می‌کند چون برنامه طنز است بیش از پیش باید در بیان مطالب دقت کرد تا به بیراهه نرود. طنز با حرف‌های پوچ زدن فرق دارد.

سعی دارم با طنز، بهترین درس‌های اخلاقی و دردآورترین دردها را عنوان کنم. گاهی کلامی کوتاه تاثیری شگرف می‌گذارد. در طول برنامه شعری یا پیامی از بزرگان را با زبان طنز بیان می‌کنم که لازمه‌اش مطالعه است.

به این نتیجه رسیدم که بحث کاملا فرهنگی را با کلام ساده و لحن طبیعی بهتر می‌توانم برای مردم بازگو کنم.

این طنزپرداز در ادامه خاطرنشان می‌کند: نویسندگی کار طنز محدودیت‌های خاص خود را دارد. حفظ حریم‌ها و رعایت خط قرمز‌هایی که تخطی از آنها ممکن است کار را به بیهوده‌گویی بکشاند بسیار حائز اهمیت است. طنز رندانه گفتن است. گاهی خنده من از گریه من تلخ‌تر است.

وی در ادامه می‌گوید: به خودم حق نمی‌دهم از خط قرمز‌های اعتقادی و ملی عبور کنم. ولی این با خودسانسوری فرق دارد. درددل جامعه را باید بگویم، در غیر این صورت خیانت می‌کنم.

پیش از آن که صحبت با شکیبا را به عنوان مجری برنامه ادامه دهم از جاوید اکبر، صدابردار برنامه می‌خواهم او نیز نظر خود را در مورد برنامه به صورت کوتاه بیان کند. وی می‌گوید: انسان چند جور می‌خندد؛ گاهی با لب و دهان و زمانی با تفکر و اندیشه. با لب و دهان خندیدن لحظه‌ای است، اما زمانی که با اندیشه می‌خندد در خاطرش می‌ماند و عبرت و پند می‌گیرد.‌

به عنوان مجری با حداقل متن و تکیه به بداهه‌گویی کار اجرا را انجام می‌دهم. شکیبا در ادامه می‌گوید: شیرینی برنامه زنده همین است که اتفاقی بیفتد یا تپق بزنی و براساس آن ضرباهنگ برنامه تغییر پیدا کند.

اگر در برنامه زنده بخواهم صرفا از روی متن بخوانم و پیش بروم دیگر نیازی به اجرای زنده نیست. ارائه برنامه تولیدی کفایت می‌کند.

برنامه، ضرباهنگی شاد و مفرح دارد. عوامل برنامه معتقد هستند مهم‌ترین اصل یک برنامه رویکرد و بازتاب آن است. شادی را می‌توان در پیامک‌های ارسالی و تماس‌های تلفنی مردم نیز احساس کرد. همان چیزی که خواست و نظر برنامه‌سازان رادیو فرهنگ است. عوامل برنامه می‌گویند: بعضی از حرف‌های مردم ما را سر ذوق می‌آورد.